حاشية المختصر النافع: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'محقق حلی، جعفر بن حسن' به 'حلی، جعفر بن حسن')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۹: خط ۳۹:
</div>
</div>


'''حاشية المختصر النافع'''، شرح کتاب «المختصر النافع» جعفر بن حسن حلی(602-676ق) معروف به محقق حلی است. این شرح توسط زین‌الدین بن علی عاملی(911-966ق) معروف به شهید ثانی صورت گرفته و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی آن را مورد تحقیق قرار داده و منتشر نموده است.


==مؤلف==


[[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (602 - 676 ق) پس از نگارش كتاب شرائع الاسلام، تلخيص آن را با نام «المختصر النافع» يا «النافع في مختصر الشرائع» به رشته‌ى تحرير درآورد. المختصر النافع با وجود حجم اندك از مهم‌ترين كتب فقهى اماميه شمرده مى‌شود و به همين سبب شروح و حواشى متعددى بر آن نوشته شده است که حاشیة المختصر النافع یکی از آنها است.


[[شهيد ثانى]] زين‌الدين بن على العاملى(ش 966 ق)
==روش شرح==
حاشيه‌ [[شهيد ثانى]] از كوتاه‌ترين حواشى كتاب المختصر النافع است كه محشى به  توضیح نكات مبهم كتاب پرداخته است. شهيد در اين حاشيه قسمت‌هايى را از عبارات محقق كه نياز به توضيح داشته‌اند مورد توجه قرار داده و توضيحاتى از قبيل بيان معناى لغات، شرح مطلقات، مبهمات و مجملات؛ و توضیح ادله‌ برخى احكام ارائه نموده و در مواردى نظر ماتن را تأييد يا رد كرده است<ref>مقدمه تحقیق، ص7</ref>.


==درباره كتاب==




[[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (602 - 676 ق) پس از نگارش كتاب شرائع الاسلام، تلخيص آن را با نام «المختصر النافع» يا «النافع في مختصر الشرائع» به رشته‌ى تحرير درآورد.
روش شهید ثانی در این کتاب چنین است او ذیل هر عنوان، ابتدا بخشی از متن کتاب مختصر النافع را در گیومه با لفظ قوله می‌آورد سپس توضیحات یا فتوای خود را ارائه می‌کند.


المختصر النافع با وجود حجم اندك از مهم‌ترين كتب فقهى اماميه شمرده مى‌شود و به همين سبب شروح و حواشى متعددى بر آن نوشته شده است كه مهم‌ترين آن‌ها عبارت‌اند از:
ایشان در ذیل عنوان احکام احتضار می‌نویسد:


==شروح==
قوله: «استقبال الميت بالقبلة علی الأحوط قولین» الوجوب قوی.


قوله: «و باطن رجلیه اليها» بحیث لو جلس کان وجهه اليها<ref>متن کتاب، ص19</ref>.


1 - المعتبر في شرح المختصر كه توسط خود مؤلف ([[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]]) تحرير شده است.
شارح در متن اول، نظر فتوایی خود را در مورد محتضر بیان نموده و گفته است که واجب است میت را روبه‌قبله بخوابانند. در این مورد هرچند محقق حلی دو نظریه را مطرح می‌نماید ولی شارح نظریه وجوب را انتخاب نموده است و به‌عنوان فتوا ذکر کرده است.


2 - التنقيح الرائع تأليف [[فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله|فاضل مقداد]] (م 826)
شارح در متن دوم کیفیت خوابیدن محتضر را توضیح داده  است.


3 - المهذب البارع تأليف [[ابن فهد حلی، احمد بن محمد|ابن فهد حلى]] (م 841)
==وضعیت کتاب==
اين كتاب توسط مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه‌ى علميه‌ى قم در سال 1380 هجرى شمسى به چاپ رسيده است. اساس اين چاپ نسخه‌ى خطى موجود در كتابخانه‌ى دانشگاه تهران بوده و در مواردى كه اين نسخه اشكالى داشته از نسخه‌هاى خطى موجود در كتابخانه‌ى آيت‌الله گلپايگانى و كتابخانه‌ى مدرسه‌ى فيضيه استفاده شده است<ref>همان، ص7-8</ref>.


4 - إيضاح النافع تأليف [[قطیفی بحرانی، ابراهیم بن سلیمان|شيخ ابراهيم قطيفى]] (م 945)


==حواشى==
==پانویس==
<references />


 
==منابع مقاله==
1 - حاشيه‌ى [[قطیفی بحرانی، ابراهیم بن سلیمان|شيخ ابراهيم قطيفى]] صاحب إيضاح النافع
مقدمه و متن کتاب
 
2 - حاشيه‌ى شيخ احمد بن على العاملى
 
3 - حاشيه‌ى شيخ عبدالعالى فرزند [[محقق کرکی، علی بن حسین|محقق كركى]] (م 993)
 
4 - حاشيه‌ى‌[[شهيد ثانى]] (م 966)
 
(الذريعه جلد 6 ص 193 تا 194 و جلد 14 ص 57 تا 61)
 
حاشيه‌ى [[شهيد ثانى]] از كوتاه‌ترين حواشى كتاب المختصر النافع است كه محشى فقط به نكات مهم كتاب پرداخته است. شهيد در اين حاشيه قسمت‌هايى را از عبارات محقق كه نياز به توضيح داشته‌اند مورد توجه قرار داده و توضيحاتى از قبيل بيان معناى لغات، شرح مطلقات و مبهمات و اشاره به ادله‌ى برخى احكام ارائه نموده و در مواردى نظر ماتن را تأييد يا رد كرده است.
 
اين كتاب توسط مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه‌ى علميه‌ى قم در سال 1380 هجرى شمسى به چاپ رسيده است. اساس اين چاپ نسخه‌ى خطى موجود در كتابخانه‌ى دانشگاه تهران بوده و در مواردى كه اين نسخه اشكالى داشته از نسخه‌هاى خطى موجود در كتابخانه‌ى آيت‌الله گلپايگانى و كتابخانه‌ى مدرسه‌ى فيضيه استفاده شده است.




۶۱٬۱۸۹

ویرایش