شفیعی، سید محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۲ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۹:۱۱

شفيعي، محمد

نام	سید محمد شفیعی کوير شفيعي، سيد محمد
نام های دیگر
نام پدر	سید احمد شفیعی
متولد	1299ش
محل تولد	بیدآباد اصفهان
رحلت	1367ش
اساتید	جلال‎الدین همایی، بدیع‎الزمان فروزانفر، عبدالحسین زرین‎کوب
برخی آثار	مفسران شيعه زبان و زبان‏شناسى تصويرى از فرهنگ ايران‏
کد مؤلف	AUTHORCODE12390AUTHORCODE

سید محمد شفیعی (1299-1380ش)، از اساتید معروف دانشگاهی ایران بوده و صاحب تألیفاتی همچون مفسران شیعه است. جلال‎الدین همایی، بدیع‎الزمان فروزانفر، عبدالحسین زرین‎کوب و... از جمله اساتید وی بوده‎اند.

تولد، خانواده

سید محمد در سال 1299ش، در محله بیدآباد اصفهان در خانواده‎ای متدین و متعهد، به دنیا آمد. پدرش سید احمد شفیعی از متمکنین و بازاریان مورد اعتماد اصفهان بود^[۱].

برادران سید محمد شفیعی، سید علی، سید یحیی و سید رضا شفیعی بودند. سید علی و سید یحیی به کار تجارت و بازار پرداختند، سید محمد و سید رضا تحصیلات دانشگاهی داشتند و به کارهای دولتی مشغول شدند. دایی‎های سید محمد، حجج اسلام سید میرابوالقاسم شفیعی و حاج سید میرزا شفیعی از بانیان و بنیان‎گذاران مسجد شفیعی اصفهان بودند^[۲].

از او سه پسر و دو دختر به نام‎های حمید، مجید، علی، افسون و فریبا باقی مانده‎ان که همه دارای تحصیلات عالیه هستنند^[۳].

تحصیلات، معلمی و تدریس

سید محمد شفیعی، تحصیلات ابتدایی را در اصفهان و آموزه‎های مذهبی را در خانواده فراگرفت. در سال 1318 برای شغل معلمی به دانش‎سرای مقدماتی اصفهان وارد شد. پس از فراغت از دروس دانش‎سرا، از اول مهر 1320 در روستای طالخونچه در اطراف مبارکه اصفهان، آموزگاری را آغاز کرد. او مدتی نیز در شهرهای آباده، اقلید و ابرکوه (ابرقو)، آموزگار بود. در سال 1322 در امتحان متفرقه برای گرفتن مدرک دیپلم ادبی شرکت کرد و دیپلم خود را گرفت که در آن زمان موقعیتی ممتاز بود.

آن زمان در اصفهان غیر از آموزشکده پزشکی، مدرسه عالی یا دانشکده‎ای وجود نداشت. شفیعی برای ادامه تحصیل در رشته ادبیات فارسی، راهی تهران شد. در کنکور دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران پذیرفته و به تحصیل مشغول شد. در ادامه دوران تحصیلش، برای تأمین مخارج زندگی جهت آموزگاری به روستاهای دماوند رفت. در سال‎های 1323 و 1324ش، مدتی در دبیرستان‎های تجریش و شهر ری به دبیری و تدریس ادبیات فارسی مشغول بود. در 1326 مدتی منشی مخصوص دکتر صدیق اعلم، وزیر فرهنگ شد و مدتی معاونت اداره کل تعلیمات عالیه و روابط فرهنگی وزارت فرهنگ، برعهده او گذاشته شد. بعدها وزارت فرهنگ، به وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم تقسیم شد. در 1327ش، در کنار کارهای اداری و آموزشی توانست لیسانس ادبیات فارسی را از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران دریافت کند.

در آن زمان، که هنوز دوره‎های دکتری غیر پزشکی در ایران وجود نداشت، محمد شفیعی به تحصیل در دوره کارشناسی حقوق قضایی هم پرداخت و در شهریور 1327 لیسانس حقوق قضایی را نیز دریافت کرد. آن روزها، فارغ‎التحصیل هر رشته‎ای از علوم، یا علوم انسانی می‎توانست با گذراندن دروس اصلی و اختصاصی رشته‎های مشابه، بدون شرکت در کنکور، مدرک لیسانس دیگری را نیز دریافت کند. سید محمد شفیعی از این فرصت استفاده کرده و علاوه بر مدارک فوق، لیسانس فلسفه و علوم تربیتی را هم در سال 1329 از دانش‎سرای عالی تهران (دانشکده تربیت معلم کنونی) دریافت کرد. شفیعی در همان سال در کنکور دکتری ادبیات فارسی شرکت کرد و در 1334 از رساله دکتری خودش دفاع کرد^[۴].

او مدتی نیز در دانشکده افسری و آموزشگاه عالی شهربانی (دانشکده پلیس)، به تدریس اخلاق و علوم اجتماعی پرداخت. او بعدها گفته بود: برای تعلیم درس اخلاق به ارتشیان و نظامیان از متون نهج ‎البلاغه و احادیث معصومان(ع) نیز بهره می‎برده است.

در 1336ش، به دعوت استادش دکتر لطفعلی صورتگر، رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه پهلوی شیراز، به آنجا رفت و با مرتبه دانشیاری به تدریس مشغول شد. سمت معاونت دانشکده را نیز به او دادند و چون دکتر صورتگر به دلیل اشتغالات زیاد بیشتر در تهران بود و کمتر به شیراز می‎آمد، عملا همه مسئولیت‎های دانشگاه برعهده دکتر محمد شفیعی بود.

در سال 1342 با تصویب هیئت امنای دانشگاه شیراز، به مقام استادی رسید و همچنان به تدریس و پژوهش در آنجا مشغول بود. شفیعی در 1349ش، با سی سال خدمت، در رتبه استادی بازنشسته شد و همچنان تا سال 1350 به‎عنوان استاد مدعو به تدریس در همان دانشگاه ادامه داد.

از 1350 به مدت دو سال در مدرسه عالی گیلان در لاهیجان به تدریس مشغول شد. در 1352 با افتتاح مدرسه عالی کورش کبیر در اصفهان، به این مدرسه دعوت شد و پس از سی‎ودو سال دوری از اصفهان، به آن شهر بازگشت. او تا پیروزی انقلاب در همان مدرسه تدریس می‎کرد.

پس از پیروزی انقلاب، از سوی دانشگاه‎های آزاد اسلامی دعوت به تدریس شد و 12 سال در دانشگاه آزاد اسلامی نجف‎آباد و پیام نور اصفهان، تدریس داشت^[۵].

اساتید

جلال‎الدین همایی؛
محمدحسین فاضل تونی؛
علی‎اصغر حکمت؛
بدیع‎الزمان فروزانفر؛
محمدتقی ملک‎الشعرای بهار؛
لطفعلی صورتگر؛
عبدالحسین زرین‎کوب؛
عصّار؛
دهخدا؛
دکتر شایگان؛
دکتر معین؛
دکتر عمید^[۶].

آثار

دکتر شفیعی مقالات بسیاری در مجلات علمی می‎نوشت که فرصت جمع‎آوری آنها را پیدا نکرد. آثار او عموما اجتماعی و ادبی با گرایش شدید به وطن‎خواهی و ملت‎دوستی است و در همه آثارش حرف‎هایی برای گفتن دارد.

آثارش که چاپ شده، عبارتند از:

در راه میهن؛
مفسران شیعه؛
زبان و زبان‎شناسی و تحولات آن؛
پنج گفتار در زمینه ادب و تاریخ ایران؛
تصویری از فرهنگ ایران؛
فریاد کویر (مجموعه اشعار)^[۷].

فعالیت‎های اجتماعی - سیاسی

هنگام تحصیل در دوره دکتری و تدریس در دبیرستان‎های پایتخت، در مبارزات مردم ایران برای ملی کردن صنعت نفت به رهبری مرحوم دکتر محمد مصدق شرکت کرد. او از فعالان گروه‎های دانشجویی بود. تا پایان عمر به مصدق ارادت می‎ورزید و خاطرات شیرینی از آن دوران نقل می‎کرد و اشعاری در رابطه با آن سروده بود^[۸].

برخی روحیات

دکتر فضل‎الله صلواتی در توصیف برخی روحیات او می‎نویسد: «مرحوم شفیعی، به مقام شامخ ولایت، حضرت علی(ع) ارادت فوق‎العاده‎ای داشت و در بیان، بارها ارادتش را به پیشگاه آن حضرت ابراز می‎داشت و در کتاب شعرش قصیده‎های بلندی به نام‎های غدیریه اول و دوم و ابر رحمت، درباره آن امام همام می‎سراید که قابل توجه است. خدایش ببخشاید که در تمام عمر دوست می‎داشت که مردمی، صمیمی و بی‎آلایش باشد و در کلاس درس و در جلسه‎های سخنرانی و در مجامع یاران، با تواضع و مهربانی و برادری سخن گوید و با اخلاص حرف بزند»^[۹].

وفات

او در سال 1370، سکته کرد و به همین دلیل خانه‎نشین شد؛ هرچند فعالیت‎های علمی‎اش را تا حد امکان انجام می‎داد. در چند سال آخر عمر روزبه‎روز قوایش تحلیل می‎رفت تا در 15 اردیبهشت 1380ش، در 81 سالگی از دنیا رفت. وی را در قطعه نام‎آوران گورستان باغ رضوان اصفهان دفن کردند^[۱۰].

پانویس

↑ ر.ک: شفیعی سید محمد؛ صلواتی فضل‎الله، ص33
↑ ر.ک: همان، ص33-34
↑ ر.ک: همان، ص40
↑ ر.ک: همان، ص34-36
↑ ر.ک: همان، ص36-37
↑ ر.ک: همان، ص37
↑ ر.ک: همان، ص38
↑ ر.ک: همان، ص34-36
↑ همان، ص39-40
↑ ر.ک: همان، ص37

منابع مقاله

شفیعی، سید محمد؛ صلواتی، فضل‎الله، «تفاسیر و مفسران شیعه»، اطلاعات، تهران، 1391ش.

[1] ر.ک: شفیعی سید محمد؛ صلواتی فضل‎الله، ص33

[2] ر.ک: همان، ص33-34

[3] ر.ک: همان، ص40

[4] ر.ک: همان، ص34-36

[5] ر.ک: همان، ص36-37

[6] ر.ک: همان، ص37

[7] ر.ک: همان، ص38

[8] ر.ک: همان، ص34-36

[9] همان، ص39-40

[10] ر.ک: همان، ص37

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
 [[پرونده:NUR12390.jpg|بندانگشتی|شفيعي، محمد]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|سید محمد شفیعی
+! نام!! data-type="authorName" |سید محمد شفیعی
 کوير
@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 |-
 |نام های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'|
+| data-type="authorOtherNames" |
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |سید احمد شفیعی
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'| 1299ش
+| data-type="authorbirthDate" | 1299ش
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |بیدآباد اصفهان
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'| 1367ش
+| data-type="authorDeathDate" | 1367ش
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |[[همایی، جلال‌الدین|جلال‎الدین همایی]]، [[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بدیع‎الزمان فروزانفر]]، [[زرین‌کوب، عبدالحسین|عبدالحسین زرین‎کوب]]
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|مفسران شيعه
+| data-type="authorWritings" |مفسران شيعه
 زبان و زبان‏شناسى
@@ خط ۳۵: / خط ۳۵: @@
 تصويرى از فرهنگ ايران‏
+|- class="articleCode"
-|-class='articleCode'
 |کد مؤلف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE12390AUTHORCODE
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE12390AUTHORCODE
 |}
 </div>
-'''سید محمد شفیعی''' (1299-1380ش)، از اساتید معروف دانشگاهی ایران بوده و صاحب تألیفاتی همچون مفسران شیعه است. جلال‎الدین همایی، بدیع‎الزمان فروزانفر، عبدالحسین زرین‎کوب و... از جمله اساتید وی بوده‎اند.
+'''سید محمد شفیعی''' (1299-1380ش)، از اساتید معروف دانشگاهی ایران بوده و صاحب تألیفاتی همچون مفسران شیعه است. [[همایی، جلال‌الدین|جلال‎الدین همایی]]، [[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بدیع‎الزمان فروزانفر]]، [[زرین‌کوب، عبدالحسین|عبدالحسین زرین‎کوب]] و... از جمله اساتید وی بوده‎اند.
 == تولد، خانواده ==
@@ خط ۵۳: / خط ۵۲: @@
 == تحصیلات، معلمی و تدریس ==
 سید محمد شفیعی، تحصیلات ابتدایی را در اصفهان و آموزه‎های مذهبی را در خانواده فراگرفت. در سال 1318 برای شغل معلمی به دانش‎سرای مقدماتی اصفهان وارد شد. پس از فراغت از دروس دانش‎سرا، از اول مهر 1320 در روستای طالخونچه در اطراف مبارکه اصفهان، آموزگاری را آغاز کرد. او مدتی نیز در شهرهای آباده، اقلید و ابرکوه (ابرقو)، آموزگار بود. در سال 1322 در امتحان متفرقه برای گرفتن مدرک دیپلم ادبی شرکت کرد و دیپلم خود را گرفت که در آن زمان موقعیتی ممتاز بود.
 آن زمان در اصفهان غیر از آموزشکده پزشکی، مدرسه عالی یا دانشکده‎ای وجود نداشت. شفیعی برای ادامه تحصیل در رشته ادبیات فارسی، راهی تهران شد. در کنکور دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران پذیرفته و به تحصیل مشغول شد. در ادامه دوران تحصیلش، برای تأمین مخارج زندگی جهت آموزگاری به روستاهای دماوند رفت. در سال‎های 1323 و 1324ش، مدتی در دبیرستان‎های تجریش و شهر ری به دبیری و تدریس ادبیات فارسی مشغول بود. در 1326 مدتی منشی مخصوص دکتر صدیق اعلم، وزیر فرهنگ شد و مدتی معاونت اداره کل تعلیمات عالیه و روابط فرهنگی وزارت فرهنگ، برعهده او گذاشته شد. بعدها وزارت فرهنگ، به وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم تقسیم شد. در 1327ش، در کنار کارهای اداری و آموزشی توانست لیسانس ادبیات فارسی را از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران دریافت کند.
 در آن زمان، که هنوز دوره‎های دکتری غیر پزشکی در ایران وجود نداشت، محمد شفیعی به تحصیل در دوره کارشناسی حقوق قضایی هم پرداخت و در شهریور 1327 لیسانس حقوق قضایی را نیز دریافت کرد. آن روزها، فارغ‎التحصیل هر رشته‎ای از علوم، یا علوم انسانی می‎توانست با گذراندن دروس اصلی و اختصاصی رشته‎های مشابه، بدون شرکت در کنکور، مدرک لیسانس دیگری را نیز دریافت کند. سید محمد شفیعی از این فرصت استفاده کرده و علاوه بر مدارک فوق، لیسانس فلسفه و علوم تربیتی را هم در سال 1329 از دانش‎سرای عالی تهران (دانشکده تربیت معلم کنونی) دریافت کرد. شفیعی در همان سال در کنکور دکتری ادبیات فارسی شرکت کرد و در 1334 از رساله دکتری خودش دفاع کرد<ref>ر.ک: همان، ص34-36</ref>.
 او مدتی نیز در دانشکده افسری و آموزشگاه عالی شهربانی (دانشکده پلیس)، به تدریس اخلاق و علوم اجتماعی پرداخت. او بعدها گفته بود: برای تعلیم درس اخلاق به ارتشیان و نظامیان از متون نهج ‎البلاغه و احادیث معصومان(ع) نیز بهره می‎برده است.
 در 1336ش، به دعوت استادش دکتر لطفعلی صورتگر، رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه پهلوی شیراز، به آنجا رفت و با مرتبه دانشیاری به تدریس مشغول شد. سمت معاونت دانشکده را نیز به او دادند و چون دکتر صورتگر به دلیل اشتغالات زیاد بیشتر در تهران بود و کمتر به شیراز می‎آمد، عملا همه مسئولیت‎های دانشگاه برعهده دکتر محمد شفیعی بود.
 در سال 1342 با تصویب هیئت امنای دانشگاه شیراز، به مقام استادی رسید و همچنان به تدریس و پژوهش در آنجا مشغول بود. شفیعی در 1349ش، با سی سال خدمت، در رتبه استادی بازنشسته شد و همچنان تا سال 1350 به‎عنوان استاد مدعو به تدریس در همان دانشگاه ادامه داد.
 از 1350 به مدت دو سال در مدرسه عالی گیلان در لاهیجان به تدریس مشغول شد. در 1352 با افتتاح مدرسه عالی کورش کبیر در اصفهان، به این مدرسه دعوت شد و پس از سی‎ودو سال دوری از اصفهان، به آن شهر بازگشت. او تا پیروزی انقلاب در همان مدرسه تدریس می‎کرد.
 پس از پیروزی انقلاب، از سوی دانشگاه‎های آزاد اسلامی دعوت به تدریس شد و 12 سال در دانشگاه آزاد اسلامی نجف‎آباد و پیام نور اصفهان، تدریس داشت<ref>ر.ک: همان، ص36-37</ref>.
 ==اساتید==
-# جلال‎الدین همایی؛
+# [[همایی، جلال‌الدین|جلال‎الدین همایی]]؛
 # محمدحسین فاضل تونی؛
-# علی‎اصغر حکمت؛
+# [[حکمت، علی‌اصغر|علی‎اصغر حکمت]]؛
-# بدیع‎الزمان فروزانفر؛
+# [[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بدیع‎الزمان فروزانفر]]؛
-# محمدتقی ملک‎الشعرای بهار؛
+# [[بهار، محمدتقی|محمدتقی ملک‎الشعرای بهار]]؛
 # لطفعلی صورتگر؛
-# عبدالحسین زرین‎کوب؛
+# [[زرین‌کوب، عبدالحسین|عبدالحسین زرین‎کوب]]؛
-# عصّار؛
+# [[عصار، محمد|عصّار]]؛
-# دهخدا؛
+# [[دهخدا، علی‌اکبر|دهخدا]]؛
 # دکتر شایگان؛
 # دکتر معین؛
@@ خط ۷۸: / خط ۸۳: @@
 ==آثار==
 دکتر شفیعی مقالات بسیاری در مجلات علمی می‎نوشت که فرصت جمع‎آوری آنها را پیدا نکرد. آثار او عموما اجتماعی و ادبی با گرایش شدید به وطن‎خواهی و ملت‎دوستی است و در همه آثارش حرف‎هایی برای گفتن دارد.
 آثارش که چاپ شده، عبارتند از:
 # در راه میهن؛
@@ خط ۹۰: / خط ۹۶: @@
 ==برخی روحیات==
-دکتر فضل‎الله صلواتی در توصیف برخی روحیات او می‎نویسد: «مرحوم شفیعی، به مقام شامخ ولایت، حضرت علی(ع) ارادت فوق‎العاده‎ای داشت و در بیان، بارها ارادتش را به پیشگاه آن حضرت ابراز می‎داشت و در کتاب شعرش قصیده‎های بلندی به نام‎های غدیریه اول و دوم و ابر رحمت، درباره آن امام همام می‎سراید که قابل توجه است. خدایش ببخشاید که در تمام عمر دوست می‎داشت که مردمی، صمیمی و بی‎آلایش باشد و در کلاس درس و در جلسه‎های سخنرانی و در مجامع یاران، با تواضع و مهربانی و برادری سخن گوید و با اخلاص حرف بزند»<ref>همان، ص39-40</ref>.
+دکتر فضل‎الله صلواتی در توصیف برخی روحیات او می‎نویسد: «مرحوم شفیعی، به مقام شامخ ولایت، [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] ارادت فوق‎العاده‎ای داشت و در بیان، بارها ارادتش را به پیشگاه آن حضرت ابراز می‎داشت و در کتاب شعرش قصیده‎های بلندی به نام‎های غدیریه اول و دوم و ابر رحمت، درباره آن امام همام می‎سراید که قابل توجه است. خدایش ببخشاید که در تمام عمر دوست می‎داشت که مردمی، صمیمی و بی‎آلایش باشد و در کلاس درس و در جلسه‎های سخنرانی و در مجامع یاران، با تواضع و مهربانی و برادری سخن گوید و با اخلاص حرف بزند»<ref>همان، ص39-40</ref>.
 ==وفات==