تورنبرگ، کارل یوهانس

تورنبرگ، کارل یوهانس

نام	تورنبرگ، کارل یوهانس
نام‎های دیگر	Carolus Johannes Tornberg
نام پدر
متولد	۲۳ اکتبر ۱۸۰۷
محل تولد	لینشوپینگ، سوئد
رحلت	۶ سپتامبر ۱۸۷۷، لوند، سوئد
اساتید	سيلوستر دو ساسى آمده ژوبر اتين مارك كاترمر
برخی آثار	الأنيس المطرب بروض القرطاس في أخبار ملوک المغرب و تاريخ مدينة فاس
کد مؤلف	AUTHORCODE12977AUTHORCODE

كارل يوهانس تورنبرگ (1807 - 1877م / 1222 - 1294ق)، نویسنده، ویراستار، مترجم، خاورشناس سوئدى

ولادت

23 اکتبر 1807م در شهر لينچوپينگ، مركز ايالت استريتلاند به دنيا آمد.

تحصیلات

تحصيلات عالى خود را در دانشگاه اوپسالا آغاز كرد. وى در 1833م، به احراز درجه دكتراى فلسفه از اين دانشگاه و در 1835م، به دريافت شهادت‌نامه‌اى در ادب عربى توفيق يافت و به استاديارى ادبيات عربى در اين دانشگاه برگزيده شد.

تورنبرگ به قصد تكميل دانش عربى و برخوردارى از محضر عربى‌دانِ سرشناس فرانسوى، سيلوستر دو ساسى راهى پاريس شد. وى طى دو سال اقامت در آن شهر، افزون بر دو ساسى، از استادان ديگرى چون آمده ژوبر (د 1847م) و اتين مارك كاترمر (د 1857م) بهره گرفت، سپس از مهم‌ترين كتابخانه‌هاى اروپا، مانند كتابخانه‌هاى كپنهاگ، ليدن، لندن، آكسفرد، گوتا، لايپزيگ و برلين - كه مجموعه‌هايى از نسخ خطى شرقى داشتند - ديدن كرد و آن‌گاه در 1838م، به زادگاهش بازگشت.

تورنبرگ پس از مراجعت به سوئد، در 1844م، به دانشيارى زبان‌هاى شرقى و در 1847م، به سمت استاد بدون كرسى زبان‌هاى شرقى در دانشگاه لوند سوئد انتخاب شد و ميان سال‌هاى 1858 - 1859م و 1861 - 1862م، نيز بر همين دانشگاه رياست كرد. او پيش از آنكه در 1847م، به استادى زبان‌هاى شرقى دانشگاه لوند برگزيده شود، به‌ويژه به سبب صرف ارث پدرى در راه تحصيل علم، از لحاظ مالى در مضيقه بود، ولى در اين مقام جديد فرصتى يافت كه بسيارى از تأليفات خود را به چاپ برساند.

تورنبرگ عضو چندين فرهنگستان و انجمن از جمله، «انجمن آسيايى پاريس»، «فرهنگستان سلطنتى هنرهاى زيبا، تاريخ و تاريخ باستان استكهلم»، «انجمن سلطنتى علوم اوپسالا»، «انجمن سلطنتى علوم نروژ»، «انجمن شرق‌شناسى آلمان» و «انجمن تاريخ و باستان‌شناسى ژنو» بود.

آثار

كتاب‌هايى كه تورنبرگ تأليف يا ترجمه كرده يا در تصحيح و نشر آنها شركت داشته است، عبارتند از:

1. فهرست نسخه‌هاى خطى عربى، فارسى و تركى در كتابخانه دانشگاه اوپسالا؛
2. نشر متن منقح بخش‌هاى 1 تا 4 از كتاب «حسن المحاضرة في أخبار مصر و القاهرة» جلال‌الدين سيوطى و ترجمه لاتينى آن با معاضدت يكى از همكارانش؛
3. ترجمه به لاتين و چاپ 5 قسم اول از كتاب «خريدة العجائب و فريدة الغرائب»، اثر ابوحفص سراج‌الدين عمر ابن وردى؛
4. چاپ متن فارسى و ترجمه سوئدى «روايت ميرخواند از دولت اشكانى»؛
5. «ظهور مرابطون»، بنا به گزارش «روض القرطاس» ابن ابى‌زرع؛
6. «روايت ابن خلدون از جنگ‌هاى فرنگيان در بلاد اسلامى»، همراه با ترجمه لاتين متن؛
7. درباره لهجه‌هاى آرامى؛
8. چاپ متن عربى و ترجمه لاتينى مجلدات 1 و 2 از «روض القرطاس»، تأليف ابن ابى‌زرع فاسى (د 726ق)، به ضميمه تعليقات؛
9. «گزارش ابن اثير درباره فتح اسپانيا به دست اعراب»، متن عربى همراه با ترجمه سوئدى آن؛
10. ويرايش انتقادى «كامل التواريخ يا الكامل في التاريخ»، اثر بزرگ عزالدين ابن اثير جَزَرى (د 630ق / 1233م) در 12 مجلد كه در فاصله سال‌هاى 1851 تا 1871م در ليدن به چاپ رسيد.

منابع مقاله

دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج 16، ص354، به قلم مجدالدين كيوانى.

وابسته‌ها

الأنيس المطرب بروض القرطاس في أخبار ملوک المغرب و تاريخ مدينة فاس