الگو:صفحهٔ اصلی/مقالهٔ برگزیده اول: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۱: خط ۱:
    <div class="boxTitle"><big>'''[[تربت پاکان]]'''</big></div>
    <div class="boxTitle"><big>'''[[امام رضا(ع)]]'''</big></div>
    [[پرونده:NUR11273J1.jpg|بندانگشتی|تربت پاکان|175px]]
    [[پرونده:NUR00153.jpg|بندانگشتی|مرقد مطهر علی بن موسی ‎(ع)، امام هشتم|175px]]


    '''تربت پاکان'''، كتابى است به زبان فارسى، تألیف حسین مدرسی طباطبایی در معرفى شهر قم و مرقد حضرت معصومه سلام‌الله‌عليها و ديگر مراقد و آثار تاريخى موجود در اين شهر.
    '''ابوالحسن على بن موسى عليهما‌السلام''' ملقب به امام رضا(۱۴۸–۲۰۳ق)، امام هشتم از ائمۀ اثنی‌عشر عليهم‌السلام و دهمين معصوم از چهارده معصوم عليهم‌السلام است که به مدت 20 سال عهده‌دار امامت بود.


    اين كتاب بخشى از بررسى‌ها و مطالعات چندين ساله نویسنده، پيرامون بناها و آثار قديم شهرستان قم مى‌باشد. در اين نوشته خصوصيات بناها و آثار قديمى شهرستان قم به‌تفصيل معرفى گرديده است. لازم به ذكر است كه در اين كتاب تنها به معرفى آثار دوره اسلامى پرداخته شده و از بناهاى دوره پيش از اسلام؛ مانند آتشكده‌ها و پرستشگاه‌ها و نقوش كوه‌ها و تپه‌ها و غيره سخنى به ميان نيامده است.
    سال تولد آن حضرت را 148 و 153ق و ماه تولد ايشان را ذوالحجة و ذوالقعدة و ربيع‌الاول گفته‌اند و مشهور آن است كه روز تولد آن حضرت «يازدهم ذوالقعدة» بوده است.


    مجلد نخست اين كتاب، ويژه آستانه مقدسه است كه از سه بخش تدوين شده است:
    مادر آن حضرت ام ولد بود. (كنيزى بود كه از مولاى خود فرزند آورده بود.) دربارۀ نام و زادگاه مادر آن حضرت اختلاف است و به اغلب احتمالات، از مردم شمال آفريقا يا مغرب مراكش بوده است.


    در بخش نخست تاريخ آستانه به همراه كتاب‌شناسى آن ارائه گرديده است. در اين بخش مؤلف اجمالى از تاريخچه ورود حضرت فاطمه معصومه(س) به قم ارائه كرده و به مورد توجه بودن مرقد مطهر اين بى بى از روز نخست، از سوى پيروان و دوستداران اهل‌بيت عليهم‌السلام اشاره نموده است. پس از آن به مدفون شدن چند تن از نوادگان امام جواد(ع) در فاصله ميانه دو قرن سوم و چهارم هجرى در كنار حضرت معصومه(ع) اشاره شده و از تجديد بناهايى كه طى تاريخ، به ويژه در دوران صفويه و نيز قاجاريه، در اين آستانه مقدسه صورت گرفته سخن گفته شده است. مؤلف دراين بخش به برخى شاهان صفوى نظير شاه صفى و نيز شاه عباس دوم كه در اين آستانه مدفونند، اشاره كرده و از فتحعلى‌شاه و نيز محمدشاه قاجار به عنوان برخى مدفونين دراين آستانه نام برده و به معرفى مكان مقبره ايشان پرداخته است. در پايان اين بخش، كتابنامه مآخذ مربوط به آستانه مقدسه قم ارائه گرديده است.
    كنيۀ آن حضرت «ابوالحسن» بوده است و چون [[امام على(ع)|حضرت امير عليه‌السلام]] نيز مكنى به ابوالحسن بوده‌اند حضرت رضا عليه‌السلام را ابوالحسن ثانى گفته‌اند.


    در بخش دوم، با عنوان «مجموعه بنا» به معرفى بناهاى موجود در اين شهر و نيز تزيينات آنها پرداخته شده است. در اين بخش ابتدا به تفصيل به معرفى حرم و بيوتات متبرک در اين شهر پرداخته شده و از بانيان آنها و نيز كتيبه‌هاى موجود در آنها سخن گفته، به ميان آمده است. معرفى تربت مطهر، حرم، گنبد، رواق‌ها، مسجد بالاسر، مسجد موزه، ايوان طلا و مرافق و مناره‌ها، ايوان آينه و مناره‌هاى آن از جمله موضوعاتى است كه در ابتداى اين بخش بدان‌ها پرداخته شده است.
    مشهورترين لقب ايشان «رضا» بوده است كه بنابر روايتى در [[عيون أخبار الرضا عليه‌السلام (تصحیح لاجوردی‌)|عيون اخبار الرضا]] (13/1)، علت ملقب بودن آن حضرت به «رضا» اين بوده است كه «رضي به المخالفون من أعدائه كما رضي به الموافقون من أوليائه و لم يكن ذلك لأحد من آبائه عليهم‌السلام فلذلك سمي من بينهم بالرضا...»، يعنى هم دشمنان مخالف و هم دوستان موافق به (ولايت عهد او) رضايت دادند و چنين چيزى براى هيچ يك از پدران او دست نداده بود، از اين رو در ميان ايشان تنها او به «رضا» ناميده شد.


    <div class="mw-ui-button">[[تربت پاکان|'''ادامه''']]</div>
    اما به روايت [[طبری آملی، محمد بن جریر|طبرى]] (وقايع سال 201) مأمون آن حضرت را «الرضي من آل محمد» ناميد و [[ابن‌بابویه، محمد بن علی|صدوق]] هم بنابر روايتى ديگر در [[عيون أخبار الرضا عليه‌السلام (تصحیح لاجوردی‌)|عيون اخبار الرضا]] (147/2) چنين گفته است.
     
    بايد متذكر شد كه داعيان و مبلغان بنى عباس در اواخر عهد بنى اميه مردم را دعوت می‌كردند كه با «رضا از آل محمد» بيعت كنند، يعنى بى‌آنكه از كسى نام ببرند مى‌گفتند چون خلافت بنى اميه درست نيست بايد به كسى از خاندان محمد صلى‌الله‌عليه‌وآله‌و‌سلم كه مورد رضايت همه باشد بيعت كنند.
     
     
    <div class="mw-ui-button">[[امام رضا(ع)|'''ادامه''']]</div>

    نسخهٔ ‏۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۱:۴۰

    مرقد مطهر علی بن موسی ‎(ع)، امام هشتم

    ابوالحسن على بن موسى عليهما‌السلام ملقب به امام رضا(۱۴۸–۲۰۳ق)، امام هشتم از ائمۀ اثنی‌عشر عليهم‌السلام و دهمين معصوم از چهارده معصوم عليهم‌السلام است که به مدت 20 سال عهده‌دار امامت بود.

    سال تولد آن حضرت را 148 و 153ق و ماه تولد ايشان را ذوالحجة و ذوالقعدة و ربيع‌الاول گفته‌اند و مشهور آن است كه روز تولد آن حضرت «يازدهم ذوالقعدة» بوده است.

    مادر آن حضرت ام ولد بود. (كنيزى بود كه از مولاى خود فرزند آورده بود.) دربارۀ نام و زادگاه مادر آن حضرت اختلاف است و به اغلب احتمالات، از مردم شمال آفريقا يا مغرب مراكش بوده است.

    كنيۀ آن حضرت «ابوالحسن» بوده است و چون حضرت امير عليه‌السلام نيز مكنى به ابوالحسن بوده‌اند حضرت رضا عليه‌السلام را ابوالحسن ثانى گفته‌اند.

    مشهورترين لقب ايشان «رضا» بوده است كه بنابر روايتى در عيون اخبار الرضا (13/1)، علت ملقب بودن آن حضرت به «رضا» اين بوده است كه «رضي به المخالفون من أعدائه كما رضي به الموافقون من أوليائه و لم يكن ذلك لأحد من آبائه عليهم‌السلام فلذلك سمي من بينهم بالرضا...»، يعنى هم دشمنان مخالف و هم دوستان موافق به (ولايت عهد او) رضايت دادند و چنين چيزى براى هيچ يك از پدران او دست نداده بود، از اين رو در ميان ايشان تنها او به «رضا» ناميده شد.

    اما به روايت طبرى (وقايع سال 201) مأمون آن حضرت را «الرضي من آل محمد» ناميد و صدوق هم بنابر روايتى ديگر در عيون اخبار الرضا (147/2) چنين گفته است.

    بايد متذكر شد كه داعيان و مبلغان بنى عباس در اواخر عهد بنى اميه مردم را دعوت می‌كردند كه با «رضا از آل محمد» بيعت كنند، يعنى بى‌آنكه از كسى نام ببرند مى‌گفتند چون خلافت بنى اميه درست نيست بايد به كسى از خاندان محمد صلى‌الله‌عليه‌وآله‌و‌سلم كه مورد رضايت همه باشد بيعت كنند.