إيضاح الغوامض في تقسيم الفرائض

ایضاح الغوامض فی تقسیم الفرایض

نام کتاب	ایضاح الغوامض فی تقسیم الفرایض
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	علیاری تبریزی، علی بن عبدالله (نويسنده) مسترحمی، هدایت‌‎الله (مصحح)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏197‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏8‎‏الف‎‏9
موضوع	ارث (فقه) فقه جعفری - قرن 14
ناشر	بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1421 هـ.ق
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE528AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى

«إيضاح الغوامض في تقسيم الفرائض» اثر آية الله مولى على على‌يارى غروى، از كتب فقهى استدلالى شيعه در تبيين مسايل، احكام و فروعات باب ارث و تقسيمات پيچيده سهام و معرفى طبقات مربوطه است.

در معرفى هر يك از مسايل ارث از جدول‌ها، نمودارها و قواعد رياضى به شكل سنتى آن استفاده شده و به تفصيل احكام ميراث و ارث‌برى طبقات مختلف بررسى شده است.

انگيزه تأليف

هدف نويسنده، روشن كردن سختى‌ها و مشكلات باب ارث و تعيين مقدار سهام و نسبت هر طبقه با سهام خاص مى‌باشد و در اين راه از بهترين اصول و قواعد بهره مى‌گيرد و مطالب را آسان مى‌سازد.

ساختار

استدلال به ادله فقهى شيوه عمومى نويسنده در استنباط فروعات ارث است اما براى استخراج اين مسايل از نمودارهاى فنى و توضيحات رياضى هم بهره مى‌گيرد.

گزارش محتوا

نويسنده، بر طبق ادله مختلف فقهى به استنباط احكام و فروعات ميراث پرداخته و كتابش را در يك مقدمه و سه باب و خاتمه تنظيم نموده است. ابتدا از موجبات ارث و موانع آن بحث كرده و موجبات را به نسبى و سببى تقسيم نموده، سپس به سه مورد از موانع ارث اشاره دارد.

در اين تحليل از مانعيت كفر و ارتداد به تفصيل بحث نموده و از رقيت به عنوان ديگر موانع ارث سخن گفته و ادله و مبانى مانعيت اين عوامل را بررسى كرده است. آن‌گاه از حجب ارث بحث شده و در ذيل آن از مسايل و فروعات بسيارى سخن رانده است. در اين بررسى از قواعد رياضى مختلفى مانند قاعده جمع و تنصيف و تفريق و ضرب و قسمت بهره گرفته و طبقات سهام و نحوه ارث‌برى هر كدام را مشخص كرده است.

برخى ديگر از اصطلاحات فنى اين بخش عبارتند از: تماثل و تداخل، توافق و تباين، مثال المنكسر، متوافقه و متداخله. هر كدام از اين اصطلاحات به حل مسايل سخت و پيچيده فقهى كمك كرده و ابعاد آن را روشن مى‌كنند.

سپس از عول و تعصيب، كسرها و عصبه، حاجب، ارث اخوه و اخوات، ميراث جد و نحوه جريان عول و تعصيب در ارث‌برى آنها بررسى شده و بعد توارث ميان زوجين طرح شده است. مسئله بعدى به صاحبان سهم به طور انفرادى اختصاص يافته و در ادامه به تفصيل از مبانى فقهى، ادله و ابعاد طبقات شش‌گانه ارث و نحوه ارث هر كدام، رعايت ترتيب‌ها و اشكال و تقسيمات فرعى اين طبقات بحث شده و جداول و اصول رياضى مختلفى به عنوان راهنماى آموزشى اين مباحث مطرح شده است. روش نويسنده اين است كه در ابتداى هر مبحث قطعاتى از اشعار و ارجوزه‌هاى علمى فقها و علما و شعراى شيعى را در باره مباحث و مسايل ارث نقل كرده بعد به توضيح فن و تحليل فروعات و احكام و جزييات آن پرداخته و اقوال و آراى فقهاى كهن و مبانى و ادله فقهى هر مبحث را بررسى كرده و به شرح فروعات ارث مى‌پردازد.

در تشريح طبقات ارث، مباحث هر طبقه با فروعات بسيار به صورت جدا از ديگر طبقات مطرح و به اين طريق اشكال و تقسيمات فنى باب ارث مشخص شده است.

پیوندها

مطالعه کتاب ایضاح الغوامض فی تقسیم الفرایض در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور