فانی اصفهانی، سید علی

علامه فانی اصفهانی، علی

نام	علامه فانی اصفهانی، علی
نام‌های دیگر	آی‍ت‌ال‍ل‍ه‌ ع‍لام‍ه‌ ف‍ان‍ی‌ اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌ ح‍س‍ی‍ن‍ی‌ اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌ ع‍لام‍ه‌ ف‍ان‍ی‌، ع‍ل‍ی‌ ع‍لام‍ه‌ ف‍ان‍ی‌ اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌، ن‍ورال‍دی‍ن‌ ع‍ل‍ی ف‍ان‍ی‌ اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌، ع‍ل‍ی‌
نام پدر	سید محمدحسن یزدی
متولد	1293 ش یا 1915 م
محل تولد	- اصفهان
رحلت	1368 ش یا 1409 ق یا 1989 م
اساتید	سيد ابوالحسن اصفهانى، شيخ محمدكاظم شيرازى و سيد على بهبهانى رامهرمزى، ميرزا عبدالهادى شيرازى
برخی آثار	سير الی الله بحوث فی فقه الرجال
کد مؤلف	AUTHORCODE22221AUTHORCODE

سيد على فانی اصفهانی فرزند علامه سيد حسن و نوه سيد حسين حسينى يزدى اصفهانى، معروف به «علامه فانى»، فقیه و صاحب رساله عمليه و به‌حق جامع معقول و منقول و اساتيد بنام حوزه‌ها

ولادت

ايشان در روز پنج‌شنبه 26 ربيع‌الاول سال 1333ق، در اصفهان تولد يافت.

کسب علم و دانش

پدر دانشمند خود را در سن پنج سالگى از دست داد و در سال 1342ق (يعنى در سن يازده سالگى) شروع به درس عربى و تحصيلات دينى نمود. با گذراندن دوره مقدماتى، درس سطح و خارج را نزد عده‌اى از اجله علماى آن روز حاضر شدند. «قوانين الأصول» را نزد شيخ محمد حكيم خراسانى (متوفاى سال 1355ق) خوانده و «رسائل» شيخ انصارى را نزد سيد مرتضى خراسانى و «مكاسب» و «كفايتين» و بخشى از خارج فقه را از محضر سيد محمد نجف‌آبادى (متوفاى 1358ق) تلمذ نمودند.

فانى پس از آن به‌مدت سيزده سال دروس خارج فقه و اصول و فلسفه و كلام و تفسير را، در محضر آيت‌الله سيد على نجف‌آبادى و سيد عبدالله ثقةالاسلام حاضر شدند و پس از وفات نجف‌آبادى، شهر اصفهان را رها كرده، به‌سوى نجف اشرف و جوار تربت مطهر علوى مهاجرت نموده و در ربيع‌الثانى سال 1362ق وارد نجف اشرف شدند و ضمن استفاده از محضر آيات: سيد ابوالحسن اصفهانى، شيخ محمدكاظم شيرازى و سيد على بهبهانى رامهرمزى، ميرزا عبدالهادى شيرازى و... مشغول تدريس فقه و اصول و كلام و تفسير شد.

وقتی حکومت وقت عراق در سال 1350 هجری شمسی (1393 هجری قمری) تصمیم به اخراج ایرانیان از خاک این کشور گرفت، آیت‌الله فانی اصفهانی، 60 ساله بود. ایشان هم در جریان این مسئله، به ایران بازگشت و سکونت در قم را برگزید و به تدریس درس خارج فقه و اصول در مسجد اعظم مشغول شد.

همچنین تسلط معظم‌له به زبان‌های عربی، انگلیسی و فرانسوی موجب شد تا وقتی جمعی از مقلدان ایشان، ترجمه رساله وی را به این سه زبان به انجام رساندند، خود ایشان تصحیح متن را بر عهده گرفت تا این رساله عملیه به چهار زبان فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسوی منتشر شود.

آیت‌الله علامه فانی اصفهانی در طول عمر پربار خود موفق شد تا شاگردانی مانند حضرات سید محمدعلی صادقی اصفهانی، سید محمود ده سرخی اصفهانی، سید محمد کوه‌کمری، سید نورالدین جزایری و شیخ هادی نجفی اصفهانی را تربیت کند که از این بین، علامه سید محمدعلی صادقی اصفهانی، تقریرات مختلفی از دروس استاد خود نگاشته و منتشر کرده است.

ایشان از ذوق ادبی و شعری سرشاری به زبان‌های عربی و فارسی برخوردار بود که موجب شد دو کتاب «دیوان اشعار» و «منظومه چهارده معصوم» از ایشان به یادگار بماند.

آثار

1. شرح شرايع در طهارت، در پنج جلد؛
2. شرح شرايع در صلاة، در پنج جلد؛
3. آراء الأصول حول مباحث الألفاظ، در دو جلد؛
4. حاشيه وسيلة النجاة؛
5. حاشية العروة الوثقى، در دو جلد؛
6. ترجمه تقويم المحسنين (اثر فيض كاشانى)؛
7. ترجمه نصائح الهدى (اثر علامه شيخ محمدجواد بلاغى)؛
8. رسالة في البداء؛
9. بدا (ترجمه فارسى البداء)؛
10. المختار في الجبر و الاختيار (تقريرات)؛
11. جبر و اختيار (ترجمه فارسى آن)؛
12. الأمر بالمعروف و النهي عن المنكر؛
13. رساله توضيح المسائل، به پنج زبان؛
14. قبسات العقول من الفروع و الأصول، در پنج جلد؛
15. شعائر حسینیة، به دو زبان؛
16. خمسون مسئلة؛
17. منظومه چهارده معصوم(ع)؛
18. آراء حول الإرادة؛
19. حول القرآن؛
20. بيان الخيانة؛
21. مناسك حج، به پنج زبان؛
22. تنزيه الصفوة؛
23. تحفة الجواهر؛
24. ترجمه خطبه حضرت زهرا(س)؛
25. زن از ديدگاه شريعت اسلام؛
26. گناه و كيفر، دو جلد؛
27. بينش كلى امام؛
28. عبدالله بن عباس؛
29. حاشيه بر صراط النجاة؛
30. آراء حول الإجارة؛
31. المتعة مشروعة؛

و..

وفات

آيت‌الله علامه فانى سرانجام در روز دوشنبه 23 شوال 1409ق، مطابق با 8 خرداد 1368ش، در سن 76 سالگی در اثر سكته قلبى درگذشت. در صبح روز سه‌شنبه در قم تشييع گرديد و پس از اقامه نماز بر پیکر مطهرش توسط آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانی، در جوار حرم مطهر حضرت کریمه اهل بیت(س) در خاک آرام گرفت.

منابع مقاله

جواهركلام، عبدالحسين، «تربت پاکان قم»، چاپ اول، انتشارات انصاريان، 1424، قم.

وابسته‌ها

آراء حول القرآن

آراء حول مبحث الألفاظ في علم الأصول

جبر و اختیار (فانی)

گنج معانی (مجموعه اشعار)

سير الي الله

بحوث فی فقه الرجال