۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران') |
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') |
||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
انگيزه تأليف، حفظ اسناد و آثار تاريخى به جاى مانده از گذشتگان بوده است. | انگيزه تأليف، حفظ اسناد و آثار تاريخى به جاى مانده از گذشتگان بوده است. | ||
آن چه باعث اهميت کتاب مىشود، | آن چه باعث اهميت کتاب مىشود، این است كه این اسناد، داراى اهميت تاريخى بوده و مىتواند برای پژوهشگران عصر قاجار سودمند باشد. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب با مقدمه مؤلف، در بيان سابقه چاپ و انتشار مجموعه اسناد و مدارک تاريخى خاندان غفارى آغاز شده و مطالب در دو جلد و هر جلد در چندين بخش، ارائه گرديده است. | کتاب با مقدمه مؤلف، در بيان سابقه چاپ و انتشار مجموعه اسناد و مدارک تاريخى خاندان غفارى آغاز شده و مطالب در دو جلد و هر جلد در چندين بخش، ارائه گرديده است. | ||
در | در این مجموعه، چهار صد و بيست و نه سند درج شده كه اكثر آنها درباره اشخاص و رويدادهاى دوران محمدشاه و ناصرالدين شاه قاجار بوده و بسيارى از اسناد نيز دستخط سلاطين ياد شده است. | ||
اگر چه | اگر چه این اسناد در خاندان غفارى نگهدارى مىشوند؛ اما این بدان معنى نيست كه اسناد درباره اعضاى خاندان مذكور يا اسناد خانوادگى باشد، بلكه چون فرخ خان امينالدوله در مصدر بسيارى از امور به ويژه در ارتباط با معاهده پاريس و حكومت ايالات مختلف بوده، بسيارى از این اسناد، گوشههايى از تاريخ دوره قاجار را دربردارند. | ||
افراد ديگر | افراد ديگر این خاندان كه اسناد آنها در این مجموعه فراهم آمده، عبارتند از: ميرزاهاشم خان امين خلوت (امينالدوله بعدى) ميرزاابراهيم خان معاونالدوله ميرزامحمدخان اقبالالدوله ميرزامهدى خان وزير همايون و غلامحسين خان امين خلوت. | ||
اسنادى كه در کتاب چاپ شده، بسيار خواندنى و جالب بوده و از تنوع مطلب برخوردار است و اوضاع سياسى، اجتماعى و اقتصادى آن دوره را نشان مىدهد. | اسنادى كه در کتاب چاپ شده، بسيار خواندنى و جالب بوده و از تنوع مطلب برخوردار است و اوضاع سياسى، اجتماعى و اقتصادى آن دوره را نشان مىدهد. | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
جلد اول، ابتدا به معرفى خاندان غفارى كاشانى پرداخته است. | جلد اول، ابتدا به معرفى خاندان غفارى كاشانى پرداخته است. این خاندان؛ از جمله خاندانهايى بودند كه چندين نفر از آنها جزء رجال معتبر، مؤثر و صاحب نام در دوران قاجار به شمار مىرفتند. حتى چند تن از آنان، در دربار ناصرالدين شاه، نخست متصدى امور خلوت، انشاء، رياست و تفنگدارى بوده و بعدها به مقامات مهم مملكتى رسيدند. | ||
برجستهترين فرد | برجستهترين فرد این خاندان، فرخ خان امينالدوله (1230- 1288ق) بود كه به دربار فتحعلى شاه قاجار راه يافته و سوابقى چون حكمرانى طبرستان، گيلان و كاشان، سفارت اروپا برای رفع اختلاف انگليس و ایران بر سر هرات، امضاى معاهده پاريس از طرف ناصرالدين شاه، حكومت كاشان، اصفهان و فارس و رياست گمركخانهها و وزارت دربار در كارنامه اوست. | ||
اين جلد، در هشت بخش زير ارائه گرديده است: | اين جلد، در هشت بخش زير ارائه گرديده است: | ||
خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
#اسناد دوره بعد از ناصرالدين شاه در مواردى، همچون قرارداد ميان صنيعالدوله وزير خزانه و رابينو رئيس كل بانك شاهنشاهى ایران، نمونه گواهينامه تحصيلى دارالفنون در دوره مظفرالدين شاه قاجار، فرمان محمدعلى شاه قاجار به وزير دربار و... | #اسناد دوره بعد از ناصرالدين شاه در مواردى، همچون قرارداد ميان صنيعالدوله وزير خزانه و رابينو رئيس كل بانك شاهنشاهى ایران، نمونه گواهينامه تحصيلى دارالفنون در دوره مظفرالدين شاه قاجار، فرمان محمدعلى شاه قاجار به وزير دربار و... | ||
در مجموعه | در مجموعه این اسناد، از حوادث و مسائلى، چون مذاكرات فرخخان با وزير مختار انگليس راجع به بحرين، تحریک انگليسىها در مسقط، تغيير سفير و سياست جديد انگيس، استخدام افسران انگليسى، پذيرايى از حاكم ایرانى هرات، سرحدات عثمانى، مسائل هرات و جدايى از ایران، فعاليت انگيسىها در سيستان، اعزام قشون به ايالات مختلف و سرحدات، فعاليت بابىها، اوضاع ايالات و شهرهاى مختلف، جنگ با تركمنها در سرحدات شمال شرقى، مدارس مظفريه و بسيارى مكاتبات ديگر در باب وجوهات، داد و ستدها، توصيهها، امور جارى دولتى، شخصى و خانوادگى سخن گفته شده كه در نوع خود، تصويرى از فرهنگ زندگى روزمره درباريان و ديوانيان به دست مىدهند. | ||
دوم، بعد از معرفى خاندان غفارى و اشاره به برخى از شخصيتهاى مهم آن، اسناد به جامانده از دوران قاجار نزد | دوم، بعد از معرفى خاندان غفارى و اشاره به برخى از شخصيتهاى مهم آن، اسناد به جامانده از دوران قاجار نزد این خاندان را در پنج بخش زير ارائه كرده است: | ||
اول و دوم، شامل دستخطهاى محمدشاه و ناصرالدين شاه برای | اول و دوم، شامل دستخطهاى محمدشاه و ناصرالدين شاه برای این خاندان مىباشد. البته دستخطهاى ناصرالدين شاه در قالب يادداشت، حكم و دستور، نسبت به محمدشاه بيشتر است؛ به طورى كه از محمدشاه سه دستخط و از ناصرالدين شاه نود و هفت دستخط در این مجموعه گنجانده شده است. | ||
در بيشتر | در بيشتر این اسناد كه بخشى از آنها تاريخدار و بخشى بىتاريخاند، دستخطهاى ناصرالدين شاه بركنار آنها مشاهده مىشود. | ||
سوم، دستخطهاى بىتاريخ و مستقل ناصرالدين شاه پيرامون امور مختلفى، همچون گمرك و مواجب حرمخانه، دزدان اموال مسروقه تجار كاشان، جلب رضايت گلپايگانيه و... مىباشد. | سوم، دستخطهاى بىتاريخ و مستقل ناصرالدين شاه پيرامون امور مختلفى، همچون گمرك و مواجب حرمخانه، دزدان اموال مسروقه تجار كاشان، جلب رضايت گلپايگانيه و... مىباشد. | ||
خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
چهارم، به نامههاى رجال با دستور شاه بركنار آنها، اختصاص داشته و در پنجم سه عريضه از زنان يا كنيزان شاه در مورد همراه داشتن محرم در سواركارى، سفارش برای ديگران و تقاضاى بيشتر شدن مواجب، آورده شده است. | چهارم، به نامههاى رجال با دستور شاه بركنار آنها، اختصاص داشته و در پنجم سه عريضه از زنان يا كنيزان شاه در مورد همراه داشتن محرم در سواركارى، سفارش برای ديگران و تقاضاى بيشتر شدن مواجب، آورده شده است. | ||
موضوعات | موضوعات این اسناد بيشتر پيرامون دستور پرداخت انعام، خريد لباس فرنگى برای زنان، مراسم و زمان ورود و خروج شاه به حرم، پرداخت مواجب، هزينههاى گمركى، تفويض حكومت نواحى مختلف، سفر شاه به خارج، دستور احضار تفنگداران، و عريضههايى از اشخاص مختلف مىباشد. | ||
==وضعيت کتاب== | ==وضعيت کتاب== |
ویرایش