تاریخ نیشابور: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''') |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} '''') |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تاريخ نيشابور'''، تألیف [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|محمد بن عبدالله حاکم نیشابوری]] و ترجمه محمد بن حسین خلیفه نیشابوری، کتابی است که به معرفی رجال و عالمان نیشابور پرداخته شده است. گويا نام اصلى این اثر «تاريخ النيسابوريين» است. | '''تاريخ نيشابور'''، تألیف [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|محمد بن عبدالله حاکم نیشابوری]] و ترجمه محمد بن حسین خلیفه نیشابوری، کتابی است که به معرفی رجال و عالمان نیشابور پرداخته شده است. گويا نام اصلى این اثر «تاريخ النيسابوريين» است. | ||
نسخهٔ ۲۰ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۰۵
| تاریخ نیشابور | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله (نویسنده)
خلیفه نیشابوری، محمد بن حسین (مترجم) شفیعی کدکنی، محمدرضا (مقدمه نویس و مصحح) |
| ناشر | آگه |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1375 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-416-020-7 |
| موضوع | نثر فارسی - قرن 8ق.
نیشابور - تاریخ نیشابور - سرگذشت‌نامه |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DSR 2123 /ی56 ح2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تاريخ نيشابور، تألیف محمد بن عبدالله حاکم نیشابوری و ترجمه محمد بن حسین خلیفه نیشابوری، کتابی است که به معرفی رجال و عالمان نیشابور پرداخته شده است. گويا نام اصلى این اثر «تاريخ النيسابوريين» است.
محمدرضا شفیعی کدکنی این کتاب را تصحیح نموده و برایش مقدمه‌ای نوشته است.
ساختار و گزارش محتوا
اين اثر مفصل بوده و در تعداد مجلدات آن اختلاف نظر وجود دارد. خليفۀ نيشابورى، كه موثق‌ترين منبع در اين زمينه است، آن را چهارده مجلد ذكر كرده است.
تأليف تاريخ نيشابور در 388ه به پايان رسيده است.اصل اين كتاب از بين رفته، ولى از عبارات حاجى خليفه متوفاى 1067ه برمى‌آيد كه تا زمان او در دسترس بوده است. شمس‌الدين ذهبى(متوفاى 748ه) تاريخ نيشابور را خلاصه كرده و آن را مختصر تاريخ الحاكم ناميده است.
كتاب با مقدمه‌اى دربارۀ فضيلت خراسان و نيشابور؛ شامل احاديثى از پيامبر اكرم(ص) و سخنانى از صحابه و تابعين و بعضى بزرگان ديگر در اين باره، آغاز شده، آنگاه مؤلف بزرگانى را معرفى كرده است كه در عصر اسلامى از نيشابور برخاسته‌اند يا به آنجا وارد شده و مقيم گشته يا از آنجا گذشته‌اند و سپس به تاريخ و جغرافياى نيشابور پرداخته است. وى در بخش زندگى‌نامه‌ها شرح حال 2680 تن از بزرگان نيشابور را آورده و آنها را در هشت طبقه دسته‌بندى كرده است كه با صحابۀ پيامبر اكرم(ص) آغاز و با معاصران مؤلف ختم مى‌شود.
مختصر تاريخ نيشابور نيز مشتمل است بر ذكر 28 تن از صحابه، 71 تن از بزرگان تابعين، 83 تن از اتباع تابعين، 614 تن از اتباع اتباع، 512 تن از علماى نيشابور و ديگر عالمانى كه به آن شهر آمده و به نشر علم پرداخته‌اند، 323 تن از دانشمندان ساكن نيشابور و 950 تن از مشايخ حديث كه حاكم نيشابورى از آنها حديث شنيده است. در تكمله نيز، 99 تن از مشايخ حديث حاكم نيشابورى كه پس از تأليف كتاب درگذشته‌اند، ذكر شده‌اند. حاكم نيشابورى پس از زندگى‌نامه‌ها، در بخشى مهم، آگاهى‌هاى سودمندى دربارۀ تاريخ و جغرافياى خراسان بزرگ، پيشينۀ نيشابور قبل از اسلام، پيدايش اسلام در آن جا، معمارى شهر و...و همچنين اطلاعاتى از برخى از شهرهاى ديگر ایران آورده است.
وضعیت کتاب
نسخه خطى اين كتاب متعلق است، به كتابخانۀ مركزى بورسا Bursa در تركيه كه داراى 74 ورق و هر صفحه داراى 21 سطر به خط نسخ مى‌باشد. تاريخ ندارد و حدس زده‌اند كه در قرن پانزدهم ميلادى/ نهم هجرى يا كمى بعد از آن كتابت شده باشد. اين نسخه را استاد فراى، استاد دانشگاه‌هاروارد در 1965م به صورت عكسى چاپ كرده است و فيلمى هم از آن به شماره 145 در كتابخانۀ مركزى دانشگاه تهران موجود است.
نسخه چاپى اين كتاب در سال 1339ش به همت مرحوم دكتر بهمن كريمى توسط انتشارات ابن سينا انتشار يافته است؛ اما اين چاپ داراى نقايصى است كه در مقدمه بدان‌ها اشاره شده است.
نسخه حاضر با مقدمه، تصحيح و تعليقات آقاى دكتر محمدرضا شفيعى كدكنى در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 410 صفحه براى بار نخست در سال 1375ش از سوى «نشر آگه» منتشر شده است.
منابع مقاله
- مقدمه مصحح و محقق.
- دانشنامه جهان اسلام، ج 6، ص256، نویسنده: محسن معينى.