القول السديد في شرح التجريد

القول السدید في شرح التجرید
پدیدآوران	نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (نويسنده) حسینی شیرازی، محمد (شارح)
عنوان‌های دیگر	تجرید الکلام فی تحریر عقاید اسلام. شرح
ناشر	دار الايمان
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1368 ش یا 1410 ق
چاپ	1
موضوع	نصیر الدین طوسی، محمد بن محمد، 597 - 672ق. تجرید الکلام فی تحریر العقاید الاسلام - نقد و تفسیر کلام شیعه امامیه - متون قدیمی تا قرن 14
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏210‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏6‎‏ ‎‏ت‎‏3023‎‏

القول السديد في شرح التجريد، كتابى است كلامى با نگرش فلسفى كه توسط محمد بن مهدى حسينى شيرازى شرح شده است. اصل كتاب تجريد الاعتقاد از محقق حكيم خواجه نصيرالدين الطوسى است.

اين كتاب به زبان عربى نگاشته شده، آقاى حسينى شيرازى در شرح كتاب از كتاب كشف المراد آیت‌الله علامه حلّى و همچنين شرح الجديد، استفاده نموده است.

اين كتاب با اينكه مشى فلسفى دارد؛ امّا از جمله كتب كلامى محسوب مى‌شود، زيرا بسيارى از مسائل كلامى در آن عنوان شده است، همچنين اين علم را كلام مى‌نامند، زيرا كه اولين مسأله‌اى كه از آن سخن به ميان آمده است، متكلم بودن خداوند سبحان است.

انگيزه تأليف

علت نوشتن كتاب تجريد الاعتقاد به خاطر درخواستى بوده است كه از خواجه نصيرالدين طوسى، در تحرير مسائل كلامى شده است، لذا ايشان در باب اصول‌الدين چنين كتاب مختصرى را نوشتند و نام آن را تجريد ناميدند، زيرا كه مجرد از هر گونه حشو و زوائد و مذاهب فاسده است.

ساختار و گزارش محتوا

التجريد در شش مقصد نوشته شده است، كه مقصد اول آن در امور عامّه است كه شامل مباحثى؛ چون وجود و عدم، قدوم و حدث، وجود الواجب، اقسام كلى، وحدة و كثرة و... مى‌باشد. مقصد دوم در جواهر و اعراض است، اين مقصد از پنج فصل در موجودات المكنة، اجسام فلكيه و عنصريه، جواهر المجرده و اعراض تسعة نگاشته شده است. مقصد ثالث اين كتاب در باب صانع تعالى تحت سه فصل، وجود صانع، صفات صانع و افعال صانع تعالى بيان شده است. مقصد چهارم در نبوة است كه شامل مباحث بعثت، عصمة، طريق به سوى معرفة النبى، كرامات و نبوت نبيّنا محمد(ص) مى‌باشد. مقصد پنجم، در باب امامة است كه بيشتر به اثبات امامت على بن ابى‌طالب(ع) پرداخته شده است، از فضائل حضرت سخن به ميان آمده و به مذمت خلفاى ديگر و علت عدم صلاحيت آنان بر اين امر مهم پرداخته است.

در پايان كه مقصد ششم مى‌باشد، در باب معاد جسمانى و ثواب و عقاب و احباط و تكفير، عفو، شفاعة، توبه و قبر، الجنة و النار، ايمان و كفر و... گفتگو شده است.

اين كتاب با مقدمه‌اى از شارح و سپس مقدمه‌اى مختصر از خواجه نصيرالدين طوسى شروع شده و سپس متن اصلى كتاب به همراه شرح آن ذكر شده، شرح كتاب بدين صورت است كه در بالاى هر صفحه چند جمله‌اى از كتاب تجريد آمده است و در زير آن شرح مطالب همان صفحه توسط آقاى حسينى شيرازى متذكر شده است و در پايان كتاب هم فهرستى از موضوعات اين كتاب با ذكر صفحات ذكر شده است.

نسخه شناسى

كتاب حاضر در 420 صفحه توسط انتشارات دار ايمان در ايران، شهر مقدس قم به چاپ رسيده است. چاپ اول اين ناشر از اين كتاب در سال 1410 هجرى قمرى است. كتاب حاضر داراى يك جلد مى‌باشد و يك فهرست موضوعى در آخر كتاب وجود دارد.

منابع مقاله

از مقدمه و متن كتاب القول السديد في شرح التجريد مى‌باشد.