آقانجفی، محمدتقی

آقانجفی‌، محمدتقی بن محمدباقر

نام	آقانجفی‌، محمدتقی بن محمدباقر
نام‌های دیگر	آق‍ان‍ج‍ف‍ی اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌ ای‍وان ک‍ی‍ف‍ی اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌، م‍ح‍م‍دت‍ق‍ی ب‍ن م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر م‍س‍ج‍دش‍اه‍ی‌، م‍ح‍م‍دت‍ق‍ی ‌ب‍ن م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر ن‍ج‍ف‍ی‌، م‍ح‍م‍دت‍ق‍ی‌
نام پدر	شيخ محمدباقر
متولد	1262ق
محل تولد	اصفهان
رحلت	1332ق
اساتید	میرزا محمدحسن شيرازى شيخ مهدى کاشف‎الغطاء شيخ راضى نجفى
برخی آثار	عيون أخبار الرضا عليه‌السلام (ترجمه آقانجفی) أسرار الزيارة و برهان الإنابة اشارات ایمانیه
کد مؤلف	AUTHORCODE00878AUTHORCODE

با ایوان کیفی، محمدتقی بن عبدالرحیم اشتباه نشود.

آقا نَجَفى، شيخ محمدتقى رازى (1262 - 1332ق / 1846 - 1914م)، از مراجع بزرگ دوره ناصرالدین شاه قاجار

نسب

پدر وى، شيخ محمدباقر از دانشمندان روزگار خود بود و جد وى، شيخ محمدتقى رازى، نویسنده «هداية المسترشدين»، مقام اجتهاد و رهبرى داشت. نياكان آقا نجفى، از ايوانكى ورامین بودند. جدش در آغاز جوانى به عراق رفت و پس از سال‌ها تحصيل علم، اصفهان را برای سكونت و فعالیت‌های دينى برگزيد و در آنجا حوزه درسى داير كرد.

ولادت

آقا نجفى، در 22 ربيع‌الثانى 1262ق / 19 مارس 1846م، در اصفهان زاده شد.

تحصیلات

مقدمات علوم را در محضر پدرش فراگرفت و پس از آن به نجف رفت و درآنجا به تحصيل علم ادامه داد. از محضر میرزا محمدحسن شيرازى كه زمانى در اصفهان از شاگردان جدّ خود او بود و نيز شيخ مهدى کاشف‎الغطاء و شيخ راضى نجفى، بهره گرفت تا به مقام اجتهاد رسيد.

بازگشت به اصفهان

سپس به اصفهان بازگشت و هم در زمان حيات پدر مرجعيت عام يافت و صاحب نفوذ و قدرت معنوى فراوان شد. او را به‌عنوان «جامع علوم معقول و منقول» شناخته و به قوّت حافظه، حضور ذهن، نكته‌گویى، سخاوت و شجاعت ستوده‌اند.

توجه به امور اجتماعی

طىّ دوران مرجعيت و حكومت شرعى و عرفى خود در اصفهان، در كمك به مردم، رفع ستم از ايشان و تأمین وسايل آسايش آنان كوشا بود. حدود شرعى را اجرا مى‌كرد و نسبت به حسن جريان زندگانى و تحصيل طلاب علومِ دينى اهتمام مى‌ورزيد.

مبارزه با ظلم

به ناصر‌الدين شاه و دستگاه حكومت او بى‌اعتنا بود و با ظل السلطان، فرزند شاه كه حاكم اصفهان بود و بسيار بر مردم ستم مى‌كرد، همواره درگير بود، اما در واقع قدرت او از قدرت حاكم اصفهان افزون‌تر بود.

ظل السلطان، آقا نجفى را مانع تاخت و تاز، چپاول و تجاوز خود مى‌يافت. مأموران استعمارى انگلستان نيز كه برای بسط تسلط دولت متبوع خود بر ایران، برنامه‌هاى گسترده داشتند و قدرت اجتماعى آقا نجفى را مانع اجراى نقشه‌هاى خویش مى‌يافتند، از او بيمناك بودند. همه این كسان و عمّال ايشان، در تضعيف وى بسيار كوشيدند و چون مردم به او اقبال و علاقه داشتند، كارى از پيش نبردند.

انتقال به تهران

مخالفان آقا نجفی یک بار توانستند با تحریک ناصر‌الدين شاه و ترساندن وى (كه خود نيز از آقا نجفى بيمناك بود و توسعه نفوذ وى و بى‌باكى او در اجراى حدود شرعى را تعرضى نسبت به حدود اختيارات و قدرت‌هاى خود مى‌شمرد)، فرمان انتقال آقا نجفى را به تهران از وى بگيرند، اما آقا نجفى در تهران هم علاوه بر داير ساختن حوزه درسى، به مبارزه سياسى و روشن ساختن ذهن مردم نسبت به فساد دربار و نظام حاكم و سرانجام مداخلات بيگانگان در امور كشور، ادامه داد و چون خطر فعاليت وى در پايتخت برای رژيم بيشتر بود، او را به اصفهان بازگرداندند. همانند این حادثه، در 1321ق / 1903م، در هنگام سلطنت مظفر‌الدين شاه نيز تكرار شد.

آقا نجفى، در جنبش تنباكو از آغازگران مبارزه بود. به تهديدات ظل السلطان و شاه اعتنا نكرد و پرچم مخالفت را از دست ننهاد. در عين حال، از فعالیت‌های علمى نيز غافل نشد و آثار بسيار از خود به جاى گذاشت. تعداد آثار او را برخى، بيش از 100 دانسته‌اند.

وفات

وى در 11 شعبان 1332ق 5/ ژوئيه 1914م، در اصفهان درگذشت و در جوار مرقد امامزاده احمد (على المشهور، نواده امام باقر(ع))، به خاک سپرده شد.

آثار

از جمله آثار مهم وى، این رسايل و کتاب‌ها را مى‌توان نام برد:

الاجتهاد والتقليد؛

اسرار الآيات؛

اسرار الشريعة؛

اصول‌الدين و انوار العارفين؛

بحر الحقائق، تأویل الآيات الباهرة في العترة الطاهرة؛

ترجمه عيون اخبار الرضا؛

اشارات ايمانية؛

اسرار الزيارة و برهان الانابة.

منابع مقاله

دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، جلد 1، ص481، محمدعلى مولوى.

وابسته‌ها

عيون أخبار الرضا عليه‌السلام (ترجمه آقانجفی)

اشارات ایمانیه

أسرار الزيارة و برهان الإنابة