الفقه الاستدلالي

الفقه الاستدلالي
پدیدآوران	ايرواني، باقر (نویسنده)
مکان نشر	ایران - تهران
چاپ	2
زبان	عربي
تعداد جلد	2

الفقه الاستدلالي، اثر آیت‎الله باقر ایروانی، مباحثی استدلالی در برخی از ابواب فقه می‎باشد.

ساختار

کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در دو بخش عبادات و معاملات، در دو جلد، تنظیم شده است.

گزارش محتوا

در مقدمه، به این نکته اشاره گردیده که کتاب «دروس تمهيدية في الفقه الاستدلالي»، اولین تجربه نویسنده در نگارش کتب فقهی بوده و با انگیزه بدیل واقع شدن برای «الروضة البهية» شهید ثانی نوشته شده و این اثر، دومین تجربه و به‎عنوان بدیل برای «المكاسب» شیخ انصاری به رشته تحریر درآمده است؛ با این تفاوت که این کتاب، تمامی ابواب فقه را در بر نگرفته و فقط شامل برخی از مباحث مربوط به عبادات و معاملات می‎شود.

جلد اول، بخش اول را در خود جای داده که مربوط به عبادات بوده و مسائل مربوط به سه مبحث طهارت، صلات و صوم، در آن مطرح گردیده است. جلد دوم، به مباحث مربوط به معاملات اختصاص یافته است.

از جمله ویژگی‎های این اثر در مقایسه با کتب و آثار پیشینیان، می‎توان به امور زیر، اشاره نمود:

1. آثار پیشنیان مانند گنجینه‎ای بزرگ و مهم از افکار و طرق استدلال آنان می‎باشد و حال آنکه پس از ایشان، افکار و طرق استدلال جدیدی به وجود آمده است که آثاری از جمله کتاب حاضر، دربردارنده آن می‎باشد و این امر با توجه به حرکت تطور علوم و افکار، امری طبیعی و معمول است.
2. روش قدیمی، هرچند دانش‎پژوه را به عمق و دقت در مطالب وامی‎داشت، اما او را در مدت اندک و به‎صورت گام‎به‎گام، به ملکه استنباط نمی‎رساند؛ درحالی‎که در اثر حاضر، دانشجو نحوه ورود و خروج به مطالب و استنباط و استدلال در آن را به‎خوبی فرامی‎گیرد.
3. تدریس روش قدیم، مستلزم دو مرحله بوده است: اولی بیان آنچه مشتمل است بر بیان افکار دقیق و دیگری استفاده از الفاظ سخت و دیرفهمی که ذهن دانش‎پژوه را درگیر خود کرده و در فهم معنای دقیق، به مشکل می‎اندازد؛ درحالی‎که در روش جدید، به دلیل استفاده از معانی آسان‎تر، فهم مطالب سریع‎تر و راحت‎تر می‎باشد.

وضعیت کتاب

فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده و در پاورقی‎ها بیشتر به ذکر منابع پرداخته شده است..

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها

الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية (كلانتر)

المكاسب (طبع قدیم)