أنيس الطالبين: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
جز (ویرایش Hbaghizadeh@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که A-esmaili@noornet.net انجام داده بود وا...) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR34222J1.jpg | |||
| عنوان =أنيس الطالبين | |||
| عنوان‌های دیگر =آداب المتعلمين. فارسی | |||
| | |||
ترجمه آداب المتعلمين | ترجمه آداب المتعلمين | ||
| | | پدیدآوران = | ||
[[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد]] (نويسنده) | |||
[[ذهنی تهرانی، محمدجواد]] (مترجم) | [[ذهنی تهرانی، محمدجواد]] (مترجم) | ||
| زبان = عربی فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره = | ||
| ناشر = | |||
نشر حاذق | |||
|کد کنگره | | مکان نشر =ايران - قم | ||
| سال نشر = |مجلد1: 1370ش , | |||
| | |||
|مکان نشر | |||
|کد اتوماسیون | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE34222AUTOMATIONCODE | ||
| | | چاپ =2 | ||
|} | | تعداد جلد =1 | ||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''أنيس الطالبين'''، از آثار [[ذهنی تهرانی، محمدجواد|سید محمدجواد ذهنی تهرانی]] (متولد تهران 1326-1381ش، قم) است که در آن، کتاب «آداب المتعلمين» نوشته [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] (طوس 579-653ش، بغداد) را از عربی به فارسی ترجمه کرده است. | '''أنيس الطالبين'''، از آثار [[ذهنی تهرانی، محمدجواد|سید محمدجواد ذهنی تهرانی]] (متولد تهران 1326-1381ش، قم) است که در آن، کتاب «آداب المتعلمين» نوشته [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] (طوس 579-653ش، بغداد) را از عربی به فارسی ترجمه کرده است. | ||
| خط ۴۵: | خط ۳۰: | ||
درباره این ترجمه چند نکته گفتنی است: | درباره این ترجمه چند نکته گفتنی است: | ||
# مترجم در مقدمه‌اش – که زمان و مکان نگارشش را مشخص نکرده - یادآور شده است: «... اصل انتخاب علم و راه تحصیل آن، چون امر مهم و قابل توجهی است، لاجرم محتاج به راهنما و معین می‌باشد و در این زمینه اگرچه کلمات و عبارات و احیاناًً تصنیفاتی از خامه پرفیض علما و دانشمندان بر صفحات اوراق نقش بسته شده است، ولی درعین‌حال می‌توان از بین تمام کتاب‌ها، «آداب المتعلمين» تصنیف سلطان‌المحققین استاد الحكماء و المتكلمين مرحوم عالم بزرگوار [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسی]]، ملقب به نصير الملة | # مترجم در مقدمه‌اش – که زمان و مکان نگارشش را مشخص نکرده - یادآور شده است: «... اصل انتخاب علم و راه تحصیل آن، چون امر مهم و قابل توجهی است، لاجرم محتاج به راهنما و معین می‌باشد و در این زمینه اگرچه کلمات و عبارات و احیاناًً تصنیفاتی از خامه پرفیض علما و دانشمندان بر صفحات اوراق نقش بسته شده است، ولی درعین‌حال می‌توان از بین تمام کتاب‌ها، «آداب المتعلمين» تصنیف سلطان‌المحققین استاد الحكماء و المتكلمين مرحوم عالم بزرگوار [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسی]]، ملقب به نصير الملة و الدين را نام برد. این کتاب در عین صغر حجم و اختصار، کتابی است بسیار ارزنده و پربار که برای مفید و مستفید قرائتش لازم و ضروری می‌باشد؛ لذا چون عبارات آن به زبان تازی نوشته شده و برخی از فارسی‌زبانان که مبتدی بوده و احیاناً از استفاده مطالب پرارزش آن محروم می‌باشند، ازاین‌رو، این بی‌مایه آن را صرفا ترجمه کرده و از هرگونه شرح و توضیحی در ذیل کلمات آن احتراز نمودم تا بدین وسیله از اختصار و کم‌حجم بودنش خارج نشده و احیاناً راغبین به آن بتوانند پیوسته آن را به‌همراه خود داشته و از دستورالعمل‌ها و وصایای بسیار مفید و سازنده آن بهره‌مند شوند و نام آن را أنيس الطالبين نهادم و...» <ref>ر.ک: مقدمه مترجم، ص3-4</ref>. | ||
# کتاب حاضر متأسفانه مستند نیست و مترجم محترم هیچ ارجاع، استناد و توضیحی به هیچ نوعی – درون‌متنی، پاورقی، پی‌نوشت و... - نیاورده است. | # کتاب حاضر متأسفانه مستند نیست و مترجم محترم هیچ ارجاع، استناد و توضیحی به هیچ نوعی – درون‌متنی، پاورقی، پی‌نوشت و... - نیاورده است. | ||
#: مترجم محترم حتی نشانی آیات و روایات را نیز ذکر نکرده است و به همین جهت برخی از اشتباهات در آن رخنه کرده است؛ مثلاً نوشته شده: «لقوله تعالى: إنّما الأعمال بالنّيات» و مترجم ترجمه کرده: «به دلیل فرموده حق تعالى که فرموده: إنّما الأعمال بالنّيات»؛ صرفا اعمال به‌واسطه نیت تحقّق | #:مترجم محترم حتی نشانی آیات و روایات را نیز ذکر نکرده است و به همین جهت برخی از اشتباهات در آن رخنه کرده است؛ مثلاً نوشته شده: «لقوله تعالى: إنّما الأعمال بالنّيات» و مترجم ترجمه کرده: «به دلیل فرموده حق تعالى که فرموده: إنّما الأعمال بالنّيات»؛ صرفا اعمال به‌واسطه نیت تحقّق مىپذیرند» <ref>ر.ک: متن کتاب، ص11-12</ref>. | ||
#:درحالی‌که این عبارت، آیه نیست و روایت است. | #:درحالی‌که این عبارت، آیه نیست و روایت است. | ||
# همچنین برای اثر حاضر هیچ فهرستی، حتی فهرست مطالب هم تنظیم نشده است. | # همچنین برای اثر حاضر هیچ فهرستی، حتی فهرست مطالب هم تنظیم نشده است. | ||
# البته مقابله تفصیلی ترجمه حاضر با متن اصلی، مسئله‌ای تخصصی است و فرصتی فراخ می‌طلبد، ولی برای مقایسه اجمالی شایسته است به این نمونه توجه شود: | # البته مقابله تفصیلی ترجمه حاضر با متن اصلی، مسئله‌ای تخصصی است و فرصتی فراخ می‌طلبد، ولی برای مقایسه اجمالی شایسته است به این نمونه توجه شود: | ||
#:«فصل دوم: در بیان نیت. | #:«فصل دوم: در بیان نیت. | ||
#: متن: «الفصل الثّاني في النّية. لا بدّ لطالب العلم من النّية في تعلّم العلم؛ إذ النّية هو الأصل في جميع الأحوال لقوله تعالى: «إنّما الأعمال بالنّيات» و لقوله(ص): «لكلّ امرئ ما نوى». فينبغي أن ينوي المتعلّم بطلب العلم رضاء اللّه تعالى و إزالة الجهل عن نفسه و عن سائر الجهّال و إبقاء الإسلام و إحياء الدّين بالأمر بالمعروف و النّهي عن المنكر من نفسه و من متعلّقاته و من الغير بقدر الإمكان فينبغي لطالب العلم أن يصير في المشاقّ و يجتهد بقدر الوسع؛ فلا يصرف عمره في الدّنيا الحقيرة الفانية و لا يذلّ نفسه بالطّمع و يجتنب عن الحقد و يحترز عن التّكبّر». | #:متن: «الفصل الثّاني في النّية. لا بدّ لطالب العلم من النّية في تعلّم العلم؛ إذ النّية هو الأصل في جميع الأحوال لقوله تعالى: «إنّما الأعمال بالنّيات» و لقوله(ص): «لكلّ امرئ ما نوى». فينبغي أن ينوي المتعلّم بطلب العلم رضاء اللّه تعالى و إزالة الجهل عن نفسه و عن سائر الجهّال و إبقاء الإسلام و إحياء الدّين بالأمر بالمعروف و النّهي عن المنكر من نفسه و من متعلّقاته و من الغير بقدر الإمكان فينبغي لطالب العلم أن يصير في المشاقّ و يجتهد بقدر الوسع؛ فلا يصرف عمره في الدّنيا الحقيرة الفانية و لا يذلّ نفسه بالطّمع و يجتنب عن الحقد و يحترز عن التّكبّر». | ||
#:ترجمه: «فصل دوّم در بیان نیت. قطعا و مسلّما طالب علم در مقام تعلّم مىباید داراى نیت باشد؛ زیرا نیت اصل در تمام احوال و حالات می‌باشد؛ به دلیل فرموده حق تعالى که فرموده: «إنّما الأعمال بالنّيات»؛ «صرفا اعمال به‌واسطه نیت تحقّق | #:ترجمه: «فصل دوّم در بیان نیت. قطعا و مسلّما طالب علم در مقام تعلّم مىباید داراى نیت باشد؛ زیرا نیت اصل در تمام احوال و حالات می‌باشد؛ به دلیل فرموده حق تعالى که فرموده: «إنّما الأعمال بالنّيات»؛ «صرفا اعمال به‌واسطه نیت تحقّق مىپذیرند» و کلام درربار حضرت نبوى(ص) که چنین نقل شده: «لكلّ امرئ ما نوى»؛ «براى شخص است آنچه را که نیت می‌کند». پس شایسته است که طالب دانش و خواهان علم در طىّ تحصیلش خشنودى حق تعالى را در نظر داشته و همّتش برطرف کردن جهل و نادانى از خود و دیگر نادانان بوده و قصدش ابقای اسلام و احیای دین به‌واسطه وادار کردن خود و وابستگان و دیگران را به اعمال حسنه و بازداشتن از افعال قبیحه و زشت بوده و تا حدّ امکان در این راه بکوشد. بنابراین شایسته است طالب علم خود را در مشاقّ و زحمات طاقتفرسا قرار داده و به‌مقدارى که قدرت دارد در این زمینه پاى فشرده و استقامت نماید، عمر گران‌مایه را در تحصیل دنیاى پست و زودگذر صرف نکرده و ابدا نفس خویش را به‌واسطه طمع و چشمداشت به حطام و سرمایه دنیوى ذلیل نکند، از کینهورزى و تکبّر خوددارى و اجتناب کند»» <ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
#:چنان‌که مشاهده می‌شود، ترجمه مذکور، صحیح است و از نظر زبانی رسا است و اشکال خاصی در آن مشاهده نمی‌شود؛ جز آنکه عبارت «احیای دین به‌واسطه وادار کردن خود و وابستگان و دیگران را به اعمال حسنه و بازداشتن از افعال قبیحه و زشت»، برگردان مناسبی برای «إحياء الدّين بالأمر بالمعروف و النّهي عن المنكر من نفسه و من متعلّقاته و من الغير»، نیست؛ زیرا امر به معروف و نهی از منکر، اصطلاحی شناخته‌شده است و نیازی به ترجمه ندارد و اگر هم قرار بر ترجمه باشد، امر و نهی به معنای وادارکردن و بازداشتن نیست. | #:چنان‌که مشاهده می‌شود، ترجمه مذکور، صحیح است و از نظر زبانی رسا است و اشکال خاصی در آن مشاهده نمی‌شود؛ جز آنکه عبارت «احیای دین به‌واسطه وادار کردن خود و وابستگان و دیگران را به اعمال حسنه و بازداشتن از افعال قبیحه و زشت»، برگردان مناسبی برای «إحياء الدّين بالأمر بالمعروف و النّهي عن المنكر من نفسه و من متعلّقاته و من الغير»، نیست؛ زیرا امر به معروف و نهی از منکر، اصطلاحی شناخته‌شده است و نیازی به ترجمه ندارد و اگر هم قرار بر ترجمه باشد، امر و نهی به معنای وادارکردن و بازداشتن نیست. | ||
# هرچند توفیق مقایسه تفصیلی ترجمه و شرح حاضر با متن اصلی حاصل نشد، ولی با نظر به اینکه شارح محترم از استادان باسابقه حوزه علمیه قم بوده و کتاب‌های متعددی را بارها تدریس کرده و در توانایی علمی و ادبی او تردیدی نیست و کتاب‌های نوشته‌شده را نیز به‌خوبی ترجمه و شرح کرده، می‌توان گفت که کتاب حاضر از نظر مطابقت ترجمه، قابل توجه است و دانشجویان گرامی می‌توانند در پژوهش‌های خودشان از آن بهره گیرند. | # هرچند توفیق مقایسه تفصیلی ترجمه و شرح حاضر با متن اصلی حاصل نشد، ولی با نظر به اینکه شارح محترم از استادان باسابقه حوزه علمیه قم بوده و کتاب‌های متعددی را بارها تدریس کرده و در توانایی علمی و ادبی او تردیدی نیست و کتاب‌های نوشته‌شده را نیز به‌خوبی ترجمه و شرح کرده، می‌توان گفت که کتاب حاضر از نظر مطابقت ترجمه، قابل توجه است و دانشجویان گرامی می‌توانند در پژوهش‌های خودشان از آن بهره گیرند. | ||
| خط ۶۲: | خط ۴۷: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب.== وابسته‌ها == | مقدمه و متن کتاب. | ||
== وابسته‌ها == | |||
[[هداية الطالبين في شرح آداب المتعلمين]] | [[هداية الطالبين في شرح آداب المتعلمين]] | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:جدید25 شهریور الی 24 مهر]] | [[رده:جدید25 شهریور الی 24 مهر]] | ||
نسخهٔ ۱۳ ژوئن ۲۰۱۸، ساعت ۱۶:۱۴
| أنيس الطالبين | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (نويسنده) ذهنی تهرانی، محمدجواد (مترجم) |
| عنوان‌های دیگر | آداب المتعلمين. فارسی ترجمه آداب المتعلمين |
| ناشر | نشر حاذق |
| مکان نشر | ايران - قم |
| چاپ | 2 |
| زبان | عربی فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
أنيس الطالبين، از آثار سید محمدجواد ذهنی تهرانی (متولد تهران 1326-1381ش، قم) است که در آن، کتاب «آداب المتعلمين» نوشته خواجه نصیرالدین طوسی (طوس 579-653ش، بغداد) را از عربی به فارسی ترجمه کرده است.
در اثر حاضر، متن عربی و کامل کتاب «آداب المتعلمين» نیز به‌صورت قطعاتی جداگانه آمده و بعد هرکدام برگردان به فارسی شده است.
درباره این ترجمه چند نکته گفتنی است:
- مترجم در مقدمه‌اش – که زمان و مکان نگارشش را مشخص نکرده - یادآور شده است: «... اصل انتخاب علم و راه تحصیل آن، چون امر مهم و قابل توجهی است، لاجرم محتاج به راهنما و معین می‌باشد و در این زمینه اگرچه کلمات و عبارات و احیاناًً تصنیفاتی از خامه پرفیض علما و دانشمندان بر صفحات اوراق نقش بسته شده است، ولی درعین‌حال می‌توان از بین تمام کتاب‌ها، «آداب المتعلمين» تصنیف سلطان‌المحققین استاد الحكماء و المتكلمين مرحوم عالم بزرگوار خواجه طوسی، ملقب به نصير الملة و الدين را نام برد. این کتاب در عین صغر حجم و اختصار، کتابی است بسیار ارزنده و پربار که برای مفید و مستفید قرائتش لازم و ضروری می‌باشد؛ لذا چون عبارات آن به زبان تازی نوشته شده و برخی از فارسی‌زبانان که مبتدی بوده و احیاناً از استفاده مطالب پرارزش آن محروم می‌باشند، ازاین‌رو، این بی‌مایه آن را صرفا ترجمه کرده و از هرگونه شرح و توضیحی در ذیل کلمات آن احتراز نمودم تا بدین وسیله از اختصار و کم‌حجم بودنش خارج نشده و احیاناً راغبین به آن بتوانند پیوسته آن را به‌همراه خود داشته و از دستورالعمل‌ها و وصایای بسیار مفید و سازنده آن بهره‌مند شوند و نام آن را أنيس الطالبين نهادم و...» [۱].
- کتاب حاضر متأسفانه مستند نیست و مترجم محترم هیچ ارجاع، استناد و توضیحی به هیچ نوعی – درون‌متنی، پاورقی، پی‌نوشت و... - نیاورده است.
- مترجم محترم حتی نشانی آیات و روایات را نیز ذکر نکرده است و به همین جهت برخی از اشتباهات در آن رخنه کرده است؛ مثلاً نوشته شده: «لقوله تعالى: إنّما الأعمال بالنّيات» و مترجم ترجمه کرده: «به دلیل فرموده حق تعالى که فرموده: إنّما الأعمال بالنّيات»؛ صرفا اعمال به‌واسطه نیت تحقّق مىپذیرند» [۲].
- درحالی‌که این عبارت، آیه نیست و روایت است.
- همچنین برای اثر حاضر هیچ فهرستی، حتی فهرست مطالب هم تنظیم نشده است.
- البته مقابله تفصیلی ترجمه حاضر با متن اصلی، مسئله‌ای تخصصی است و فرصتی فراخ می‌طلبد، ولی برای مقایسه اجمالی شایسته است به این نمونه توجه شود:
- «فصل دوم: در بیان نیت.
- متن: «الفصل الثّاني في النّية. لا بدّ لطالب العلم من النّية في تعلّم العلم؛ إذ النّية هو الأصل في جميع الأحوال لقوله تعالى: «إنّما الأعمال بالنّيات» و لقوله(ص): «لكلّ امرئ ما نوى». فينبغي أن ينوي المتعلّم بطلب العلم رضاء اللّه تعالى و إزالة الجهل عن نفسه و عن سائر الجهّال و إبقاء الإسلام و إحياء الدّين بالأمر بالمعروف و النّهي عن المنكر من نفسه و من متعلّقاته و من الغير بقدر الإمكان فينبغي لطالب العلم أن يصير في المشاقّ و يجتهد بقدر الوسع؛ فلا يصرف عمره في الدّنيا الحقيرة الفانية و لا يذلّ نفسه بالطّمع و يجتنب عن الحقد و يحترز عن التّكبّر».
- ترجمه: «فصل دوّم در بیان نیت. قطعا و مسلّما طالب علم در مقام تعلّم مىباید داراى نیت باشد؛ زیرا نیت اصل در تمام احوال و حالات می‌باشد؛ به دلیل فرموده حق تعالى که فرموده: «إنّما الأعمال بالنّيات»؛ «صرفا اعمال به‌واسطه نیت تحقّق مىپذیرند» و کلام درربار حضرت نبوى(ص) که چنین نقل شده: «لكلّ امرئ ما نوى»؛ «براى شخص است آنچه را که نیت می‌کند». پس شایسته است که طالب دانش و خواهان علم در طىّ تحصیلش خشنودى حق تعالى را در نظر داشته و همّتش برطرف کردن جهل و نادانى از خود و دیگر نادانان بوده و قصدش ابقای اسلام و احیای دین به‌واسطه وادار کردن خود و وابستگان و دیگران را به اعمال حسنه و بازداشتن از افعال قبیحه و زشت بوده و تا حدّ امکان در این راه بکوشد. بنابراین شایسته است طالب علم خود را در مشاقّ و زحمات طاقتفرسا قرار داده و به‌مقدارى که قدرت دارد در این زمینه پاى فشرده و استقامت نماید، عمر گران‌مایه را در تحصیل دنیاى پست و زودگذر صرف نکرده و ابدا نفس خویش را به‌واسطه طمع و چشمداشت به حطام و سرمایه دنیوى ذلیل نکند، از کینهورزى و تکبّر خوددارى و اجتناب کند»» [۳].
- چنان‌که مشاهده می‌شود، ترجمه مذکور، صحیح است و از نظر زبانی رسا است و اشکال خاصی در آن مشاهده نمی‌شود؛ جز آنکه عبارت «احیای دین به‌واسطه وادار کردن خود و وابستگان و دیگران را به اعمال حسنه و بازداشتن از افعال قبیحه و زشت»، برگردان مناسبی برای «إحياء الدّين بالأمر بالمعروف و النّهي عن المنكر من نفسه و من متعلّقاته و من الغير»، نیست؛ زیرا امر به معروف و نهی از منکر، اصطلاحی شناخته‌شده است و نیازی به ترجمه ندارد و اگر هم قرار بر ترجمه باشد، امر و نهی به معنای وادارکردن و بازداشتن نیست.
- هرچند توفیق مقایسه تفصیلی ترجمه و شرح حاضر با متن اصلی حاصل نشد، ولی با نظر به اینکه شارح محترم از استادان باسابقه حوزه علمیه قم بوده و کتاب‌های متعددی را بارها تدریس کرده و در توانایی علمی و ادبی او تردیدی نیست و کتاب‌های نوشته‌شده را نیز به‌خوبی ترجمه و شرح کرده، می‌توان گفت که کتاب حاضر از نظر مطابقت ترجمه، قابل توجه است و دانشجویان گرامی می‌توانند در پژوهش‌های خودشان از آن بهره گیرند.
- مترجم محترم، ترجمه این اثر را در تاریخ پنج‌شنبه، 11 صفر 1407ق، در قم به پایان برده است [۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.