ابن عطیه، مقاتل: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران') |
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
'''مقاتل بن عطيه'''، ملقب به شبل‌الدوله (د 505ق) شاعر و اديب بوده است. | '''مقاتل بن عطيه'''، ملقب به شبل‌الدوله (د 505ق) شاعر و اديب بوده است. | ||
وى تقريبا به سراسر ایران آن روزگار سفر كرده است، اما منابع، مطلب عمده‌اى درباره او بيان نكرده‌اند و آن مقدار اندكى كه معاصرانش نقل كرده بوده‌اند، گویا از ميان رفته است. از جمله | وى تقريبا به سراسر ایران آن روزگار سفر كرده است، اما منابع، مطلب عمده‌اى درباره او بيان نكرده‌اند و آن مقدار اندكى كه معاصرانش نقل كرده بوده‌اند، گویا از ميان رفته است. از جمله این معاصران، یکى رشيد وطواط است كه مدتى پس از وى زيسته و به اشاراتى مختصر درباره او اكتفا كرده است. | ||
==تولد== | ==تولد== | ||
ابوالهيجاء یکى از اميرزادگان عرب بود. در حجاز به دنيا آمد و در همان جا پرورش يافت، اما به سبب كدورتى كه بين او و برادرانش رخ داد، به بغداد رفت و از آنجا رهسپار خراسان و غزنه شد و باز به خراسان بازگشت. | ابوالهيجاء یکى از اميرزادگان عرب بود. در حجاز به دنيا آمد و در همان جا پرورش يافت، اما به سبب كدورتى كه بين او و برادرانش رخ داد، به بغداد رفت و از آنجا رهسپار خراسان و غزنه شد و باز به خراسان بازگشت. | ||
در آنجا به خدمت خواجه نظام‌الملك (408 - 485ق) درآمد و نزد وى تقرب يافت، تا آنجا كه داماد وى گرديد و تا هنگام قتل نظام‌الملك همچنان در خراسان باقى ماند. ظاهرا به دنبال | در آنجا به خدمت خواجه نظام‌الملك (408 - 485ق) درآمد و نزد وى تقرب يافت، تا آنجا كه داماد وى گرديد و تا هنگام قتل نظام‌الملك همچنان در خراسان باقى ماند. ظاهرا به دنبال این ماجرا ابوالهيجاء به بغداد بازگشت، اما پس از چندى به قصد ديدار با ناصرالدين مكرم بن العلاء، وزير ادب‌پرور توران‌شاه، از سلجوقيان کرمان، عازم کرمان شد و برای اطمينان خاطر، از خليفه المستظهربالله (478 - 512ق) درخواست كرد كه نامه‌اى داير بر سفارش وى به وزير کرمان بنویسد. سرانجام با توقيع خليفه و قصيده‌اى كه خود در مدح وزير سروده بود، به خدمت مكرم درآمد. این قصيده كه بسيار مورد توجه ادبا قرار گرفته، گویا بالغ بر 40 بيت بوده است، اما اينك جز یک بيت از آن در دست نيست. | ||
نحوه صله دادن وزير نيز در منابع، اندكى متفاوت است، وى با صله‌هاى گران، خلعت بسيار و اسبى نیکو به بغداد بازگشت. پس از چندى به ماوراءالنهر و خراسان رفت و در هرات به عشق زنى گرفتار آمد و در | نحوه صله دادن وزير نيز در منابع، اندكى متفاوت است، وى با صله‌هاى گران، خلعت بسيار و اسبى نیکو به بغداد بازگشت. پس از چندى به ماوراءالنهر و خراسان رفت و در هرات به عشق زنى گرفتار آمد و در این باب، غزل‌هاى بسيار سرود، سپس رهسپار مرو شد و در آنجا سكنى گزيد، تا سرانجام بيمار شد و در بيمارستان شهر درگذشت<ref>مساح، رضوان، ج 6، ص412</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references/> | ||
نسخهٔ ۵ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۶:۱۹
| نام | ابن عطیه، مقاتل |
|---|---|
| نام‌های دیگر | بکری الحجازی، مقاتل بن عطیه
مقاتل بن عطیه شبل الدوله، مقاتل بن عطیه کوفی حنفی، ابوالهیجاء شبل الدوله مقاتل بن عطیه |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 505 ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE1880AUTHORCODE |
مقاتل بن عطيه، ملقب به شبل‌الدوله (د 505ق) شاعر و اديب بوده است.
وى تقريبا به سراسر ایران آن روزگار سفر كرده است، اما منابع، مطلب عمده‌اى درباره او بيان نكرده‌اند و آن مقدار اندكى كه معاصرانش نقل كرده بوده‌اند، گویا از ميان رفته است. از جمله این معاصران، یکى رشيد وطواط است كه مدتى پس از وى زيسته و به اشاراتى مختصر درباره او اكتفا كرده است.
تولد
ابوالهيجاء یکى از اميرزادگان عرب بود. در حجاز به دنيا آمد و در همان جا پرورش يافت، اما به سبب كدورتى كه بين او و برادرانش رخ داد، به بغداد رفت و از آنجا رهسپار خراسان و غزنه شد و باز به خراسان بازگشت.
در آنجا به خدمت خواجه نظام‌الملك (408 - 485ق) درآمد و نزد وى تقرب يافت، تا آنجا كه داماد وى گرديد و تا هنگام قتل نظام‌الملك همچنان در خراسان باقى ماند. ظاهرا به دنبال این ماجرا ابوالهيجاء به بغداد بازگشت، اما پس از چندى به قصد ديدار با ناصرالدين مكرم بن العلاء، وزير ادب‌پرور توران‌شاه، از سلجوقيان کرمان، عازم کرمان شد و برای اطمينان خاطر، از خليفه المستظهربالله (478 - 512ق) درخواست كرد كه نامه‌اى داير بر سفارش وى به وزير کرمان بنویسد. سرانجام با توقيع خليفه و قصيده‌اى كه خود در مدح وزير سروده بود، به خدمت مكرم درآمد. این قصيده كه بسيار مورد توجه ادبا قرار گرفته، گویا بالغ بر 40 بيت بوده است، اما اينك جز یک بيت از آن در دست نيست.
نحوه صله دادن وزير نيز در منابع، اندكى متفاوت است، وى با صله‌هاى گران، خلعت بسيار و اسبى نیکو به بغداد بازگشت. پس از چندى به ماوراءالنهر و خراسان رفت و در هرات به عشق زنى گرفتار آمد و در این باب، غزل‌هاى بسيار سرود، سپس رهسپار مرو شد و در آنجا سكنى گزيد، تا سرانجام بيمار شد و در بيمارستان شهر درگذشت[۱].
پانویس
- ↑ مساح، رضوان، ج 6، ص412
منابع مقاله
مساح، رضوان، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1373