نزهة الطرف في علم الصرف: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
[[جلالی حسینی، قاسم]] (محقق) | [[جلالی حسینی، قاسم]] (محقق) | ||
[[حسینی جلالی، محمدتقی]] ( | [[حسینی جلالی، محمدتقی]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =PJ 6131 /ح5ن4 | | کد کنگره =PJ 6131 /ح5ن4 | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب با دو مقدمه مفصل از محقق و | كتاب با دو مقدمه مفصل از محقق و نویسنده آغاز و مطالب در سى و چهار باب و يك خاتمه تنظيم شده است. | ||
تمركز | تمركز نویسنده در تأليف كتاب بر سهولت و وضوح عبارات، تبويب مطالب و زينت ابواب به تمارين نافع و پراهميت و جداول سودمند در تصريف افعال، بوده است. همچنين وى در ايراد شواهد، بر ذكر آيات قرآنى و روايات شريف اعتماد كرده و از اشعار، حكم و... نيز سود برده است<ref>مقدمه محقق، ص 7</ref> | ||
اثر حاضر از جمله كتب سودمند و باارزشى شمرده مى‌شود كه نتيجه تلاش‌هاى بسيار و موفقيت‌آميز | اثر حاضر از جمله كتب سودمند و باارزشى شمرده مى‌شود كه نتيجه تلاش‌هاى بسيار و موفقيت‌آميز نویسنده در علم صرف مى‌باشد<ref>همان، ص 6</ref> | ||
مؤلف در تدوين مطالب، از اسلوبى جديد، روشى مبتكرانه و طريقى جديد در طرح مطالب و بسط آن‌ها بهره برده، به‌گونه‌اى كه تفهيم مطالب را آسان نموده است<ref>همان</ref> | مؤلف در تدوين مطالب، از اسلوبى جديد، روشى مبتكرانه و طريقى جديد در طرح مطالب و بسط آن‌ها بهره برده، به‌گونه‌اى كه تفهيم مطالب را آسان نموده است<ref>همان</ref> | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در مقدمه محقق، پس از مقايسه بين مدارس نحو و صرف بصره، كوفه، بغداد و اندلس، زندگى‌نامه نسبتا مفصلى از | در مقدمه محقق، پس از مقايسه بين مدارس نحو و صرف بصره، كوفه، بغداد و اندلس، زندگى‌نامه نسبتا مفصلى از نویسنده ارائه و در نهايت، مطالبى پيرامون كتاب عرضه شده است<ref>مقدمه محقق، ص 4</ref> | ||
مقدمه | مقدمه نویسنده به ارائه مطالبى پيرامون علم صرف اختصاص يافته و در آن با تعريف علم صرف، واضع، استمداد، غرض، فايده، موضوع، مسائل، ميزان صرفى و وجه تسميه آن، آشنا خواهيم شد<ref>مقدمه محقق، ص 28</ref> | ||
نویسنده در باب اول، به بحث از كلمه، تقسيمات و اصول آن و در باب دوم، به تقسيمات فعل پرداخته است. از جمله اين تقسيمات عبارتند از: صحيح و غير صحيح (معتل، مهموز، مضاعف)، معلوم و مجهول و لازم و متعدى<ref>متن كتاب، ص 32 - 42</ref> | |||
در باب سوم، به اصل فعل و مشتقات آن و در باب چهارم، به فعل ماضى و حكم، كيفيت بنا و اصل آن، پرداخته شده است<ref>همان، ص 43 - 50</ref> | در باب سوم، به اصل فعل و مشتقات آن و در باب چهارم، به فعل ماضى و حكم، كيفيت بنا و اصل آن، پرداخته شده است<ref>همان، ص 43 - 50</ref> | ||
نسخهٔ ۱۲ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۸:۳۲
| نزهة الطرف في علم الصرف | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جلالی حسینی، قاسم (محقق) حسینی جلالی، محمدتقی (نویسنده) |
| ناشر | سلسال |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1381 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-7759-11-8 |
| موضوع | زبان عربی - راهنمای آموزشی زبان عربی - صرف |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PJ 6131 /ح5ن4 |
نزهة الطرف في علم الصرف، تأليف آيت‌الله سيد محمدتقى حسينى جلالى، با تحقيق سيد قاسم جلالى، كتابى است كه پيرامون مباحث صرفى نوشته شده است.
كتاب، به زبان عربى و در سال 1397ق، به نگارش درآمده است.
ساختار
كتاب با دو مقدمه مفصل از محقق و نویسنده آغاز و مطالب در سى و چهار باب و يك خاتمه تنظيم شده است.
تمركز نویسنده در تأليف كتاب بر سهولت و وضوح عبارات، تبويب مطالب و زينت ابواب به تمارين نافع و پراهميت و جداول سودمند در تصريف افعال، بوده است. همچنين وى در ايراد شواهد، بر ذكر آيات قرآنى و روايات شريف اعتماد كرده و از اشعار، حكم و... نيز سود برده است[۱]
اثر حاضر از جمله كتب سودمند و باارزشى شمرده مى‌شود كه نتيجه تلاش‌هاى بسيار و موفقيت‌آميز نویسنده در علم صرف مى‌باشد[۲]
مؤلف در تدوين مطالب، از اسلوبى جديد، روشى مبتكرانه و طريقى جديد در طرح مطالب و بسط آن‌ها بهره برده، به‌گونه‌اى كه تفهيم مطالب را آسان نموده است[۳]
گزارش محتوا
در مقدمه محقق، پس از مقايسه بين مدارس نحو و صرف بصره، كوفه، بغداد و اندلس، زندگى‌نامه نسبتا مفصلى از نویسنده ارائه و در نهايت، مطالبى پيرامون كتاب عرضه شده است[۴]
مقدمه نویسنده به ارائه مطالبى پيرامون علم صرف اختصاص يافته و در آن با تعريف علم صرف، واضع، استمداد، غرض، فايده، موضوع، مسائل، ميزان صرفى و وجه تسميه آن، آشنا خواهيم شد[۵]
نویسنده در باب اول، به بحث از كلمه، تقسيمات و اصول آن و در باب دوم، به تقسيمات فعل پرداخته است. از جمله اين تقسيمات عبارتند از: صحيح و غير صحيح (معتل، مهموز، مضاعف)، معلوم و مجهول و لازم و متعدى[۶]
در باب سوم، به اصل فعل و مشتقات آن و در باب چهارم، به فعل ماضى و حكم، كيفيت بنا و اصل آن، پرداخته شده است[۷]
باب پنجم نيز به فعل مضارع، علامت، حكم و اصل آن و باب ششم، به اعراب فعل مضارع، اختصاص يافته است[۸]
در باب هفتم، تعريف فعل امر، قاعده اعلال و اشتقاق فعل امر مخاطب و كيفيت اشتقاق فعل امر حاضر و در باب هشتم، مباحث مربوط به ثلاثى و رباعى مجرد و مزيد آمده است كه از جمله مباحث آن مى‌توان به قاعده شناخت مجرد از مزيد؛ ابواب فعل ثلاثى مجرد و مزيد و ابواب فعل رباعى مجرد و مزيد اشاره نمود[۹]
در باب نهم، با اوزان اسم (كه عبارتند از ثلاثى، رباعى و خماسى) و در باب دهم، با مباحث مربوط به معتل آشنا خواهيم شد[۱۰]
مباحثى كه در ساير ابواب كتاب، بدان پرداخته شده، به ترتيب عبارتند از: مضاعف؛ فعل معلوم و مجهول؛ فعل لازم و متعدى؛ مصدر؛ اسم فاعل؛ اسم مفعول؛ صفت مشبهه؛ افعل التفضيل؛ اسم مكان و زمان؛ مره، تكرار و نوع؛ اسم آلت؛ صيغه مبالغه و احكام آن؛ فعل تعجب؛ افعال ناقصه؛ افعال قلوب؛ باب اعلم، ارى و ملحقات آن‌ها؛ افعال مقاربه؛ افعال مدح و ذم؛ اشتغال؛ تنازع؛ فعل جامد؛ نون تأكيد ثقيله و خفيفه و ادغام.
در خاتمه نيز مطالبى پيرامون نسبت، تصغير و اعلال، عنوان گرديده است.
وضعيت كتاب
فهرست آيات، احاديث، اشعار، جداول و مطالب، در انتهاى كتاب آمده است.
در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع، توضيحاتى پيرامون برخى كلمات و عبارات متن داده شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.