مرآة الكمال لمن رام درك مصالح الأعمال: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'محمد رضا' به 'محمدرضا') |
||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
كتاب در سه جلد تدوين شده كه مشتمل بر دو مقدمه، متن و خاتمه است. | كتاب در سه جلد تدوين شده كه مشتمل بر دو مقدمه، متن و خاتمه است. | ||
مقدمه اول به قلم | مقدمه اول به قلم محمدرضا مامقانى و مقدمه دوم مقدمه نسخه سنگى كتاب است. متن اثر مشتمل بر دوازده فصل و هر فصل حاوى «مقام»هايى است؛ هر مقام نيز مشتمل بر عناوين متعددى است. همچنين خاتمه كتاب در شش مقام ذكر شده است. | ||
در هر يك از فصول كتاب، آيات و روايات و سنن از منابع متعددى شيعى گردآورى و شرح و تفسير شده است. | در هر يك از فصول كتاب، آيات و روايات و سنن از منابع متعددى شيعى گردآورى و شرح و تفسير شده است. | ||
نسخهٔ ۷ ژانویهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۳:۰۹
| نام کتاب | مرآة الکمال لمن رام درک مصالح الأعمال |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | مامقانی، عبدالله (نويسنده)
مامقانی، محمدرضا (اشراف) مامقانی، محی‌الدین (محقق) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 247/8 /م2م4 |
| موضوع | احادیث اخلاقی
اخلاق اسلامی دعاها |
| ناشر | دليل ما |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1385 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE14914AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
مرآة الكمال لمن رام درك مصالح الأعمال تأليف شيخ عبدالله مامقانى (1290-1350ق)، به زبان عربى است. اين اثر مشتمل بر بيان آداب در اعمال و مستحبات دينى است كه در سال 1335ق تأليف گرديده است.
مؤلف، انگيزه تأليف كتاب را اين‌گونه بيان مى‌كند: «فقهاء اهتمام به بيان واجبات و محرمات دارند و كمتر به آداب اعمال و مستحبات و مكروهات پرداخته‌اند به نحوى كه بسيارى از آنها فراموش شده است، پس براى سهولت كسانى كه دوستدار كمال و طالب درك مصالح اعمال هستند كتاب را تأليف نمودم».
ساختار
كتاب در سه جلد تدوين شده كه مشتمل بر دو مقدمه، متن و خاتمه است.
مقدمه اول به قلم محمدرضا مامقانى و مقدمه دوم مقدمه نسخه سنگى كتاب است. متن اثر مشتمل بر دوازده فصل و هر فصل حاوى «مقام»هايى است؛ هر مقام نيز مشتمل بر عناوين متعددى است. همچنين خاتمه كتاب در شش مقام ذكر شده است.
در هر يك از فصول كتاب، آيات و روايات و سنن از منابع متعددى شيعى گردآورى و شرح و تفسير شده است.
گزارش محتوا
مطالب كتاب، پيرامون آداب و مستحبات دينى است كه براى ايام يا ماه‌هاى خاص و يا كل سال وارد شده است. در بخش‌هايى از كتاب نيز مستحبات و مكروهات اماكن و يا مشاهد و مزارات ذكر شده است.
از جمله ويژگى‌هاى كتاب، احاطه و شناخت كامل مؤلف بر مطالب است. وى برخى از مطالب را كوتاه و مختصر و در عين حال دقيق و عميق، و برخى از مطالب را به صورت مفصل و كامل بيان نموده است. ويژگى ديگر كتاب، ارائه مطالب در فصول و مقام‌هاى متعدد، به صورت بسيار دقيق و منظم است.
به جهت آشنايى و شناخت مطالب و مباحث كتاب مختصرى از فصول دوازده‌گانه آن مورد بررسى قرار مى‌گيرد:
در مقدمه ابتداى كتاب، مطالبى در مورد موضوع كتاب، مؤلف كتاب و شرح مختصرى از زندگى او، تأليفات و آثار او ارائه شده است.
فصل اول، در مورد آداب ولادت است. اين فصل در سه مقام بيان شده است، مؤلف، در اين باب به ذكر آداب و مستحبات از زمان تولد كودك تا بزرگ شدن او مى‌پردازد و امورى مانند گفتن اذان و اقامه در گوش راست و چپ، تسميه، حلق، عقيقه، شير دادن و تربيت كودك را توضيح مى‌دهد.
فصل دوم، در آداب لباس و پوشش در چهار مقام ذكر شده است. نوع پوشش، پوشيدن لباس نماز، پوشيدن انگشتر و عمامه مطالبى است كه در اين فصل بيان مى‌شود.
فصل سوم، در آداب و مستحبات مسكن است. وسعت مسكن از اولين مستحبات اين فصل است: «مستحب است مسكن وسيع اختيار شود، در روايات وارد شده است كه سعادت مرد وسعت منزل و مسكن است». مؤلف، همچنين در اين فصل در آداب و مستحبات مسجد و فضايل مساجد گوناگون سخن مى‌گويد.
فصل چهارم، پيرامون آداب خوردن و آشاميدن و ملحقات آن است. در اين فصل در مورد انواع خوردنى‌ها مانند: ميوه‌ها، حبوبات، گوشت‌ها و برخى از خواص آنها مطالبى ذكر مى‌شود. اين فصل در هفت مقام آورده شده است.
فصل پنجم كتاب، در مورد آداب خواب و بيدارى است. مقام دومى كه مؤلف بيان مى‌كند بيان دعاها و سوره‌هايى است كه در هنگام خواب مستحب است: حمد، توحيد، معوذتين، قدر، ملك، يس و واقعه. در پايان پيرامون آداب بيدارى و رويا و خواب ديدن مطالبى ذكر مى‌شود.
فصل ششم، در آداب طهارت و پاكى و نماز است. اين فصل مشتمل بر ده مقام است و آخرين فصل از جلد اول كتاب مى‌باشد. مؤلف، در مقام اول، پيرامون آداب، مستحبات، و مكروهات تخلى مطالبى را ذكر مى‌كند. سپس به بيان و شرح آداب وضو و انواع نمازهاى مستحبى مى‌پردازد. در شرح نمازها، برخى را بسيار مفصل شرح مى‌دهد و در مورد برخى به ذكر روايتى كوتاه بسنده مى‌كند. در پايان هم مطالبى در مورد روزه‌هاى مستحبى ذكر مى‌نمايد.
جلد دوم كتاب، با فصل هفتم آغاز مى‌گردد. مؤلف، اين فصل را به تنظيفات و تزيينات اختصاص داده است. و در مورد نظافت ظاهرى بدن، آداب حمام، ازاله‌هاى موهاى زائد و مانند آن رواياتى بيان مى‌كند. همچنين پيرامون امور مستحبى مانند مسواك، خلال، خضاب و معطر بودن مباحثى را با ذكر روايت مورد بررسى قرار مى‌دهد.
فصل هشتم، پيرامون آداب نكاح است. مطالب اين قسمت در پنج مقام و بسيار مختصر در مستحبات نكاح و جماع بيان مى‌شود.
فصل نهم، مشتمل بر چهار مقام و در مورد كسب و كار و رزق و روزى است. مؤلف ابتدا در مورد بيع و شراء و تجارت مطالب را با استفاده از آيات و روايات بيان مى‌كند و سپس انواع كسب‌هاى مستحب و مكروه را ذكر مى‌كند و آداب آنها را شرح و توضيح مى‌دهد.
فصل دهم، در مورد آداب معاشرت مى‌باشد. در اين بخش تمام آداب و صفاتى حميده‌اى كه يك مؤمن بايد دارا باشد مانند: صبر، شكر، گذشت، و تمام صفات رذيله‌اى كه بايد از آنها دورى كرد با توجه به آيات و روايات توضيح داده مى‌شود.
جلد سوم كتاب، شامل دو فصل است:
فصل يازدهم، در مورد آداب قرائت قرآن، ذكر، دعا و توسلات است.مؤلف، به ذكر فضايل و فوايد برخى از سور قرآنى مى‌پردازد و در اين زمينه رواياتى را مى‌آورد. علاوه بر اين مطالب در مورد آداب سفر، شهرهاى زيارتى، صدقه و استخاره مطالبى را بيان مى‌كند.
فصل دوازدهم، آخرين فصل كتاب است كه پيرامون اسباب صحت و سلامت، آداب مرض و بيمارى و آنچه به آن تعلق مى‌گيرد، آداب احتضار و موت، غسل، تشيع، كفن، دفن و عزدارى سخن مى‌گويد.
اين فصل مشتمل بر هشت مقام است و در شرح و توضيح مطالب آن آيات و روايات فراوانى بيان مى‌شود. آخرين مطلب اين فصل در مورد جزع و بى‌تابى بر مصيبت بدون در نظر گرفتن قضاى الهى است كه برخى از فقهاء فتوا به حرمت آن داده‌اند و در اين مورد رواياتى ذكر شده است.
خاتمه كتاب در مورد آداب متفرقه مانند: فقر، هم و غم، فراموشى، جنون، زيادى عمر، قساوت قلب، عقل است كه خواننده مى‌تواند روايات سودمندى را در اين بخش ملاحظه كند.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در پايان هر جلد ذكر شده است. محقق كتاب، شيخ محيى‌الدين مامقانى فرزند مؤلف است. وى مطالبى را كه در متن كتاب ابهام داشته يا مجمل بوده است به صورت كامل در پاورقى توضيح داده است. همچنين در پاورقى كتاب، آدرس آيات و روايات را آورده است.
محقق، برخى از رواياتى را كه مؤلف در متن به آنها اشاره نموده است اما آن را ذكر نكرده است در پاورقى بيان كرده و مختصرى شرح داده است. همچنين در مواردى برخى از فروع فقهى را با ذكر روايت و با اشاره به ادله آن نقل كرده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب