جامع التصانيف الحديثة

جامع التصانیف الحدیثة

نام کتاب	جامع التصانیف الحدیثة
نام های دیگر کتاب	معجم المطبوعات
پدیدآورندگان	سرکیس، یوسف الیان (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره	‏Z‎‏ ‎‏3013‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏4‎‏ج‎‏2‎‏
موضوع	کتاب‏های چاپی عربی - کتاب شناسی کشورهای عربی - کتاب شناسی
ناشر	کتابخانه عمومی حضرت آيت الله العظمی مرعشی نجفی (ره)
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1413 هـ.ق
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE3287AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى

جامع التصانيف الحديثة، اثر عربى يوسف اليان سركيس دمشقى، فهرستى است از كتبى كه به زبان عربى چاپ شده‌اند.

ساختار

كتاب با مقدمه ناشر آغاز و مطالب در دو جلد تنظيم شده است.

مطالب دربردارنده فهرستى از كتاب‌هاى عربى است كه چه در شرق و چه در غرب، در موضوعات مختلفى همچون تاريخ، تراجم، جغرافيا، سفرنامه‌ها، ادبيات، انشاء، بلاغت، معاجم، اخلاق، شعر و شعرا، علوم دينى، قوانين، شرايع، علم سياست و اقتصاد، طب و... از ابتداى اختراع صنعت چاپ تا سال 1339ق1919/م نوشته شده است.

نويسنده در هر مورد، ابتدا نام كتاب را ذكر كرده و سپس به نويسنده و مكان و تاريخ چاپ آن، اشاره كرده است. نام كتاب‌ها به ترتيب حروف الفبا تنظيم گرديده است.

گزارش محتوا

در مقدمه، ضمن بيان نكاتى پيرامون كتاب، به اين نكته اشاره شده است كه اولين كسى كه اقدام به تهيه فهرستى از كتب عربى نمود، ابوالفرج بن النديم الوراق بغدادى بوده كه اثر خويش تحت عنوان «كتاب الفهرست» را در قرن چهارم هجرى، تدوين نمود .

جلد اول، در يازده قسم تقسيم شده و هر قسم، به معرفى نوع خاصى از كتب و نويسندگان آن، اختصاص يافته است. اين اقسام به ترتيب عبارتند از:

قسم اول: كتب تاريخ، تراجم، جغرافيا و سفرنامه‌ها كه از جمله آن‌ها مى‌توان به كتب زير اشاره نمود: «الآثار الباقية عن القرون الخالية»، اثر ابوريحان خوارزمى بيرونى كه اولين بار در سال 1876م، به چاپ رسيد؛ «آثار العمارة في أجداث سقارة» تأليف حسن افندى شوقى؛ «الآداب العربية في القرن التاسع عشر» اثر اب لويس شيخو اليسوعى؛ «أديان العرب في الجاهلية»، نوشته استاد قاضى محمد نعمان الجارم؛ «أشهر مشاهير أدباء الشرق» اثر محمد محمد عبدالفتاح و... .

در قسم دوم، كتب ادبيات، انشاء، بلاغت، تدريس لغت و معاجم معرفى گرديده است. برخى از اين كتب عبارتند از: «آمال المحبين»، تأليف محمد يوسف المدرك؛ «أحاديث الشباب»، به قلم محمد افندى حسن غانم؛ «الأدب الجديد و كلمات في الشعر و الشاعر»، اثر حسن صالح الجداوى؛ «الأدب العصري في العراق العربي»، تأليف رفائيل بطى؛ «بلاغت العرب في القرن العشرين»، جمع‌آورى‌شده توسط محيى‌الدين رضا؛ «جامع التواريخ»، اثر قاضى ابوعلى التنوخى و....

در قسم سوم، با كتاب‌هاى اخلاق، تهذيب، ترجمه و تدبير منزل آشنا خواهيم شد. برخى از اين كتاب‌ها، عبارتند از: «الآفات الاجتماعية و علاجها»، اثر تولستوى روسى، ترجمه محمدرضا امين؛ «الأخلاق» اثر نويسنده‌اى انگليسى به نام صموئيل سميلز، تعريب محمد الصادق حسين؛ «تاريخ التربية من فجر التاريخ إلى الآن»، اثر عبدالله افندى مشنوق و... .

كتاب‌هاى مربوط به شعر و شعرا و ديوان‌هاى شعرى، اغانى، ازجال و علم عروض و قافيه، در قسم چهارم نام برده شده است كه به‌عنوان نمونه مى‌توان «الآداب العصر في شعراء الشام و العراق و مصر»، اثر سعد ميخائيل؛ «آلام و آمال»، تصنيف مكاوى يعقوب عبدالعزيز؛ «أعجب العجب من أحوال العرب»، به قلم سيد مصطفى صادق الرافعى؛ «جمهرة أشعار العرب»، اثر ابوزيد القرشى؛ «الدرر المنتقاة لأجل المحفوظات»، تأليف سيد محسن امين؛ «ديوان ابن سهل اندلسى»، اثر احمد حسين القرنى؛ «شرح القصائد العشر»، نوشته ابوزكريا يحيى تبريزى و «الشوقيات»، اثر احمد شوقى را نام برد .

در قسم پنجم، كتاب‌هاى دينى اسلامى معرفى گرديده است كه برخى از آن‌ها عبارتند از: «الإبداع في مضار الابتداع»، اثر شيخ على محفوظ؛ «إبصار العين في أنصار الحسين»، نوشته شيخ محمد الشيخ طاهر السماوى؛ «أحسن الأحاديث في أحكام المواريث»، به قلم شيخ احمد آل كاشف الغطا؛ «إرشاد القلوب» كه در مناقب حضرت على(ع) و كرامات و معجزات ايشان، به قلم شيخ حسن ابن ابوحسن ديملى، از رجال قرن هفتم و هشتم هجرى نوشته شده است؛ «إعجاز القرآن و البلاغة النبوية»، اثر مصطفى صادق الرافعى؛ «تاريخ التشريع الإسلامي»، تأليف محمد بك الخضرى و... .

قسم ششم، به معرفى كتاب‌هاى دينى مسيحى اختصاص يافته است. كتاب‌هاى «أسمى الدرر»، اثر اسكندر جبرائيل حموى؛ «أغنية عيد الميلاد» تأليف شارل دكنز، تعريب انسه حلا معلوف؛ «تاريخ الكنيسة القبطية»، اثر منسى القمص و «لماذا أنا مسيحي»، نوشته دكتر فرانك كراين از جمله اين كتب مى‌باشد .

قسم هفتم، كتاب‌هايى را در خود جاى داده است كه مربوط به حكمت و فلسفه مى‌باشد كه در ميان آن‌ها، «آراء أناطول فرانس» كه توسط عمر فاخورى از فرانسه به عربى ترجمه شده است؛ «الآراء و المعتقدات»، تأليف گوستاولوبون، ترجمه محمد عادل زعيتر؛ «أصول الفلسفة» كه توسط امين واصف و در علوم فلسفه خمسه (علم النفس، علم الجمال، علم المنطق، علم الأدب و علم ماوراءالطبيعة) نوشته شده است به چشم مى‌خورد .

كتاب‌هاى مربوط به قوانين، شرايع، علم سياست و علم اقتصاد نيز در قسم هشتم جاى گرفته است. نام برخى از اين كتاب‌ها، عبارت است از: «أحكام الأراضي»، اثر سيد دعيبس المرّ المحامى؛ «الأحكام الجعفرية في الأحوال الشخصية»، تأليف شيخ عبدالكريم حلى، از علماى عراق؛ «الامتيازات الأجنبية»، به قلم عبدالله افندى مشنوق .

در قسم نهم، با كتاب‌هاى مربوط به علم طب و صحت بدن آشنا خواهيم شد. از جمله اين كتاب‌ها مى‌توان از «أبسط الوسائط الطبية في حفظ الصحة و الإسعافات المنزلية»، تأليف دكتر عثمان لبيب عبده؛ «الإحصائيات الصحية»، اثر دكتر عبدالواحد الوكيل؛ «التدبير العام في الصحة و المرض»، نوشته دكتر محمد رشدى و «وقاية العين و علاجها»، اثر دكتر محمود رياض نام برد .

كتاب‌هايى كه پيرامون علوم رياضى، زراعت و فنون متنوع نوشته شده، در قسم دهم معرفى گرديده است كه «اختزال الكتابة لمجاراة الخطابة»، تأليف عبدالرزاق عوض؛ «الأسرار الكيمائية»، اثر حسنى افندى يوسف و «التحليل الكيماوي للأراضي»، نوشته عبدالعزيز نصار از جمله آن‌ها مى‌باشد .

«ابن الشيخ أو غرام في الصحراء»، تعريب عمر عبدالعزيز؛ «ابونا سرجيوس و قصص أخرى»، تأليف يوسف اسكندر جريس و «حياة روبنسن كروزي و مخاطراته»، ترجمه أحمد على عباس، از جمله كتاب‌هايى مى‌باشند كه در موضوع قصص و روايات بوده و در آخرين قسم، از آن‌ها نام برده شده است .

در جلد دوم، اسامى كتبى ذكر گرديده كه پس از سال 1927م چاپ شده و نويسنده از ذكر آن‌ها در جلد اول، غافل مانده است.

وضعيت كتاب

فهرست مطالب جلد اول، در انتها و فهرست مطالب جلد دوم، در ابتداى همان جلد، ذكر شده است.

فهرست ابجدى اسماء مؤلفين جلد دوم، در انتهاى همان جلد آمده است.

در پاورقى‌ها توضيحاتى پيرامون برخى از كتب داده شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.

پیوندها

مطالعه کتاب جامع التصانیف الحدیثة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور