آشنایی با علوم قرآنی (رکنی یزدی)

آشنایی با علوم قرآنی
پدیدآوران	رکنی یزدی، محمد مهدی (نويسنده)
ناشر	سازمان مطالعه و تدوين کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، مرکز تحقيق و توسعه علوم انسانی
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1379 هـ.ش
چاپ	1
شابک	‎964-459-441-x
موضوع	قرآن - علوم قرآنی
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏69‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ر‎‏8‎‏آ‎‏5
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

آشنايى با علوم قرآنى تألیف محمد مهدى ركنى يزدى پيرامون برخى از مسائل علوم قرآنى نوشته شده است و از آنجا كه کتاب براى دانشجويان دانشگاهها تهيه شده مطالب آن به صورت خلاصه و گذرا بيان شده و از همين جهت نام آن آشنايى با علوم قرآن گذاشته شده است.وى مطالب را در ده فصل ارائه نموده است:

در فصل اول پيرامون معناى وحى و تفاوت آن با الهام سخن گفته، در فصل دوم نزول قرآن را در دو بحث:اسباب نزول و گستردگى معنى آيات قرآن بررسى كرده است در فصل سوم دربارۀ قرائت قرآن و قاريان مشهور بحث نموده آنگاه عوامل اختلاف قرائت‌هارا بيان و در ادامه آداب تلاوت قرائت قرآن را ذكر مى‌كند مسالۀ کتابت قرآن را در فصل چهارم مورد بررسى قرار داده و در اين رابطه ابتدا وضعيت خط در عربستان تجزيه و تحليل شده، سپس نوشت افزارهايى را كه در آن زمان بر روى آن کتابت مى‌كردند نام مى‌برد، و در ادامه كاتبان وحى در زمان پيامبر(ص)را نام برده و شخصيت‌هايى كه داراى مصحف مى‌باشند معرفى و پيرامون مصحف آنها نكاتى را متذكر مى‌شود در پايان اين فصل‌سرگذشت مصحف عثمانى كه معروف به مصحف امام است بيان شده است. در فصل پنجم دربارۀ متواتر بودن قرآن و در فصل ششم اسامى و اوصاف آن را توضيح مى‌دهد. در فصل هفتم مسالۀ ترتيب آيات و سوره‌ها را بحث مى‌كند كه آيا اين دو توقيفى هستند و يا اينكه به اجتهاد صحابه انجام شده است. در فصل هشتم، موضوع محكم و متشابه را با استفاده از آيات قرآنى بيان مى‌كند و پس از تعريف محكم و متشابه، فايدۀ وجود آيات متشابه را ذكر نموده است. از آنجا كه قرآن نيازمند به تفسير مى‌باشد در فصل نهم ضرورت آن مورد بحث قرار گرفته و وضعيت آن را در برخى از زمانها بررسى و بعضى از تفاسير را همراه با روش آن معرفى مى‌كند. در فصل آخر (فصل دهم) به مسالۀ اعجاز قرآن پرداخته و برخى از وجوه اعجاز قرآن همچون فصاحت و بلاغت، اشارات علمى، اعجاز عددى...مورد بحث قرار گرفته است.

ويژگى‌ها

1. مطالب کتاب به صورت روان بيان شده به گونه‌ايى كه براى عموم مردم قابل فهم مى‌باشد.
2. از آنجا كه مطالب کتاب براى تدريس در دانشگاهها تهيه شده، مباحث به صورت خلاصه همراه با ذكر مثال، بيان شده است.
3. در اين کتاب سعى شده، مباحث اتفاقى بيان و از مواردى كه مورداختلاف است همچون حادث و قديم بودن قرآن، پرهيز شود.
4. برخى از واژه‌ها كه نيازمند به توضيح بيشترى مى‌باشند در پاورقى توضيحاتى دربارۀ آنها ارائه شده است.
5. در پايان کتاب، كليۀ مباحث مطرح شده به صورت جزئى فهرست‌بندى شده و با عنوان فهرست موضوعى آمده است تا مراجعه كنندگان به راحتى بتوانند به موضوعات مطرح شده در کتاب دسترسى پيدا كنند.
6. مطالب به صورت مرتب بيان شده و داراى سير منطقى مى‌باشند.

اشكالات

1. در اين کتاب از منابع اوليه كمتر استفاده شده است و منابع استفاده شده بيشتر از کتابهاى معاصرين مى‌باشد.
2. لازم بود پيرامون «نسخ» نيز -همانگونه كه دربارۀ محكم و متشابه بحث شده است- در فصل جداگانه‌ای بحث شود.

نسخه شناسى

کتاب يك جلد، متن آن فارسى و داراى 223 صفحه مى‌باشد و مشخصات آن به قرار زير است:

1. نوع كاغذ:معمولى
2. جلد:شوميز
3. نوبت چاپ:اول
4. تاريخ انتشار:سال 1379
5. ناشر:سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انسانى دانشگاهها (سَمْت) و بنيادپژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى
6. تيراژ:پنج هزار نسخه
7. داراى گفتارى از مؤلف در مقدمه با عنوان «درآمد»
8. داراى فهرست:

الف:مطالب کتاب

ب:آيات استفاده شده در متن کتاب

ج:اسامى و اشخاص

د:کتابنامه