رشید یاسمی، غلامرضا

رشيد ياسمي، غلامرضا

نام	رشيد ياسمي، غلامرضا
نام های دیگر	ي‍اس‍م‍ي‌، رش‍ي‍د ي‍اس‍م‍ي‌، غ‍لام‍رض‍ا
نام پدر
متولد	1275ش
محل تولد	کرمانشاه
رحلت	1330ش
اساتید	میرزا طاهر تنکابنی ادیب نیشابوری
برخی آثار	ایران در زمان ساسانیان: تاریخ ایران ساسانی تا حمله عرب و وضع دولت و ملت در زمان ساسانیان دیوان رشید یاسمی
کد مولف	AUTHORCODE02564AUTHORCODE

غلامرضا رشید یاسمی (1275-1330ش) نویسنده، شاعر، محقق و مترجم معاصر ایرانی است که تألیفات، ترجمه‎ها و حواشی فراوانی دارد. مهم‎ترین اثر او دیوان اشعارش است.

تولد، خانواده، کودکی

رشید یاسمی در 1275ش، مطابق با 28 جمادی‎الثانی 1314ق، در کرمانشاه به دنیا آمد. خانواده‎اش اهل دانش و هنر بودند و جد مادری او محمدباقر میرزا خسروی، نویسنده داستان «شمس و طغرا» از ادیبان و شاعران دوران خودش بود.

او سال‎های کودکی را در میان عشایر و دشت‎های سرسبز و وسیع و طبیعت سپری کرد و ازاین‎رو ذوق لطیف و طبع حساسش شکوفا شد.

وفات

غلامرضا رشید یاسمی، یک مرتبه در 11 اسفند 1327 درحالی‎که در مجمع استادان و دانشجویان در دانشکده ادبیات درباره «تأثیر عقاید و افکار حافظ در گوته» سخن می‎گفت، سکته کرد و سرانجام در 18 اردیبهشت 1330 از دنیا رفت .

اطلاعات علمی

او تحصیلات ابتدایی را در کرمانشاه سپری کرد و برای ادامه تحصیل به تهران آمد. یاسمی، دوره دبیرستان را در مدرسه «سن لویی» به پایان رساند. از اساتید بزرگ او در ادبیات می‎توان میرزا طاهر تنکابنی و ادیب نیشابوری را نام برد.

غلامرضا رشید یاسمی، در زادگاهش مدتی رئیس دبیرستان بود، اما مجددا به تهران بازگشت و با همکاری استادانی چون ملک‎الشعرای بهار، عباس اقبال و سعید نفیسی و برخی دیگر، به فعالیت‎های فرهنگی، ادبی و مطبوعاتی پرداخت. او علاوه بر کارهای علمی به کارهای دولتی نیز مشغول بود. یاسمی در 1312 به استادی کرسی تاریخ اسلام دانشکده ادبیات تهران و دانشسرای عالی دست یافت. او بعدها به عضویت فرهنگستان ایران درآمد و در سال 1322 با هیئتی به هند سفر کرد. چکامه‎های «ایران و هند» و «خاطرات هند» یادگار این سفر است.

آثار

از رشید یاسمی به علت آشنایی به زبان‎های عربی، انگلیسی و فرانسه و خط و زبان پهلوی، آثار زیادی به‎جا مانده است که عبارتند از:

تألیفات

1. دیوان اشعار رشید یاسمی؛
2. آیین نگارش تاریخ؛
3. احوال ابن یمیمن؛
4. احوال سلمان ساوجی؛
5. ادبیات معاصر (ذیل بر ترجمه جلد چهارم تاریخ ادبی ایران، تألیف ادوارد براون)؛
6. پرورش افکار به‎وسیله کلیات تاریخ؛
7. تاریخ مختصر ایران؛
8. تاریخ ملل و نحل؛
9. قانون اخلاق؛
10. کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او؛
11. دستور زبان فارسی برای دبیرستان‎ها (مشارکت)؛
12. کتاب فارسی دبیرستان (مشارکت)؛
13. منتخبات اشعار رشید یاسمی؛
14. چکامه‎های ایران و هند؛
15. خاطرات هند.

تصحیح، تحشیه و انتخاب

1. اشعار گزیده فرخی سیستانی؛
2. اشعار گزیده مسعود سعد سلمان؛
3. اندرزنامه اسدی طوسی؛
4. دیوان محمدباقر میرزا خسروی کرمانشاهی؛
5. دیوان مسعود سعد سلمان؛
6. دیوان هاتف اصفهانی؛
7. سلامان و ابسال جامی؛
8. مقدمه بر دوبیتی‎های باباطاهر عریان؛
9. نامه فرهنگستان؛
10. نصایح فردوسی.

ترجمه

1. آئین دوست‎یابی، دیل کارنگی؛
2. آثار ایران، جلد اول (از فرانسه) گدار؛
3. از قصر شیرین به طوس (از فرانسه)؛
4. ایران در زمان ساسانیان، کریستنسن دانمارکی (از فرانسه)؛
5. تئاتر انوش (ترجمه منظوم)؛
6. تاریخ ادبیات ایران (تألیف ادوارد براون انگلیسی)، جلد چهارم از آغاز عصر صفویه تا عصر حاضر؛
7. تاریخچه نادرشاه، مینورسکی (از انگلیسی)؛
8. تاریخ عمومی قرن هجدهم، آلبرماله (از فرانسه)؛
9. چنگیزخان، هارلدلمب؛
10. رساله‎های: اندرز اوشزداناک، ارداویرافنامه، اندرز مارسپندان (از زبان پهلوی)؛
11. رمان دیسبیل (شاگرد) پول بورژه؛
12. رمان کنت دو مونتگمری؛
13. فلیسی، از کنتس دوسگور؛
14. کتاب دوستی، از امیل فاگه؛
15. مقام ایران در تاریخ اسلام (از انگلیسی) مارگولیوث؛
16. نصایح اپیکتتوس حکیم (از فرانسه).

منابع مقاله

رشید یاسمی، غلامرضا، «دیوان رشید یاسمی»، چاپخانه سپهر، تهران، چاپ دوم، 1363 ش.

وابسته‌ها

ایران در زمان ساسانیان: تاریخ ایران ساسانی تا حمله عرب و وضع دولت و ملت در زمان ساسانیان

دیوان رشید یاسمی

ایران در زمان نادرشاه

دیوان مسعود سعد سلمان