تحرير المجلة (طبع جدید)

تحرير المجلة
پدیدآوران	آل کاشف‌الغطاء، محمدحسین (نویسنده) ساعدي، محمد (محقق) آصفي، محمدمهدي (محقق)
عنوان‌های دیگر	مجله احکام عدليه. شرح
ناشر	المجمع العالمي للتقريب بين المذاهب الإسلامية. المعاونية الثقافية. مرکز التحقيقات و الدراسات العلمية
مکان نشر	ايران - قم
سال نشر	مجلد1: 2003م , 1422ق مجلد2: 2004م , 1424ق مجلد3: 2004م , 1425ق مجلد4: 2005م , 1426ق
چاپ	1
موضوع	حقوق تطبيقي مجله الاحکام العدليه - نقد و تفسير معاملات (فقه) - قوانين و احکام
زبان	عربي
تعداد جلد	5
کد کنگره	‏

تحرير المجلة، اثر محمدحسین کاشف‌الغطاء (متوفی 1373ق)، کتابی است حاوی مجموعه قوانین امروزی با تکیه ‌بر متون فقهی که توسط محمد ساعدی و زیر نظر شیخ محمدمهدی آصفی مورد تحقیق قرار گرفته و منتشر شده است. این اثر متضمن قواعد فقهی استدلالی دو مکتب اهل‌بیت(ع) و مذهب حنفی است.

برای این اثر پیش از این «درباره» مناسب تهیه شده است؛ لذا در اینجا به ویژگی‌های تحقیق اشاره می‌شود.

مقدمه محقق

در ابتدای این اثر پنج‌ جلدی بعد از جملاتی از ناشر و محمدمهدی آصفی، مقدمه محقق آمده است. شیخ محمد ساعدی، این مقدمه طولانی را به دو بخش توضیح «مجله» و ترجمه نویسنده اختصاص داده است.

«المجلة»، نام اثری است که در ایامی نه‌چندان دور در منطقه عثمانی منتشر می‌شده است. مطالب این اثر توسط گروه علمی تهیه می‌شده است. گروه علمی که به آن «جمعية المجلة» یا «مجلة جمعيتي» گفته می‌شد، از هفت عالم و دانشمند تشکیل شده بود که ریاست آن را احمد جودت پاشا (متوفی 1895م) برعهده ‌داشت. دیگر اعضای آن شامل احمد خلوصی، احمد حلمی، محمد امین جندی، سیف‌الدین، سید خلیل، شیخ محمد علاءالدین بن عابدین می‌شدند که بعدها اعضای آن تغییر پیدا کرده است.

مطالب این مجله به‌عنوان مجموعه‌ای از قوانین همگانی کشوری که برگرفته از احکام فقهی بوده، در زمان عثمانی منتشر شده است. محتویات مجله از منابع و عقاید مذهب حنفیه برگرفته شده است. مجله دارای نقاط قوت و ضعف است. یکی از نقاط قوت مجله آن است که به‌واسطه آن، میان روش مصادر علمی یا آموزشی و روش مراجع قضایی از جهت ترتیب و شماره‌گذاری و روانی عبارات و اکتفا به قول واحدی که در هر مسئله‌ای به آن عمل می‌شود، بدون ذکر اختلافات فقها، تمییز حاصل می‌گردد. از نقاط ضعف آن می‌توان به نادیده گرفتن مباحث و قوانین عبادی و مطالبی در باب عقوبات و نیز عدم اختصاص این اثر به ذکر قواعد فقهی برشمرد؛ زیرا در آن قواعد اصولی همچون «المطلق يجري علی إطلاقه»، «الأصل في الكلام الحقيقة» نیز آمده است.

بر «مجله» شروح زیادی نوشته شده که «مرآة مجلة الأحكام العدلية»، تألیف مسعود افندی ترکی، یکی از مقدم‌ترین آنها به زبان عربی است و به دنبال آن شروح دیگری نوشته شده که به نظر محقق بهترین آن‌ها شرح محمد سعید محاسنی (متوفی 1374ق) و شرح محمدحسین آل کاشف‌الغطاء است. شرح محمدحسین آل کاشف‌الغطاء، شرحی مزجی بر «مجله» است که ملاحظات ارزشمنده نویسنده، به شکل شرح، نقد، استدراک و... در آن عرضه شده است.

بخش دوم مقدمه شامل ترجمه نویسنده می‌شود که محقق در آن به نام و نشان، خاندان، تحصیلات، اساتید، شاگردان، اجازه‌ها، سفرها، کتابخانه، نگرش سیاسی، سعی نویسنده در تقریب مذاهب، نظرات دیگران درباره او، آثار، وفات و اولاد و فرزندانش پرداخته است.

روش تحقیق

محقق در پایان مقدمه، به روش تحقیق خویش اشاره کرده و می‌گوید که برای تحقیق این اثر تنها به نسخه چاپ کتابخانه حیدریه به‌همراه برخی از شروح آن همچون شرح سلیم لبنانی اعتماد نموده است. آیات، روایات و نصوص فقهی را استخراج و آدرس آنها را در پاورقی‌ها ذکر کرده است. الفاظ غریب را با مراجعه به معاجم مختلف لغوی، شرح داده و کیفیت تلفظ و خواندن الفاظ مشکل را بیان کرده است. اعلام موجود در متن را ترجمه و اشتباهات نحوی، لغوی، املایی، چاپی را تصحیح نموده است. در صورت نیاز برای برخی از مطالب کتاب، عنوانی مستقل در نظر گرفته است و در پایان فهارس فنی را ارائه داده است.

منابع مقاله

مقدمه محقق.