هفت دیوان محتشم: تفاوت میان نسخه‌ها

مقدمه 230 صفحه‌ای کتاب را‎، به استناد برخی قراین، می‎توان عمدتاً تراویده از قلم آقای دکتر نوائی دانست. نویسنده مقدمه بخش اول را به شرح احوال محتشم و شخصیت او و شاعران هم‎روزگار او اختصاص داده است‎. در بخش دوم با موضوعاتی چون مفاخره محتشم و تعریف و نقد شعر از زبان او و نقد اجتماعی در شعر وی آشنا می‎شویم. شاید خواندنی‎ترین قسمت این بخش صفحاتی باشد که به تأثیر محتشم بر شاعرانِ پس از وی و تأثرش از گذشتگان پرداخته است. همچنین، قسمتی که پیشینه تاریخی و ادبی «دوازده بندِ محتشم» را شرح داده، نظر به اهمیت فوق‎العاده این ترکیب‎بند‎، بسیار سودمند است؛ هرچند بخشی که به تأثر محتشم از گذشتگان اشاره دارد ناقص می‎نماید، چرا که‎، به‎سرعت‎، از کنار بهره‎هایی که محتشم از خاقانی گرفته عبور کرده و از انوری که شاید مهم‎ترین سرمشق محتشم بوده، اصلاً یاد نشده است. در بخش سوم مقدمه نیز، ممدوحان محتشم معرفی شده‌اند‎. این بخش، گرچه همه ممدوحان را دربر ندارد، از لحاظ تاریخی محققانه و نسبتاً مفصل است<ref>ر.ک: همان</ref>.   

در «صبائیه» غزلیات سال‎های آغاز جوانی شاعری را پیش رو داریم که سرودن را از سنین نوجوانی آغاز کرده و از آغاز، توانمند و خوش‎قریحه می‎نماید‎<ref>ر.ک: همان؛ همان، ص207</ref>.   

مشکل دیگرِ چاپ نوائی  صدری خطاهای نسبتاً فراوانی است که‎، در اثر بدخوانی متن یا اعتماد بیش‎ازاندازه بر نوشته کاتبان‎، به تصحیح آنان راه یافته است. این امر که کاتبان قدیم گاه، از سرِ شتاب یا نفهمیدن متن‎، صورت ظاهری کلمات را نقاشی می‌کرده‌اند یکی از چالش‎هایی است که مصحح را میان وفاداری به‎صورت ظاهری واژه‎ها یا توجه به سیاق عبارات و دریافت صورت حقیقی کلمات بر اساس سبک نویسنده یا شاعر و قراین دیگر سرگردان می‎سازد. در چنین مواردی، اعتماد بر صورت مکتوب واژه‎ها هنگامی رواست که دلیل قطعی برخلاف آن وجود نداشته باشد. از قضا، محتشم از شاعرانی است که از «کاتبان بی‎وقوف بد سواد» که شعر او را غلط می‎نوشته‌اند، دل پرخونی دارد...