الغريب المصنف: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'معرفى اجمالى' به '') |
جز (جایگزینی متن - ' == == ' به '') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR00641J1.jpg | |||
| عنوان =الغریب المصنف | |||
| | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | |||
| | [[عبیدی، محمد مختار]] (مصحح) | ||
| | |||
[[ابوعبید، قاسم بن سلام]] (نويسنده) | [[ابوعبید، قاسم بن سلام]] (نويسنده) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =PJ 6622 /الف2غ4 | ||
| موضوع = | |||
زبان عربی - اصطلاح‌ها و تعبیرها | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
زبان عربی - واژه شناسی | زبان عربی - واژه شناسی | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | المؤسسة الوطنیة للترجمة و التحقیق و الدراسات «بیت الحکمة» | ||
| مکان نشر =تونس - | |||
| سال نشر = 1989 م | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE641AUTOMATIONCODE | |||
== == | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =2 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =13321 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
| خط ۷۵: | خط ۶۱: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
نسخهٔ ۱۲ ژوئن ۲۰۱۸، ساعت ۱۶:۲۲
| الغریب المصنف | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عبیدی، محمد مختار (مصحح) ابوعبید، قاسم بن سلام (نويسنده) |
| ناشر | المؤسسة الوطنیة للترجمة و التحقیق و الدراسات «بیت الحکمة» |
| مکان نشر | تونس - |
| سال نشر | 1989 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | زبان عربی - اصطلاح‌ها و تعبیرها زبان عربی - واژه شناسی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | PJ 6622 /الف2غ4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الغريب المصنف اثر ابوعُبيد قاسم بن سلام خزاعى، جزء نخستين مجموعه‌هاى بزرگ واژه‌شناسى عربى به‌شمار مى‌رود كه در آن گزيده‌ى اقوال لغويان پيشين و تحقيقات شخصى مؤلف گرد هم آمده است و در دو جلد منتشر شده است.
ساختار
خزاعى اين كتاب را كه مهم‌ترين اثر اوست در ضمن كتاب‌هايى كه مشتمل بر ابوابى است و بالغ بر هزار باب مى‌شود تدوين نموده است
گزارش محتوا
جلد اول با مقدمه‌اى از محقق كتاب در آن زندگى مؤلف را مورد بررسى قرار داده و دليل گزينش نام كتاب را ذكر كرده است. وى در ادامه تاريخ تألیف كتاب را به كنكاش مى‌گذارد و نسخ خطى كتاب را ذكر مى‌كند. سپس به متن كتاب پرداخته مى‌شود.
مؤلف، كتاب را بر اساس موضوع تنظيم كرده، مثلا واژگانى كه در موضوع پوشش و اقسام آن جاى مى‌گيرند را در ذيل كتاب اللباس آورده است، وى بررسى لهجه‌ها، تقسيمات جغرافيايى از حجاز، نجد، يمامه، عمان، يمن و شام و تقسيمات قبيله‌اى از قريش، تميم، طىء و ديگر قبايل را در نظر داشته و به نمونه‌هاى منقول از گويشهاى تاريخى عرب چون سبا، حمير، جرهم، عمالقه، مدين و غسّان نيز توجه نموده است. اينگونه اطلاعات در آثار ابوعبيد نه تنها از نظر جمع‌آورى روايات پيشينيان، بلكه از اين لحاظ نيز كه در پاره‌اى موارد به‌ويژه در مورد لهجه‌هاى ثغور شام، شنيده‌ها و دريافت‌هاى شخصى خود اوست، حائز اهميت است. گذشته از واژه‌ها، امثال نيز توجه ابوعبيد را به خود جلب نموده بود. همچنين بيش از 1002 بيت شعر را به عنوان شاهد لغوى ذكر كرده است.
زنان، پوشيدنيها، غذاها، بيماريها، شهرها، مركب‌ها، اسلحه، پرندگان و ظروف ديگر موضوعات مطرح شده در جلد اول است.
در جلد دوم نيز نه كتاب ذكر شده كه عناوين آن عبارت است از: كوه‌ها، درختان و نباتات، آبها، قنوات، نخلها، ابرها و بارانها، زمان‌ها و بادها، اوزان اسامى، اوزان افعال، واژه‌هاى كه ضد يكديگرند.
على بن حمزة بصرى رديه‌نويس آثار ادبى، در «التنبيهات» خود به نقد برخى گفته‌هاى ابوعبيد در كتاب ياد شده پرداخته و او را به فقدان ضبط و بى‌دقتى متهم ساخته است. در مقابل كسانى چون ازهرى بر الغريب المصنف به عنوان منبعى‌اساسى تكيه كرده، حتى در نقل گفتار پيشينيان، چون ابوزيد، ابوعبيده، اصمعى و كسايى بر نقل ابوعبيد اعتماد نموده‌اند.
وضعيت كتاب
تحقيق خوبى بر كتاب انجام گرفته و اختلاف نسخ، شرح اعلام و آدرس شواهد و اشعار در پاورقى ذكر شده است.
منابع مقاله
- مقدمه و متن كتاب
- دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، جلد5، ص703