البحوث الهامة في المكاسب المحرمة

‏البحوث الهامة في المكاسب المحرمة
پدیدآوران	خرازی، محسن (شارح) جعفری، علی رضا (اهتمام) انصاری، مرتضی بن محمدامین (نویسنده)
عنوان‌های دیگر	المکاسب. برگزيده. شرح
ناشر	مؤسسه در راه حق
مکان نشر	ايران - قم
سال نشر	مجلد1: 1423ق , مجلد2: 1423ق , مجلد3: 1426ق , مجلد7: 1432ق ,
موضوع	انصاري، مرتضي بن محمد امين، 1214 - 1281ق. المکاسب - نقد و تفسير معاملات (فقه) کسب و کار حرام
زبان	عربی
تعداد جلد	7
کد کنگره	‏‏BP‎‏ ‎‏190‎‏/‎‏1‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏8‎‏ ‎‏م‎‏70‎‏23‎‏34
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

البحوث الهامة في المكاسب المحرمة، شرحی است بر کتاب مکاسب محرمه شیخ مرتضی انصاری (1214-1281ق) که توسط سید محسن خرازی (متولد 1316ش) نوشته شده است. این اثر به همت علی‌رضا جعفری درباره احکام کسب‌ها، به‌خصوص کسب‌های حرام منتشر شده است.

این اثر نتیجه و ماحصل مباحث علمی آیت‌الله خرازی حول کتاب مذکور است که به مدت دو سال به طول انجامیده است. از مزایای این مباحث نقل و بررسی اقوال و نظرات علمای قدیم است؛ به‌گونه‌ای که آن اقوال برخلاف نظرات عالمان متأخر، در استنباط احکام نقش بسزایی دارند و اقبال و اعراض عالمان قدیم در اختیار یک حکم مؤثر است.

آیت‌الله خرازی این اثر را با استعانت از خدای تعالی و استمداد از پیامبر(ص) و امام جعفر صادق(ع) در سال 1414ق، آغاز نموده است. ایشان در ابتدای مباحث، بخشی از جملات شیخ انصاری را با عنوان «قال الشيخ الأعظم» می‌آورد، سپس به شرح آن با استفاده از آیات، روایات، نظرات فقها و لغویان می‌پردازد.

کتاب مکاسب دارای شروح و حواشی بسیاری است که این اثر یکی از آن‌هاست. نویسنده سعی نموده مشکلات و غوامض آن را حل کرده و مسائل مبهم را روشن نماید. آیت‌الله خرازی در این اثر فروعات و مسائل مستحدثه بسیاری را مورد بحث قرار داده، به‌گونه‌ای که خواننده، تحقیقات شگرف و اندیشه‌های بلند فقهی را در اسلوبی زیبا و متین می‌یابد.

پاره‌ای از مسائل جدید فقهی که در این کتاب مطرح شده، عبارت است از:

1. آیت‌الله خرازی درباره مرگ، معتقد است که تشخیص مرگ، یا به‌وسیله عرف صورت می‌گیرد یا اینکه به‌وسیله پزشک و متخصص انجام می‌پذیرد؛ اگر‎ عرف عام، به مرگ شخصی‎ یقین‎ کند، درحالی‌که‎ متخصصان، جملگی و بدون اختلاف، به زنده‎ بودن‎ وی حکم کنند، جایز نیست که احکام اموات درباره وی جاری‎ شود‎، بلکه چه‌بسا عمل به عقیده‎ عرف (مرده دانستن) و دفن‎ وی‎، مصداق قتل قرار گیرد؛ ازاین‌رو‎، با صرف نبودِ حرکت در شخص و ایست قلبی - ‎تنفسی، روا نیست تا حکم به حدوث‎ موت‎ گردد و تا زمانی که مرگ شخصِ‎ مصدوم‎، مشکوک‎ است‎، درنگ‎ و انتظار تا آشکار‎ شدن‎ علائم نعشی و قطعی شدن فوت واجب می‌باشد.
2. ایشان در چهارمین مورد جواز تشریح میت می‌گوید: اگر میت پیش از مرگ وصیت کند که جسد او را مجانی‎ برای‎ انجام‎ تشریح تحویل دهند و چنین وصیتی را مشروع بدانیم، با انجام تشریح، دیه‌ای‎ ثابت نخواهد شد؛ زیرا اولاً، با وجود درخواست خود میت عنوان هتک و اهانت به میت صدق‎ نمی‌کند؛ ثانیاً، این کار به‌مقتضای وصیت میت است و چگونه می‌شود عمل‎ به‎ وصیت، خسارتی را متوجه ما کند.
3. آیت‌الله خرازی درباره موسیقی و آلات آن بعد از ذکر روایتی در این‌باره می‌گوید: این روایت تنها دلالت بر نادرستی منشأ اولی پیدایش آلات‎ موسیقی‎ دارد و علاوه‎ بر آن مذمت نواختن لذت‌بخش که منصرف به لذت شهوانی است، استفاده می‌شود و تعجب است که‎ برخی از آن استفاده حرمت کلی موسیقی بکنند.

این اثر در هفت جلد منتشر شده که در ابتدای جلد اول، دو مقدمه از محقق و مؤلف آمده است. در انتهای هریک از جلدهای مذکور، فهرست محتویات آن جلد ذکر شده است.

بیشتر پاورقی‌ها به ذکر مستندات مطالب کتاب اختصاص یافته است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن کتاب.
2. ستوده، حمید، «پردازشی به مرگ مغزی از نگاه فقه و حقوق»، فقه اهل‎بیت، زمستان 1390، شماره 68، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز).
3. ستوده، حمید؛ احمدی، احمد، «کالبدشکافی جنایی»؛ پردازش فقهی - حقوقی، فقه پزشکی، زمستان 1390 و بهار 1391، شماره 9 و 10، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز).
4. رفیع‎پور، سید محمدمهدی، «بازپژوهی تعینات هنر: موسیقی؛ «موسیقی» از منظر فقه اسلامی»، الهیات هنر، بهار 1395، شماره 4، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز).