شریف‌ رضی، محمد بن حسین

مرقد منسوب به سید رضی در کاظمین

نام	شریف الرضی، محمد بن حسین
نام‎های دیگر	رض‍ی‌، اب‍وال‍ح‍س‍ن‌ م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ح‍س‍ی‍ن‌ س‍ی‍د رض‍ی‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ح‍س‍ی‍ن‌ ش‍ری‍ف‌ ال‍رض‍ی‌، اب‍وال‍ح‍س‍ن‌ م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ح‍س‍ی‍ن‌ ش‍ری‍ف‌ رض‍ی‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ح‍س‍ی‍ن‌
نام پدر	ابواحمد حسين
متولد	359 ق
محل تولد	بغداد
رحلت	394 ش یا 406 ق یا 1015 م
اساتید	شيخ مفيد حسن بن عبدالله سيرافى ابوالفتح جنى موصلى
برخی آثار	تلخیص البیان في مجازات القرآن مصنف خصائص الأئمة علیهم‌السلام المجازات النبویة
کد مؤلف	AUTHORCODE02336AUTHORCODE

ابوالحسن، محمد بن حسين بن موسى موسوى بغدادى (۳۵۹-۴۰۶ق)، معروف به سيد رضى، فقیه، ادیب، شاعر، مفسر، نقابت علویان، گردآورنده نهج‌البلاغه، برادر سید مرتضی

ولادت

در سال 359 هجرى در محله شیعه نشین کرخ بغداد  به دنيا آمد. او از خانواده‌اى شريف و اصيل و از نسل ائمه معصومين است و نسبش از طرف پدر به امام كاظم عليه‌السلام و از طرف مادر به امام زين‌العابدين عليه‌السلام مى‌رسد.

پدرش ابواحمد حسين، ملقب به طاهر و ذوالمنقبتين از شخصيت‌هاى برجسته و مورد توجه حكومت و نقيب سادات و مسئول رسيدگى به شكايات مردم و امير حج بود. مادرش فاطمه دختر ابومحمد، حسين بن احمد بن محمد ناصر كبير، زنى دانشمند و با تقوا بود و شيخ مفيد كتاب «أحكام النساء» را به درخواست ايشان به نگارش درآوردند.

شبى شيخ مفيد فاطمه زهرا سلام‌الله‌عليها را در خواب ديد كه دست امام حسن و امام حسين عليهماالسلام را در حالى كه دو كودك خردسال هستند گرفته و نزد او آورد و فرمود: «اى شيخ به اين دو كودك من علم فقه بياموز». صبح همان روز مادر سيد رضى و سيد مرتضى دست دو كودك خود را گرفته و نزد او آورده و گفت: «اى شيخ به اين دو كودك من علم فقه بياموز». شيخ مفيد از اين حادثه منقلب و گريان گشت و خواب خود را براى آنان تعريف كرده و مسئوليت تربيت و تعليم اين دو سيد بزرگوار را عهده‌دار گرديد.

سيد رضى شخصيتى انديشمند و داراى قدرت هوش و دركى بالا بود. او مدرسه‌اى در شهر بغداد تأسيس كرد و به تربيت شاگردانى در علوم اسلامى پرداخت. كتابخانه بزرگى نيز براى استفاده شاگردان خود در آن مدرسه برپا نمود.

در سال 388 هجرى بهاءالدوله او را به جانشينى خود برگزيده و لباس‌هاى فاخرى به او هديه داده و او را به مقام رياست سادات و مسئول رسيدگى به شكايات مردم و امارت حج منصوب و او را به «شريف جليل» ملقب نمود. در سال 397 هجرى نيز از طرف بهاء الملك همين مقام به او داده شد.

اساتيد

سيد رضى نزد شخصيت‌هاى زير شاگردى كرد: شيخ مفيد، محمد بن موسى خوارزمى، على بن عيسى ربعى، ابوالفتح جنى موصلى، حسن بن عبدالله سيرافى.

وفات

وى در سن 47 سالگى و در روز یکشنبه، ششم محرم سال 406 ق در شهر بغداد رحلت كرد و و او را در خانه خود، نزدیک مسجد انباریین در محله کرخ بغداد، به خاک سپردند. گویند سیدمرتضی که طاقت دیدن جنازه برادر و به خاک سپردنش را نداشت، به حرم کاظمین رفت و فخرالملک، وزیر بهاءالدوله دیلمی، بر وی نماز گزارد.

امروزه زیارتگاهی منسوب به سیدرضی، نزدیک آستان کاظمین وجود دارد که با محلی که مورخان، به عنوان خانه و محل دفن سیدرضی در محله کرخ بغداد، مشخص کرده‌‏اند، قابل انطباق نیست؛ زیرا محله کرخ، در جنوب بغداد قرار داشته و مقابر قریش (آستان کاظمین امروزی)، در شمال بغداد واقع بوده است. اما دلیل مهم‏تر بر این مسئله، قول ابن‏‌خلکان در وفیات‏ الاعیان است که پس از بیان دفن سیدرضی در خانه‌‏اش در کرخ بغداد، نوشته است که این خانه ویران شد و قبر سیدرضی در آن، از بین رفت.

آثار

مهم‌ترين اثر سيد كتاب شريف نهج‌البلاغه است كه با توجه به تبحر ادبى وى به جمع‌آورى سخنان فصيح و بليغ آن حضرت پرداخته است، آثار ديگرش خصائص الأئمه، تلخيص البيان عن مجاز القرآن، المجازات النبويه و حقايق التأويل في متشابه التنزيل است.

وابسته‌ها

سید رضی مؤلف نهج‌البلاغه

كاخ دلاویز یا تاریخ شریف رضی

سید رضی (جعفری)

تمام نهج‌البلاغة (النسخة المسندة) مما اختاره السيد الشريف الرضي من کلام مولانا أميرالمؤمنين الإمام علي بن أبي‌طالب علیه‌السلام

ديوان الشريف الرضي

فروغ فقه و ادب: زندگینامه فشرده علامه شریف رضی

أكذوبتان ... حول الشريف الرضي التقي الزاهد

شرح نهج‌البلاغة (محمد عبده)

عبقرية الشريف الرضي

شرح نهج‌البلاغة (ابن ابي‌الحديد)

نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)

نهج ‌البلاغة (با تحقیق قیس بهجت عطار)

ترجمه نهج‌البلاغه (کاسب)

ترجمه نهج‌البلاغه؛ سروش خدا در سرود علی علیه‌السلام

ترجمه نهج‌البلاغه (جعفری)

منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (خویی)

ترجمه نهج‌البلاغه (مقیمی)

شرح نهج‌البلاغة (ابن میثم)

شرح نهج‌البلاغه (ابن میثم، ترجمه فارسی)

ولایت نامه

نهج البلاغه پارسی (دین پرور)

ترجمه نهج‌البلاغه (احمد‌زاده)

آفرینش‌های هنری در گفتار نبوی (تلخیص و بازنویسی کتاب مجازات آثار نبوی)

منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (راوندی)

ترجمه نهج‌البلاغه (دشتی)

شرح و ترجمه نهج‌البلاغه (انصاری)

منهاج الولاية في شرح نهج‌البلاغة

ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (فیض‌الاسلام)

نهج‌البلاغه با ترجمه منظوم (امید مجد)

ترجمه نهج‌البلاغه (بر اساس نسخه سپهر)

في ظلال نهج‌البلاغة

خصائص الأئمة علیهم‌السلام

ترجمه نهج‌البلاغه (افتخارزاده)

شرح نهج‌البلاغة (مدرس وحید)

ترجمه گویا و شرح فشرده‌ای بر نهج‌البلاغه

شرح نهج‌البلاغة المقتطف من بحارالأنوار للعلامة المجلسي

نهج‌البلاغة (تحقیق عطاردی قوچانی)

المجازات النبوية

شرح نهج‌البلاغة (دخیل)

ترجمه روان نهج‌البلاغه (ارفع)

تلخیص البیان في مجازات القرآن

ترجمه نهج‌البلاغه (شیروانی)

ترجمه نهج‌البلاغه (سپهر)

ترجمه نهج‌البلاغه (آقامیرزایی)

مروارید حکمت از دریای عصمت

تنبيه الغافلين و تذكرة العارفين

حقائق التأويل في متشابه التنزيل

ترجمه نهج‌البلاغه (شهیدی)

یادنامه علامه شریف رضی

دراسة حول نهج‌البلاغة

حدائق الحقائق في شرح نهج‌البلاغة

مصادر نهج‌البلاغة و أسانيده

بحثی کوتاه پیرامون نهج‌البلاغه و مدارک آن

شروح نهج‌البلاغة

منجی موعود از منظر نهج‌البلاغه

كاوشی در نهج‌البلاغه

نهج‌السعادة في مستدرك نهج‌البلاغة

نهج‌البلاغة نبراس السیاسة و منهل التربیة (مقالات کنگره سوم)

تمام نهج البلاغة

ترجمه روان نهج‌البلاغه (سید کاظم ارفع)

نهج‌البلاغه (ترجمه انصاری)

ترجمه نهج‌البلاغه (انصاریان، ط. قدیم)

نهج‌البلاغه (ترجمه اولیایی)

نهج‌البلاغه (ترجمه بهشتی)

نهج‌البلاغه (ترجمه شرقی)

کتاب نهج‌البلاغه با ترجمه فارسی قرن پنجم و ششم

ترجمه نهج‌البلاغه (مبشری)

ترجمه نهج‌البلاغه (محسن فارسی)

ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (آملی)

ترجمه و شرح نهج‌البلاغه

تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین

معارج نهج‌البلاغة لعلي بن زید البیهقي الأنصاري

خورشید بی غروب، نهج‌البلاغه با فهرستهای دهگانه

نهج‌البلاغه (ترجمه فاضل)

سخنان علی علیه‌السلام از نهج‌البلاغه (کمپانی)

شرح نهج‌البلاغة (سید عباس موسوی)

شرح نهج البلاغة (شارح قرن هشتم)

شرح نهج‌البلاغة (دخیل)

شرح نهج‌البلاغة

نهج‌البلاغه (شرح نواب لاهیجی)

نهج‌البلاغه منظوم (انصاری)

منهاج الولاية في شرح نهج‌البلاغة

نهج‌البلاغة (تحقیق عطاردی قوچانی)

نهج البلاغه پارسی (دین پرور)

ترجمه نهج‌البلاغه (بر اساس نسخه اردبیلی)

ترجمه نهج‌البلاغه (بر اساس نسخه انصاری)

ترجمه نهج‌البلاغه (بر اساس نسخه شرقی)

نهج‌البلاغه با ترجمه فارسی قرن پنجم و ششم

ترجمه کامل نهج‌البلاغه (داریوش شاهین)

نهج‌البلاغه (ترجمه کاظم عابدینی مطلق)

نهج‌البلاغة (محمد جواد شریعت)

نهج‌البلاغه

ترجمه نهج‌البلاغه (فولادوند)

ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (مصطفی زمانی)

كتاب شریف نهج‌البلاغه همراه با شرح محمد عبده (فقیهی)

نهج‌البلاغه امیرالمؤمنین علیه‌السلام (ترجمه علی شیروانی)

نهج‌البلاغه (ترجمه مهدی شریعتی)

ترجمه نهج‌البلاغه (علامه جعفری)

نهج‌البلاغه به زبان فارسی ساده (ترجمه سید مهدی حجتی)

نهج‌البلاغه منظوم (ترجمه علی توکلی)

نهج‌البلاغة (حسینی)

شرح نهج‌البلاغة

حقائق التأویل في متشابه التنزیل

المجازات النبویة

نهج‌البلاغه (سخنان، نامه‌ها و حکمت‎های امیرالمؤمنین امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام

نهج‌البلاغة

نهج‌البلاغه پارسی

نهج‌البلاغه (ترجمه کلمات قصار، صدرالدین بلاغی)

ترجمه و شرح نهج‌البلاغه

نهج‌البلاغه و هو ما اختاره الشریف الرضی من کلام سیدنا و مولانا امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام

نهج‌البلاغه (مصطفی زمانی)

مفتاح السعادة في شرح نهج‌البلاغة

نسخه ترجمه نهج‌ البلاغه (بر اساس ترجمه مکارم)

تلخيص البيان في مجازات القرآن

Imam Ali Nahjul Balagha Sermons,letters and Sayings

شرح نهج‌البلاغة

نهج البلاغه

ترجمه و شرح نهج‌البلاغه

نهج‌البلاغه با ترجمه استاد ولي

نهج‌البلاغه و هو المختار من کلام امیرالمؤمنین‌ عليه‌السلام

[[نهج‌البلاغة: و هو مجموع ما أختاره الشريف ابوالحسن محمد الرضي بن الحسن الموسوي من کلام اميرالمؤمنين أبي‌الحسن علي بن أبي‌طالب‌ عليه‌السلام (بیروت)]]

نهج‌البلاغة مع ترجمه و حواشی مکمل

جامع نسخ نهج‌البلاغة

[[نهج‌البلاغه:و بهامشه شرح الفارسی المنقول من منهاج البراعه و شرح النواب اللاهیجی مع دیوان المنسوب الی امیرالمؤمنین علیه السلم و ترجمه الدیوان منقول من شرح الدیوان للمیبدی]]

نهج‌البلاغه حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام

شرح نهج‌البلاغة

ترجمه و شرح نهج‌البلاغه