۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
هداية الطالب إلی أسرار المكاسب: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۳: | ||
اين كتاب نظير كتاب حاشيۀ ايروانى (م 1354 ق) بيشتر به بررسى و نقد متن كتاب پرداخته است و در اين بررسى از حواشى مختلفى كه با عبارت «بعض الحواشي» از آنان ياد شده و همين طور نظريات اساتيد مؤلف همچون [[آخوند خراسانى]] (م 1329 ق) صاحب [[كفاية الأصول]] و [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد محمد كاظم يزدى]] (م 1337 ق) استفاده شده است. | اين كتاب نظير كتاب حاشيۀ ايروانى (م 1354 ق) بيشتر به بررسى و نقد متن كتاب پرداخته است و در اين بررسى از حواشى مختلفى كه با عبارت «بعض الحواشي» از آنان ياد شده و همين طور نظريات اساتيد مؤلف همچون [[آخوند خراسانى]] (م 1329 ق) صاحب [[كفاية الأصول]] و [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد محمد كاظم يزدى]] (م 1337 ق) استفاده شده است. | ||
علاوه بر بررسى متن كتاب تا حد زيادى نيز به مآخذ و منابع اقوال و نظريات فقها مراجعه شده است و مؤلف با مراجعه به اين مآخذ و منابع به سبك كتابهايى نظير «غاية الآمال» ميرزا محمدحسن مامقانى (م 1323 ق) و «نهاية المقال» ميرزا [[مامقانی، عبدالله|عبدالله مامقانى]] | علاوه بر بررسى متن كتاب تا حد زيادى نيز به مآخذ و منابع اقوال و نظريات فقها مراجعه شده است و مؤلف با مراجعه به اين مآخذ و منابع به سبك كتابهايى نظير «غاية الآمال» ميرزا محمدحسن مامقانى (م 1323 ق) و «نهاية المقال» ميرزا [[مامقانی، عبدالله|عبدالله مامقانى]] (م 1351 ق) سعى نموده كه بيشتر اقوال و نظريات را مطرح نموده و مورد بررسى قرار دهد كه اين خود به غناى علمى كتاب مىافزايد. | ||
در اين كتاب هر سه قسمت مكاسب محرمه، بيع، و خيارات شرح زده شده است و بعدها سه كتاب تقيه، عدالت، قضاء عن الميت كه به المكاسب [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم]] ملحق شده است كه با نام «وسيلة الوسائل في شرح الثلاث رسائل» به آن ضميمه شده است كه در كتاب موجود فقط كتابهاى تقيه و عدالت وجود دارد | در اين كتاب هر سه قسمت مكاسب محرمه، بيع، و خيارات شرح زده شده است و بعدها سه كتاب تقيه، عدالت، قضاء عن الميت كه به المكاسب [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم]] ملحق شده است كه با نام «وسيلة الوسائل في شرح الثلاث رسائل» به آن ضميمه شده است كه در كتاب موجود فقط كتابهاى تقيه و عدالت وجود دارد .<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/25 91، 179</ref> | ||
اين كتاب بين سالهاى 1335ق تا 1360ق كه مؤلف در نجف اشرف اقامت داشتهاند نوشته شده است و پس از مراجعه به ايران و وفات ايشان در تبريز، توسط يكى از شاگردان فاضل وى به نام ميرزا احمد بن عبدالرحيم باغميشۀ تبريزى در سال 1375ق گردآورى و چاپ شده است. | اين كتاب بين سالهاى 1335ق تا 1360ق كه مؤلف در نجف اشرف اقامت داشتهاند نوشته شده است و پس از مراجعه به ايران و وفات ايشان در تبريز، توسط يكى از شاگردان فاضل وى به نام ميرزا احمد بن عبدالرحيم باغميشۀ تبريزى در سال 1375ق گردآورى و چاپ شده است. | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۲: | ||
اگر چه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] | اگر چه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]<ref>ج 25، ص 180</ref> تاريخ اتمام تأليف كتاب را سال 1353ق ذكر نموده است امّا با توجه به مطالبى كه مؤلف در پايان قسمتهاى مختلف كتاب نوشته است اين مطلب صحيح بنظر نمىرسد. | ||
در پايان مكاسب محرمه در صفحۀ 147 تاريخ پايان يافتن كتاب، ربيع الأول من سنة ثمانية و أربعين من المأة الرابعة بعد ألف من الهجرة المصطفوية يعنى 1448ق ذكر شده است كه بنظر مىرسد سال 1348ق صحيح باشد. | در پايان مكاسب محرمه در صفحۀ 147 تاريخ پايان يافتن كتاب، ربيع الأول من سنة ثمانية و أربعين من المأة الرابعة بعد ألف من الهجرة المصطفوية يعنى 1448ق ذكر شده است كه بنظر مىرسد سال 1348ق صحيح باشد. | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۰: | ||
در پايان كتاب خيارات تاريخ پايان يافتن آن را 1354ق ذكر نموده است. | در پايان كتاب خيارات تاريخ پايان يافتن آن را 1354ق ذكر نموده است. | ||
در پايان كتابهاى فقيه و عدالت، پايان آنها را سال 1354 ذكر نموده است كه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به اشتباه سال 1353ق ذكر نموده است | در پايان كتابهاى فقيه و عدالت، پايان آنها را سال 1354 ذكر نموده است كه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به اشتباه سال 1353ق ذكر نموده است.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/25 179، 180، كتاب موجود ص 657</ref> | ||
بنابراين در ابتدا مكاسب محرمه و سپس كتاب خيارات و كتابهاى فقيه و عدالت، و در آخر كتاب البيع بين سالهاى 1348ق تا 1356ق بپايان رسيدهاند. | بنابراين در ابتدا مكاسب محرمه و سپس كتاب خيارات و كتابهاى فقيه و عدالت، و در آخر كتاب البيع بين سالهاى 1348ق تا 1356ق بپايان رسيدهاند. | ||
| خط ۹۲: | خط ۸۹: | ||
اين كتاب به همت ميرزا احمد بن عبدالرحيم باغميشۀ تبريزى يكى از شاگردان فاضل مؤلف در سال 1375ق در چاپخانۀ اطلاعات در تبريز چاپ شده است، وى فرزند عبدالرحيم باغميشه معروف به حاجى آقا است كه در سال 1336ق به شهادت رسيده است. | اين كتاب به همت ميرزا احمد بن عبدالرحيم باغميشۀ تبريزى يكى از شاگردان فاضل مؤلف در سال 1375ق در چاپخانۀ اطلاعات در تبريز چاپ شده است، وى فرزند عبدالرحيم باغميشه معروف به حاجى آقا است كه در سال 1336ق به شهادت رسيده است. | ||
مصحح و محقق كتاب، ميرزا احمد بن عبدالرحيم تبريزى است كه همراه با سيد عبدالعظيم حسينى و حاج ميرزا محسن آقا كوچهباغى به اين مهم همت گماشتهاند. | مصحح و محقق كتاب، ميرزا احمد بن عبدالرحيم تبريزى است كه همراه با سيد عبدالعظيم حسينى و حاج ميرزا محسن آقا كوچهباغى به اين مهم همت گماشتهاند.<ref>صفحۀ 629</ref> | ||
اين كتاب توسط طاهر خوشنويس نوشته شده است | اين كتاب توسط طاهر خوشنويس نوشته شده است.<ref>مستدركات ج /6 183</ref> | ||
نوشتن قسمت مكاسب محرمه در سال 1373ق و قسمت بيع در سال 1374ق و قسمت خيارات و كتابهاى تقيه و عدالت در سال 1375ق توسط طاهر خوشنويس پايان يافته است. كتاب موجود بعدها توسط مؤسسۀ مطبوعاتى دار الكتاب در قم تجديد چاپ شده است. | نوشتن قسمت مكاسب محرمه در سال 1373ق و قسمت بيع در سال 1374ق و قسمت خيارات و كتابهاى تقيه و عدالت در سال 1375ق توسط طاهر خوشنويس پايان يافته است. كتاب موجود بعدها توسط مؤسسۀ مطبوعاتى دار الكتاب در قم تجديد چاپ شده است. | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۳: | ||
استفاده از نظريات [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد محمد كاظم يزدى]]، [[آخوند خراسانى]] و حواشى ديگر مكاسب از ديگر ويژگىهاى كتاب مىباشد. | استفاده از نظريات [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد محمد كاظم يزدى]]، [[آخوند خراسانى]] و حواشى ديگر مكاسب از ديگر ويژگىهاى كتاب مىباشد. | ||
علاوه بر اين نظريات، وى در بعضى از موارد به نظريات استادش [[شریعت اصفهانی، فتحالله|شيخ الشريعة اصفهانى]] (م 1339 ق) و سيد ميرزا محمد (محمود) بن على اصغر حسينى طباطبايى صاحب كتاب عجب العجائب في أخذ الأجرة على الواجب (م 1310 ق) نيز متعرض شده است. | علاوه بر اين نظريات، وى در بعضى از موارد به نظريات استادش [[شریعت اصفهانی، فتحالله|شيخ الشريعة اصفهانى]] (م 1339 ق) و سيد ميرزا محمد (محمود) بن على اصغر حسينى طباطبايى صاحب كتاب عجب العجائب في أخذ الأجرة على الواجب (م 1310 ق) نيز متعرض شده است.<ref>صفحۀ 124، 80</ref> | ||
تنوع حواشى، از جزئىترين مباحث صرفى و نحوى، ترجمۀ لغت و مرجع ضمير تا دقيقترين مباحث فقهى و اصولى از خصوصيات بارز كتاب مىباشد. | تنوع حواشى، از جزئىترين مباحث صرفى و نحوى، ترجمۀ لغت و مرجع ضمير تا دقيقترين مباحث فقهى و اصولى از خصوصيات بارز كتاب مىباشد. | ||
| خط ۱۲۲: | خط ۱۱۹: | ||
علاوه بر مباحث فقهى متعارف، مباحث بسيار دقيق رجالى در كتاب ذكر شده است و در بعضى موارد نيز از كتب تراجم نظير [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] و [[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] استفاده شده است. | علاوه بر مباحث فقهى متعارف، مباحث بسيار دقيق رجالى در كتاب ذكر شده است و در بعضى موارد نيز از كتب تراجم نظير [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] و [[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] استفاده شده است. | ||
از ديگر ويژگىهاى كتاب ارجاع تفصيل مطالب آن به ساير كتابهاى فقهى مفصل مؤلف نظير شرح بر نجاة العباد، كتاب جامع الدّلالات في القضاء و الشهادات، و رسالۀ احياء موات مىباشد | از ديگر ويژگىهاى كتاب ارجاع تفصيل مطالب آن به ساير كتابهاى فقهى مفصل مؤلف نظير شرح بر نجاة العباد، كتاب جامع الدّلالات في القضاء و الشهادات، و رسالۀ احياء موات مىباشد.<ref>صفحات 21، 147، 529</ref> | ||
==نظريات جديد== | ==نظريات جديد== | ||
| خط ۱۳۵: | خط ۱۳۲: | ||
سپس به متن روايت پرداخته و قسمتى از آن را شرح داده و بقيه را به زمان ديگرى موكول مىنمايد. | سپس به متن روايت پرداخته و قسمتى از آن را شرح داده و بقيه را به زمان ديگرى موكول مىنمايد. | ||
... و للحديث بقية تصدى فيها لبيان شيء آخر خارج عما هو المهم على العجالة لو مدّ الله في عمرنا شرحناها في مقام آخر مناسب له. | ... و للحديث بقية تصدى فيها لبيان شيء آخر خارج عما هو المهم على العجالة لو مدّ الله في عمرنا شرحناها في مقام آخر مناسب له.<ref>صفحات 16 و 17</ref> | ||
در بحث غناء، مؤلف ظهور روايت را در اخبارى كه مفسر كيفيت صوت مخصوصى است قوىتر از ظهور آيۀ ''' «و لا يشهدون الزّور» ''' در كيفيت و چگونگى غناء دانسته است و استناد به آيه را صحيح نمىداند و مىنويسد: | در بحث غناء، مؤلف ظهور روايت را در اخبارى كه مفسر كيفيت صوت مخصوصى است قوىتر از ظهور آيۀ ''' «و لا يشهدون الزّور» ''' در كيفيت و چگونگى غناء دانسته است و استناد به آيه را صحيح نمىداند و مىنويسد: | ||
لا يخفى أن مرجع مفاد الآية حينئذ إلى حرمة الغناء بما هو غناء فلا يدل بل لا يشعر أيضا على ما سيصرح به المصنف مقرّا عليه و جاز ما به إلى آخر المبحث من كون حرمة الغناء من جهة كونه باطلا و لهوا، | لا يخفى أن مرجع مفاد الآية حينئذ إلى حرمة الغناء بما هو غناء فلا يدل بل لا يشعر أيضا على ما سيصرح به المصنف مقرّا عليه و جاز ما به إلى آخر المبحث من كون حرمة الغناء من جهة كونه باطلا و لهوا،<ref>صفحۀ 65</ref> | ||
وى در تعريف بيع بر خلاف نظر [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم]] در صفحۀ 148 مىنويسد: | وى در تعريف بيع بر خلاف نظر [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم]] در صفحۀ 148 مىنويسد: | ||
| خط ۱۵۷: | خط ۱۵۴: | ||
در مورد موضوع خيار و رابطۀ آن با فسخ و امضاء عقد مىنويسد: | در مورد موضوع خيار و رابطۀ آن با فسخ و امضاء عقد مىنويسد: | ||
و بالجملة موضوع الخيار هو العقد الجائز و بأعمال الخيار بالفسخ أو الإمضاء يزول الموضوع أوّلا و يترتب عليه سقوط الخيار ثانيا لأجل زوال الموضوع غاية الأمر بالفسخ يزول ذات الموضوع و هو العقد و بالإمضاء وصفه و هو الجواز. | و بالجملة موضوع الخيار هو العقد الجائز و بأعمال الخيار بالفسخ أو الإمضاء يزول الموضوع أوّلا و يترتب عليه سقوط الخيار ثانيا لأجل زوال الموضوع غاية الأمر بالفسخ يزول ذات الموضوع و هو العقد و بالإمضاء وصفه و هو الجواز.<ref>صفحۀ 405</ref> | ||
در بحث شروط، وى بر خلاف اكثريت فقهاء، شرط را به معنى التزام مستقل يا در ضمن چيز ديگرى ندانسته است و در صفحۀ 560 مىنويسد: | در بحث شروط، وى بر خلاف اكثريت فقهاء، شرط را به معنى التزام مستقل يا در ضمن چيز ديگرى ندانسته است و در صفحۀ 560 مىنويسد: | ||
| خط ۱۶۴: | خط ۱۶۱: | ||
در ادامه در اين مورد مىنويسد: نعم قد ينطبق عنوان الإلزام في بعض الموارد لخصوصيّة في المقام. | در ادامه در اين مورد مىنويسد: نعم قد ينطبق عنوان الإلزام في بعض الموارد لخصوصيّة في المقام. | ||
==پانویس == | |||
<references /> | |||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
| خط ۱۷۵: | خط ۱۷۶: | ||
[[رده:مباحث خاص فقه]] | [[رده:مباحث خاص فقه]] | ||
[[رده:معاملات]] | [[رده:معاملات]] | ||
[[رده:قدیم 25 شهریور الی 24 مهر]] | |||