محاضرات في المواريث

محاضرات فی المواریث
پدیدآوران	خرسان، محمد علی (مقرر) خویی، ابوالقاسم (نویسنده)
ناشر	مؤسسة السبطين عليهما‌السلام العالمية
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1424 ق
چاپ	1
شابک	‎964-06-3130-2
موضوع	ارث (فقه) معاملات (فقه)
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏197‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏4‎‏م‎‏3
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

محاضرات آیت‌الله الخويي في المواريث تقرير درس خارج ايشان در بحث ارث و فروع فقهى مربوط به آن است كه توسط سيد محمد على خرسان تقرير و تدوين شده و ادله فقهى ارث و ديدگاه فقهاى شيعه در اين باره منعكس گرديده است.

ساختار

كتاب، در دو فصل مباحث اصلى ارث را بيان كرده است.

در فصل اول موجبات ارث و در فصل دوم موانع ارث بيان شده است. شيوه تحقيق تحليلى و استدلالى، با استناد به ادله اربعه و گفتار فقيهان شيعه و سنى است.

گزارش محتوا

در ابتدا مقدمه‌اى درباره تاريخچه ارث در اسلام و اختلاف مسلمانان در مورد احكام ارث پس از رحلت پيامبر اكرم(ص) ارائه گرديده و سپس به ريشه‌يابى اين اختلافات و جهل خلفاى سه‌گانه نسبت به احكام ارث و علم ائمه عليهم‌السلام به كليه احكام شريعت اسلام پرداخته شده است.

در فصل اول موجبات ارث يعنى امورى كه باعث مى‌شود به كسى ارث برسد بيان شده و دو دليل عمده ارث يعنى سبب و نسب مورد شرح قرار گرفته است.

پدر و مادر و فرزندان، برادر و خواهر و اجداد، عموها و خاله‌ها و اولاد ايشان به عنوان طبقات سه‌گانه ارث معرفى شده‌اند.

در ادامه اين فصل حالات مختلف تعلق ارث به افراد مختلف از قبيل فريضه، قرابت و دوستى و اقسام و احكام هر يك از موارد ارث مورد بحث قرار گرفته و احكام مازاد ارث و حكم ارث در صورتى كه ورثه متعدد باشند و اشكالات وارده در اين باره توضيح داده شده است.

مباحثى درباره اينكه مازاد ارث به برادران مى‌رسد يا نه و اختلاف آراى فقهاى شيعه و اهل سنت در اين باره از ديگر مباحث مطرح شده در ادامه فصل اول است.

در فصل دوم موانع مهم ارث مطرح شده و امورى مانند كفر و ارتداد و احكام و فروع فقهى مربوط به مرتد و شرايط محروم شدن وارث كافر و مرتد از ارث بيان گرديده است.

در اين باره فتاوى و ديدگاه‌هاى آیت‌الله خويى در مورد مرتد ملى و فطرى و شروط محروميت هر يك از آنها از ارث مطرح شده و اينكه آيا مال باقى مانده از مرتد به ورثه كافر او مى‌رسد يا اينكه به امام معصوم(ع) منتقل مى‌شود، مباحثى بيان شده است.

ارث بردن شخص كافر در صورت اسلام آوردن، مراد از كفر و اسلام در بحث ارث و نحوه ارث بردن كفار از يك‌ديگر بنا بر دين و آيين خويش از ديگر مباحث مطرح شده در اين فصل است.

به مناسبت بحث از موانع ارث كه يكى از آنها ارتداد بود.

احكام ديگرى از مرتد از غير جهت ارث مطرح شده و احكام مرتد ملى و فطرى و موضوع ارتداد بيان گرديده است. يكى ديگر از موانع ارث قتل است كه شروط عدم ارث شخص قاتل و حالات مختلف آن بررسى شده است.

در پايان كتاب مهم‌ترين مصادر و منابع مورد استفاده معرفى شده و فهرستى از عناوين و سرفصل‌هاى مهم ارائه شده است.