نرم‌افزار عرفان 3

عرفان3
تولید کننده	1392
سال تولید	مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
کشور تولید کننده	ایران
زبان واسط کاربری	فارسی، عربی، انگلیسی
زبان منابع	فارسی، عربی
تعداد کتاب‌ها	805 عنوان در 1258 جلد
سیستم عامل مورد نیاز	ویندوز، اندروید
شماره شناسنامه نرم افزار	8-02202-035504
وبگاه رسمی	پایگاه نورسافت
وبگاه خرید	پایگاه نورشاپ
اجرای آنلاین	پیشخوان برخط نرم‌افزارهای نور

نرم‌افزار عرفان 3 دربردارنده متن کامل 805 عنوان کتاب و رساله عرفانی در 1258 جلد در موضوعاتی مانند: طبقات و شرح حال عارفان، اصطلاح نامه، تفسیر عرفانی، عرفان نظری، عرفان عملی، ادبیات عرفانی، عرفان ادبی، حکمت، علوم غریبه و ...

پيشينه برنامه:

مرکز تحقيقات کامپيوتری علوم اسلامی، برای اولين بار، در سال 77، نرم‌افزار«عرفان» را که مشتمل بر مهم‌ترين آثار عرفانی، همچون«الفتوحات المکيه»، «فصوص الحکم»، «مصباح الانس»، «مفتاح الغيب»، «شرح فصوص قيصری» و«تمهيد القواعد» است، به مشتاقان معنويت و معرفت عرضه نمود. در اين نرم‌افزار، محوريت با کتب درسی در حوزه عرفان بود.

اين مرکز، در سال 85، نرم‌افزار«عرفان 2» را با محوريت عرفان نظری، توليد نمود که در آن با انتخاب کتاب«فصوص الحکم» به‌عنوان محققانه‌ترين متن عرفانی، سعی شد شروح مهم اين اثر جمع و به متن اصلی متصل گردد تا امر پژوهش برای پژوهش‌گران حوزه عرفان نظری و به‌خصوص برای آنان که در آثار ابن عربی کاوش می‌کنند، آسان گردد؛ با این حال، ناقص بودن منابع عرفان نظری در نرم‌افزار مزبور و نیز توجه به جايگاه بلندی که کتب عرفان عملی، در حوزه معارف اسلامی دارد، عارفان به این بلندی و آن پستی را برانگیخت تا عزم خود را بر تولید نرم‌افزار«عرفان 3» جزم کنند.

امتیازات نرم‌افزار«عرفان 3»

الف) فزونی منابع عرفان عملی و ادبی و اصطلاحات و طبقات و افزایش منابع عرفان نظری؛

ب) طبقه‌بندی موضوعی کتاب‌ها؛

ج‌) عرضه اصطلاحات عرفانی و طبقات عرفا در کارتابلی مستقل و به‌صورت هم‌آهنگ؛

د‌) برطرف نمودن اشکلات پژوهشی و فنی که در نرم‌افزار«عرفان 2» وجود دارد؛

ه‌) وجود برخى قابليت‌‏هاى فنى نوين، از قبيل: امکان نمايش عنوان رساله‌های تفکيکی در ليست، دامنه کردن بخشی از کتاب، امکان اضافه نمودن دامنه، انتقال به محيط Word و نمايش چند سندى كتب و نتايج جست‌وجو.

تعريف و دامنه محتوايى برنامه‏

هدف از توليد نرم‌افزار«عرفان 3»، عرضه مجموعه كاملى از منابع عرفان اسلامی با رويکرد عرفان نظری، عرفان عملی، عرفان ادبی و تفاسير عرفانی بوده تا مقدمات پژوهش‌های بنيادين در عرفان اسلامی برای پژوهش‌گران فراهم گردد.

در اين نرم‌افزار، سعي شده است مهم‌ترین کتب تاليف شده در عرفان اسلامي، جمع گردد و اميد است بخشی از آثاری که برای عرضه در اين نسخه مهيا نشده‌اند، به‌زودی در نسخه چهارم اين نرم‌افزار، به مشتاقان عرفان اسلامی تقديم گردد.

آثار عرضه شده در اين مجموعه را می‌توان به‌صورت کلي در موضوعات زیر دسته‌بندی کرد:

الف) عرفان عملي:

عرفان عملى، نحوه سير و سلوك و مراحل و منازل و مقاماتی را که سالك می‌بایست با هدایت و نظارت انسان کامل، طی کند تا به مقصود نهایی برسد، از آغاز تا پایان، تبیین می‌کند و از حالاتی که ممکن است در اين مسير صعب و دشوار، براى سالك رخ ‏دهد، سخن می‌‏گوید.

ب) عرفان نظري:

عرفان نظري، شناخت شهودى عارف نسبت به جهان و انسان و مقام و موقعيت او در جهان می‌‏باشد. عرفان نظری، در واقع، ره‌آورد عارف است در عرفان عملی. موضوع محورى در عرفان نظرى، وجود مطلق و لا بشرط از هر قيدى است كه عارف، با روش شهودى، در صدد معرفت تعينات آن می‌‏باشد.

ج‌) عرفان ادبي:

عرفان ادبي، عهده‌دار تبيين مسائل روحی و معنوی و توحيدی، با استفاده از استعارات و لطایف ادبی است. ادبيات عرفاني، افزون بر آنكه بيان‌گر حالات روحي عارف است، در شنونده نيز اين عواطف را برمي‌‏انگيزد؛ ازاين‏رو، در تصفيه روح و تلطيف جان و ارتقاي سرّ، تأثير شگرفي از خود نشان می‌دهد.

د‌) تفاسير عرفاني:

عرفان نظرى و عرفان عملى، هر دو، ريشه در قرآن و سنت دارند. وجود آيات و روايات بسيار با مضامين عرفانى و استناد مكرّر عارفان بزرگ به آنها، نشان مى‌‏دهد كه قبل از هر چيز، قرآن و سنت و به‌خصوص قرآن، مصدر و منبع آرا و انديشه‌‏هاى عرفانى آنها بوده است. آياتى همچون«و ما هذه الحيوه الدنيا إلا لهو و لعب و إن الدار الآخره لهي الحيوان»،(العنکبوت 64) «كلُّ شي‏ء هالك إلا وجهه»،(القصص 88) «كلُّ من عليها فان و يبقى وَجه ربِّك ذو الجلال و الإكرام»،(الرحمن 26 و 27) «فأينما تولُّوا فثمّ وجه الله»،(البقره 115) «و إذا سألك عبادي عنّي فإنّي قريب»،(البقره 186) «نحن أقرب إليه من حبل الوريد»،(ق 16) « هُوَ الأَوَّلُ‏ وَ الآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ الْباطِنُ»،(الحدید 3) « اللهُ‏ نُورُ السَّماواتِ وَ الأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاهٍ فيها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ في‏ زُجاجَه الزُّجاجَه كَأَنَّها كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَه مُبارَكَه زَيْتُونَه لا شَرْقِيَّه وَ لا غَرْبِيَّه يَكادُ زَيْتُها يُضي‏ءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلى‏ نُورٍ يَهْدِي اللهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ»(النور 35) و ... كافى بود تا افراد مستعدى از مسلمانان را به وادى عرفان سوق دهد و آنها را به کشف معنی اين آيات وادارد و همين امر، باعث شده است عرفا در طول تاريخ، كتاب‌هاي زيادي را در فهم بطون قرآن، به‌صورت تفسير انفسي و باطني بنگارند كه به«اشارات» و«تأويل عرفاني» شهرت يافته است، هم‌چنان‌كه به شرح باطني برخي احاديث معصومين نيز پرداخته‌‏اند.

عرفا، بطون دستورات ديني، همچون نماز و روزه و حج را نيز مورد بررسي قرار داده‌‏اند و كتاب‌هايي را در باره اسرار نماز و روزه و حج و ديگر دستورات ديني نگاشته‌‏اند و از اين طريق، اسرار و حقايق شريعت را براي همگان روشن نموده‌‏اند.

ه‌) شرح اصطلاحات:

بخش قابل توجهي از مطالب عرفاني، به‌صورت اصطلاحات و عبارات خاص نوشته شده است، به‌نحوي که اگر کسی به اين اصطلاحات آگاهي نداشته باشد، هرگز نخواهد توانست به منظور و مراد عرفا دست يابد، لذا از همان آغاز، ضرورت نوشتن شرح اين اصطلاحات، مورد توجه عرفا قرار گرفت و عرفايی همچون ابن عربي، عبد الرزاق کاشاني و ديگران، در اين زمينه، آثاري تاليف نمودند. اصطلاحات عرفاني، متشکل از اصطلاحات عرفان نظري، عرفان عملی و عرفان ادبي است.

و‌) طبقات و شرح احوال عرفا:

طبقات عرفا، با طبقه‌‏نويسي‌‏های متعارف که صرفا جنبه تاريخي دارد فرق می‌کند؛ گرچه، در اين مجموعه‌‏ها هم گاه از مسائلي که به بيوگرافي اشخاص مربوط مي‌‏شود، بحث شده، اما طبقات، در عرفان بيش از اينکه رنگ تاريخي داشته باشد، رنگ عرفان عملي دارد؛ چرا که، در طبقات، از سيره عملي هر يک از عرفا و خصائص عرفاني آنها بحث شده است.

یادآوری:

اکثر متون عرفانی عرضه شده در اين نرم‌افزار، کتاب‌هایی هستند که در آنها محکمات و متشابهات مباحث عرفانی در کنار هم آمده‌اند، بنابراین فهم مطالب اين کتاب‌ها و يا عمل به محتوای آنها صرفا با مطالعه آنها بدون تاييد استاد مسلط بر اين مباحث، مفيد نخواهد بود.

قابليت‏هاى جديد برنامه‏

همان‏گونه كه گذشت، يكى از اهداف طراحى و اجراى برنامه جديد، ارتقاى نرم‌‏افزارى برنامه عرفان 2 بوده است. از جمله قابليت‌‏هايى كه نسبت به نسخه قبل در برنامه عرفان 3 اضافه شده است، مى‌‏توان به موارد زير اشاره كرد:

1. تفکيک رسائل موجود در مجموعه‌ها و عرضه آنها با نام خود رساله در ليست؛
2. جست‌وجو از طريق ريشه كلمات؛
3. ساده‏‌سازى محيط جست‌وجو؛
4. امکان دامنه سازی بخشی از کتاب؛
5. امكان چندسندى در نمايش و جست‌وجو؛
6. امکان دسته‌بندی کتاب‌های موجود بر اساس نياز کاربران؛
7. امکان دسته‌بندی نتيجه جست‌وجو بر اساس کتاب‌ها؛
8. استفاده از فهرست گزينشى براى جست‌وجوى سريع در عناوين فهرست كتب؛
9. اضافه شدن قابليت جست‌وجوى برخط (Find)، در قسمت‏هاى مختلف؛
10. تغيير اندازه صفحه نمايش در نمايش‌گرهاى مختلف.

«كليه حقوق مادى و معنوى اين نرم‏‌افزار متعلق به مركز تحقيقات كامپيوترى علوم اسلامى مى‏‌باشد.»