الغدير في الكتاب العزيز: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[موسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی]] (گزينش) | [[موسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی]] (گزينش) | ||
[[امینی، عبدالحسین]] ( | [[امینی، عبدالحسین]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 223/54 /الف8 غ4018 1384* | | کد کنگره =BP 223/54 /الف8 غ4018 1384* | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
'''الغدير في الكتاب العزيز''' كه نام كامل آن عبارت است از: «الغدير في الكتاب العزيز من كتاب الغدير للشيخ الأميني»، بخشى از كتاب «الغدير في الكتاب و السنة و الأدب» نوشته [[علامه امينى]] (تبريز 1281-1349ش، نجف) است كه گروه تحقيق مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامى آن را به‌صورت اثرى مستقل منتشر ساخته است. | '''الغدير في الكتاب العزيز''' كه نام كامل آن عبارت است از: «الغدير في الكتاب العزيز من كتاب الغدير للشيخ الأميني»، بخشى از كتاب «الغدير في الكتاب و السنة و الأدب» نوشته [[علامه امينى]] (تبريز 1281-1349ش، نجف) است كه گروه تحقيق مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامى آن را به‌صورت اثرى مستقل منتشر ساخته است. | ||
اين كتاب به زبان عربى فصيح و بليغ نوشته شده و در آن، مسئله غدير از نظر برخى آيات قرآن كريم بررسى و تفسير شده است. البته | اين كتاب به زبان عربى فصيح و بليغ نوشته شده و در آن، مسئله غدير از نظر برخى آيات قرآن كريم بررسى و تفسير شده است. البته نویسنده در اين اثر نگرش روايى نيز داشته و اين موضوع را از نظر اشكالات واردشده بر حديث غدير بررسى كرده و در اين ارتباط، تعداد هفت شبهه را در مورد حديث غدير نقل كرده و بعد به‌صورت علمى به نقد آنها پرداخته است. | ||
«الغدير في الكتاب و السنة و الأدب»، از سه بخش مهمّ قرآنى، روايى و شعرى تشكيل شده است، ولى كتاب حاضر فقط شامل بخش قرآنى و اندكى از بخش روايى آن كتاب است. | «الغدير في الكتاب و السنة و الأدب»، از سه بخش مهمّ قرآنى، روايى و شعرى تشكيل شده است، ولى كتاب حاضر فقط شامل بخش قرآنى و اندكى از بخش روايى آن كتاب است. | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
كتاب حاضر از مقدمه مختصر ناشر (اهميت واقعه غدير و موضوع كتاب حاضر و آيات مورد بحث و...) و متن اصلى (شامل دو بخش) تشكيل شده است. زبان و ادبيات اين اثر، امروزى، روان و زيبا و عربى فصيح و بليغ است. | كتاب حاضر از مقدمه مختصر ناشر (اهميت واقعه غدير و موضوع كتاب حاضر و آيات مورد بحث و...) و متن اصلى (شامل دو بخش) تشكيل شده است. زبان و ادبيات اين اثر، امروزى، روان و زيبا و عربى فصيح و بليغ است. | ||
نویسنده از منابع قابل توجهى از آثار معتبر عربى از انديشمندان اسلامى براى توليد اثر حاضر بهره برده است. شيوه نویسنده در اين اثر، تفسيرى و تحليلى و بررسى سندى و دلالى روايات است. | |||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
درباره محتواى اين اثر، گفتنى‌ها فراوان است از جمله: | درباره محتواى اين اثر، گفتنى‌ها فراوان است از جمله: | ||
1. | 1. نویسنده در مورد آيه بلاغ: ''' «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ» '''.<ref>مائده: 67</ref>، چنين نوشته است: «اين آيه شريفه در روز 18 ذى‌حجه سال دهم هجرى در آخرين حجّ پيامبر(ص) معروف به حجةالوداع نازل شده است. در زمانى كه پيامبر(ص) به محلّ غدير خم رسيد، درحالى‌كه پنج ساعت از روز گذشته بود، جبرئيل به‌سوى او آمد و گفت: اى محمد خدا به تو سلام مى‌رساند و به تو مى‌گويد كه‌اى پيامبر! آنچه از سوى پروردگارت [درباره ولايت و رهبرى على بن ابى‌طالب اميرالمؤمنين(ع)] بر تو نازل شده ابلاغ كن و اگر انجام ندهى، پيام خدا را نرسانده‌اى؛ خدا تو را از [آسيب و گزند] مردم نگه مى‌دارد؛ قطعاً خدا گروه كافران را هدايت نمى‌كند. مردم، صد هزار يا بيشتر بودند. پيش‌روندگانشان نزدیک جحفه بودند. پس پيامبر(ص) دستور داد كه هر كسى كه جلوتر رفته برگردد و هر كسى كه عقب مانده، بيايد و به همان جا برسد و بماند، سپس آن حضرت، على(ع) را به‌عنوان امام به مردم معرفى كرد و آنچه را كه خدا نازل كرده بود، به گوش آنها رساند... آنچه گفته شد در نزد دانشمندان شيعى مورد قبول است»، [[علامه امينى]] در ادامه نظر تعدادى از دانشمندان اهل سنت را آورده كه همين مطلب را تأييد كرده‌اند و همچنين برخى از نظرهاى مخالفان را نقد كرده است.<ref>ر.ک: متن كتاب، ص11-43</ref> | ||
2. | 2. نویسنده در مورد آيه ''' «... الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي وَ رَضيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ ديناً...» '''، چنين نوشته است: «شيعه، نسل در نسل از پدرانشان نقل كرده و همگى اتفاق نظر دارند كه اين آيه كريمه در مورد نصّ غدير نازل شده است، بعد از آنكه پيامبر(ص) با عباراتى صريح ولايت حضرت [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] را بيان كرد كه متضمن نصّى روشن بود كه ياران پيامبر(ص) دانستند و عرب فهميدند و هر كسى كه اين خبر به او رسيد به آن احتجاج كرد و بسيارى از دانشمندان تفسير و امامان حديث و حافظان آثار از اهل سنت در اين موضوع با شيعه موافقت كرده‌اند و...».<ref>ر.ک: همان، ص45</ref> | ||
3. | 3. نویسنده در اين اثر، افزون بر بررسى قرآنى و تفسيرى، با بيان اينكه تفسير و روايات در شأن نزول آيات در زمينه غدير با هم هماهنگ و موافقند، در بحثى تحت عنوان «نظرة في الحديث»، به پژوهش روايى نيز پرداخته و موضوع غدير را از نظر اشكالات واردشده بر «حديث غدير» بررسى كرده و در اين ارتباط، تعداد هفت شبهه در مورد اين حديث را نقل كرده و بعد به‌صورت علمى به نقد آن پرداخته است.<ref>ر.ک: همان، ص79-118</ref> | ||
4. | 4. نویسنده، اين شبهه را مطرح كرده كه: داستان غدير در زمان بازگشت رسول خدا(ص) از حجّة الوداع بود و همگى اين مطلب را قبول دارند؛ حال چگونه است كه در روايت آمده كه زمانى كه خبر اين مطلب منتشر شد، حارث كه در ابطح مكه بود به‌سوى پيامبر(ص) آمد، درحالى‌كه طبيعت اقتضا مى‌كند كه اين مطلب در مدينه باشد، پس گويى اين روايت جعلى است و سازنده آن، خبرى از تاريخ اين واقعه نداشته است.! [[علامه امينى]] در پاسخ نوشته است كه اولاً در روايت حلبى در سيره‌اش و سبط بن جوزى در تذكره‌اش و شيخ محمد صدر العالم در «معارج الدجى» گفته‌اند كه آمدن سائل در مسجد بود - اگر مراد مسجد مدينه باشد - و حلبى هم تصريح كرده است كه اين مطلب در مدينه بود و [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]] اين مطلب را فراموش كرده، پس شروع كرده به حمله به روايت به‌صورت جزمى و...؛ ثانياً اشتباه لغوى اشكال‌كننده است كه پنداشته ابطح اختصاص به حوالى مكه دارد، درحالى‌كه اگر به كتب لغت مراجعه مى‌كرد، مى‌يافت كه ابطح هر محلّ سيل‌گيرى است كه در آن شن و سنگ‌ريزه باشد.<ref>ر.ک: همان، ص80-81</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
براى كتاب حاضر، فقط فهرست اجمالى مطالب.<ref>همان، ص119</ref>فراهم شده و متأسفانه هيچ خبرى از فهرست منابع و فهرست‌هاى فنى - شامل آيات، اعلام، امكنه، روايات و اشعار عربى و... - نيست. | براى كتاب حاضر، فقط فهرست اجمالى مطالب.<ref>همان، ص119</ref>فراهم شده و متأسفانه هيچ خبرى از فهرست منابع و فهرست‌هاى فنى - شامل آيات، اعلام، امكنه، روايات و اشعار عربى و... - نيست. | ||
اين كتاب، مستند است و | اين كتاب، مستند است و نویسنده ارجاعاتش را به‌صورت پاورقى آورده است. او گاه نام و نشان آيات و سوره‌ها را مشخص كرده، گاه لغتى را معنا كرده، گاه نام كتاب و شماره جلد و صفحه مورد نظر را آورده و گاه افزون بر آن توضيحى نيز ذكر كرده است. | ||
برخى از توضيحات | برخى از توضيحات نویسنده در پاورقى‌ها رجالى و شخصيت‌شناسانه است. برخى از توضيحات پاورقى با امضاى «الطباطبائي» آمده است كه غير از [[علامه امينى]] است و به نظر مى‌رسد اين مطالب را جناب محقق طباطبايى - [[طباطبایی، عبدالعزیز|سيدعبدالعزيز طباطبايى]] - نوشته است. در يك مورد مشاهده شد كه جناب آقاى طباطبايى بعد از نقل نظر [[علامه امينى]] در پاورقى آن را به‌صورت استدلالى نقد كرده است.<ref>ر.ک: همان، ص69، پاورقى 2</ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
نسخهٔ ۵ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۶:۳۴
| الغدیر في الکتاب العزیز | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | موسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی (گزينش) امینی، عبدالحسین (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | الغدیر فی الکتاب و السنه. برگزیده |
| ناشر | مؤسسة دائرة معارف الفقه الاسلامي |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1426 ق |
| چاپ | 3 |
| شابک | 964-8360-71-5 |
| موضوع | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت غدیر خم |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 223/54 /الف8 غ4018 1384* |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الغدير في الكتاب العزيز كه نام كامل آن عبارت است از: «الغدير في الكتاب العزيز من كتاب الغدير للشيخ الأميني»، بخشى از كتاب «الغدير في الكتاب و السنة و الأدب» نوشته علامه امينى (تبريز 1281-1349ش، نجف) است كه گروه تحقيق مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامى آن را به‌صورت اثرى مستقل منتشر ساخته است.
اين كتاب به زبان عربى فصيح و بليغ نوشته شده و در آن، مسئله غدير از نظر برخى آيات قرآن كريم بررسى و تفسير شده است. البته نویسنده در اين اثر نگرش روايى نيز داشته و اين موضوع را از نظر اشكالات واردشده بر حديث غدير بررسى كرده و در اين ارتباط، تعداد هفت شبهه را در مورد حديث غدير نقل كرده و بعد به‌صورت علمى به نقد آنها پرداخته است.
«الغدير في الكتاب و السنة و الأدب»، از سه بخش مهمّ قرآنى، روايى و شعرى تشكيل شده است، ولى كتاب حاضر فقط شامل بخش قرآنى و اندكى از بخش روايى آن كتاب است.
ساختار
كتاب حاضر از مقدمه مختصر ناشر (اهميت واقعه غدير و موضوع كتاب حاضر و آيات مورد بحث و...) و متن اصلى (شامل دو بخش) تشكيل شده است. زبان و ادبيات اين اثر، امروزى، روان و زيبا و عربى فصيح و بليغ است.
نویسنده از منابع قابل توجهى از آثار معتبر عربى از انديشمندان اسلامى براى توليد اثر حاضر بهره برده است. شيوه نویسنده در اين اثر، تفسيرى و تحليلى و بررسى سندى و دلالى روايات است.
گزارش محتوا
درباره محتواى اين اثر، گفتنى‌ها فراوان است از جمله:
1. نویسنده در مورد آيه بلاغ: «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ» .[۱]، چنين نوشته است: «اين آيه شريفه در روز 18 ذى‌حجه سال دهم هجرى در آخرين حجّ پيامبر(ص) معروف به حجةالوداع نازل شده است. در زمانى كه پيامبر(ص) به محلّ غدير خم رسيد، درحالى‌كه پنج ساعت از روز گذشته بود، جبرئيل به‌سوى او آمد و گفت: اى محمد خدا به تو سلام مى‌رساند و به تو مى‌گويد كه‌اى پيامبر! آنچه از سوى پروردگارت [درباره ولايت و رهبرى على بن ابى‌طالب اميرالمؤمنين(ع)] بر تو نازل شده ابلاغ كن و اگر انجام ندهى، پيام خدا را نرسانده‌اى؛ خدا تو را از [آسيب و گزند] مردم نگه مى‌دارد؛ قطعاً خدا گروه كافران را هدايت نمى‌كند. مردم، صد هزار يا بيشتر بودند. پيش‌روندگانشان نزدیک جحفه بودند. پس پيامبر(ص) دستور داد كه هر كسى كه جلوتر رفته برگردد و هر كسى كه عقب مانده، بيايد و به همان جا برسد و بماند، سپس آن حضرت، على(ع) را به‌عنوان امام به مردم معرفى كرد و آنچه را كه خدا نازل كرده بود، به گوش آنها رساند... آنچه گفته شد در نزد دانشمندان شيعى مورد قبول است»، علامه امينى در ادامه نظر تعدادى از دانشمندان اهل سنت را آورده كه همين مطلب را تأييد كرده‌اند و همچنين برخى از نظرهاى مخالفان را نقد كرده است.[۲]
2. نویسنده در مورد آيه «... الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي وَ رَضيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ ديناً...» ، چنين نوشته است: «شيعه، نسل در نسل از پدرانشان نقل كرده و همگى اتفاق نظر دارند كه اين آيه كريمه در مورد نصّ غدير نازل شده است، بعد از آنكه پيامبر(ص) با عباراتى صريح ولايت حضرت اميرالمؤمنين على(ع) را بيان كرد كه متضمن نصّى روشن بود كه ياران پيامبر(ص) دانستند و عرب فهميدند و هر كسى كه اين خبر به او رسيد به آن احتجاج كرد و بسيارى از دانشمندان تفسير و امامان حديث و حافظان آثار از اهل سنت در اين موضوع با شيعه موافقت كرده‌اند و...».[۳]
3. نویسنده در اين اثر، افزون بر بررسى قرآنى و تفسيرى، با بيان اينكه تفسير و روايات در شأن نزول آيات در زمينه غدير با هم هماهنگ و موافقند، در بحثى تحت عنوان «نظرة في الحديث»، به پژوهش روايى نيز پرداخته و موضوع غدير را از نظر اشكالات واردشده بر «حديث غدير» بررسى كرده و در اين ارتباط، تعداد هفت شبهه در مورد اين حديث را نقل كرده و بعد به‌صورت علمى به نقد آن پرداخته است.[۴]
4. نویسنده، اين شبهه را مطرح كرده كه: داستان غدير در زمان بازگشت رسول خدا(ص) از حجّة الوداع بود و همگى اين مطلب را قبول دارند؛ حال چگونه است كه در روايت آمده كه زمانى كه خبر اين مطلب منتشر شد، حارث كه در ابطح مكه بود به‌سوى پيامبر(ص) آمد، درحالى‌كه طبيعت اقتضا مى‌كند كه اين مطلب در مدينه باشد، پس گويى اين روايت جعلى است و سازنده آن، خبرى از تاريخ اين واقعه نداشته است.! علامه امينى در پاسخ نوشته است كه اولاً در روايت حلبى در سيره‌اش و سبط بن جوزى در تذكره‌اش و شيخ محمد صدر العالم در «معارج الدجى» گفته‌اند كه آمدن سائل در مسجد بود - اگر مراد مسجد مدينه باشد - و حلبى هم تصريح كرده است كه اين مطلب در مدينه بود و ابن تيميه اين مطلب را فراموش كرده، پس شروع كرده به حمله به روايت به‌صورت جزمى و...؛ ثانياً اشتباه لغوى اشكال‌كننده است كه پنداشته ابطح اختصاص به حوالى مكه دارد، درحالى‌كه اگر به كتب لغت مراجعه مى‌كرد، مى‌يافت كه ابطح هر محلّ سيل‌گيرى است كه در آن شن و سنگ‌ريزه باشد.[۵]
وضعيت كتاب
براى كتاب حاضر، فقط فهرست اجمالى مطالب.[۶]فراهم شده و متأسفانه هيچ خبرى از فهرست منابع و فهرست‌هاى فنى - شامل آيات، اعلام، امكنه، روايات و اشعار عربى و... - نيست.
اين كتاب، مستند است و نویسنده ارجاعاتش را به‌صورت پاورقى آورده است. او گاه نام و نشان آيات و سوره‌ها را مشخص كرده، گاه لغتى را معنا كرده، گاه نام كتاب و شماره جلد و صفحه مورد نظر را آورده و گاه افزون بر آن توضيحى نيز ذكر كرده است.
برخى از توضيحات نویسنده در پاورقى‌ها رجالى و شخصيت‌شناسانه است. برخى از توضيحات پاورقى با امضاى «الطباطبائي» آمده است كه غير از علامه امينى است و به نظر مى‌رسد اين مطالب را جناب محقق طباطبايى - سيدعبدالعزيز طباطبايى - نوشته است. در يك مورد مشاهده شد كه جناب آقاى طباطبايى بعد از نقل نظر علامه امينى در پاورقى آن را به‌صورت استدلالى نقد كرده است.[۷]
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.
وابسته‌ها
الغدير في الكتاب و السنة و الأدب
موسوعة الغدير في الكتاب و السنة و الأدب
موسوعة الإمام اميرالمؤمنين علي بن ابی‌طالب عليه‌السلام
المولود في بيت‌الله الحرام علي(ع) أم حكيم بن حزام
نور الأمير(ع) في تثبيت خطبة الغدير
غدیر‌شناسی برای نوجوانان و جوانان (پاسخ به 110 پرسش پیرامون غدیر)