تمثيلات و تشبيهات قرآن كريم

تمثیلات و تشبیهات قرآن کریم

نام کتاب	تمثیلات و تشبیهات قرآن کریم
نام های دیگر کتاب	تشبیهات و تمثیلات قرآن
پدیدآورندگان	ثواقب، جهانبخش (نويسنده)
زبان	فارسی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏84‎‏/‎‏4‎‏ ‎‏/‎‏ث‎‏9‎‏ت‎‏8
موضوع	قرآن - امثال
ناشر	نشر قو
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1376 هـ.ش
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE2997AUTOMATIONCODE

تشبيهات و تمثيلات قرآن كريم نوشته دكتر جهانبخش ثواقب مشتمل بر مجموعه‌اى از تمثيلات و تشبيهات قرآن كريم است و با اين هدف فراهم آمده است كه جوانان و مشتاقان فرهنگ قرآنى ضمن استفاده نمودن از اين أمثال، با آيات قرآنى و زبان قرآن آشنا و مأنوس گردند و در قالب مثل، حقايق قرآنى را بهتر فهم و درك نمايند.در شيوۀ نگارش اين كتاب سعى شده تا ابتدا يك قطعۀ كوتاه ادبى متناسب با موضوع آيۀ تمثيل نوشته شود و سپس آيه مورد نظر و ترجمۀ آن قرار گيرد.شأن نزول آيات هم در حدّ ميسور آمده و در مواردى نيز كه لازم بوده، تفسير مختصرى آورده شده است.

مطالب كتاب در دو بخش تمثيلات و تشبيهات تنظيم شده است، اگرچه تفكيك آنها از هم دشوار است، چراكه آيات تمثيلى قرآن خود متضمّن تشبيهات نيز هستند.كليّاتى نيز از تعاريف، انواع و فوايد مثل، اقسام أمثال قرآن، امثال در ميان اقوام، امثال در ميان ايرانيان و امثال عرب در مدخل كتاب آمده است.

ساختار كتاب

كتاب داراى يك مقدمه و يك مدخل و دو بخش اساسى و عمده است.در مدخل«كلياتى در تعاريف، اقسام و فوائد مثل» عناوين ذيل به چشم مى‌خورد: مثل و معانى آن، فوايد مثل، اقسام مثل، امثال در ميان اقوام، امثال در ميان ايرانيان، مثل در قرآن، اقسام امثال قرآن، تأليفات در زمينۀ امثال قرآن و امثال عرب.

بخش اول تمثيلات قرآن نام دارد و شامل 20 نوع تمثيل است:

1. تمثيل منافقان،
2. تمثيل انفاق في سبيل اللّه
3. تمثيل انفاق رياكارانه
4. تمثيل اعتدال در انفاق
5. تمثيل زندگانى دنيا
6. تمثيل بتها
7. تمثيل كفران نعمت
8. تمثيل كافر و مؤمن
9. تمثيل اعمال كافران
10. تمثيل حق و باطل
11. تمثيل عالم بى‌عمل
12. تمثيل ياران پيامبر
13. تمثيل خشم مشركين
14. تمثيل قرآن
15. تمثيل نور توحيد
16. تمثيل بهشت متقيان
17. تمثيل عيسى(ع)
18. تمثيل زنان
19. تمثيل پيرزن نخ‌ريس
20. تمثيل استخوان پوسيده.

بخش دوم: تشبيهات قرآن نام دارد و شامل 7 نوع كلى تشبيه است:

1. هنگامه قيامت
2. حشر و قيامت
3. منكران قيامت
4. نقمت‌هاى جهنم
5. نعمت‌هاى بهشتى
6. حكايات اقوام
7. آيات ربوبى.

در ذيل هريك از انواع تمثيل و تشبيه چندين تمثيل و تشبيه كه با موضوع مناسبت داشته آورده شده است.در نهايت بخش پيوستها قرار دارد كه در آن به

1. امثال مخفى(پوشيده-كامنۀ)قرآن
2. فهرست امثال سائره يا ارسال المثل
3. آيه‌هاى نور (تشبيهات)

اشاره شده است.در پايان كتاب فهرستهاى ذيل موجود است: فهرست منابع و مآخذ، نامهاى اشخاص، جايها، اقوام، خاندان و قبيله‌ها، كتابها، نام انتشارات، نام گروهها، فرق، مذاهب و بتها، فهرست حوادث، موضوعات و موجودات خاص، فهرست نامهاى جانوران.

نسخه‌شناسى

اين كتاب به قلم دكتر جهانبخش ثواقب در قطع رقعى و با جلد شوميز در 439 صفحه براى اولين بار از طرف نشر قو، شيراز در سال 1376 به چاپ رسيده است.

منبع

1. بهاء‌الدين خرمشاهى، دانشنامۀ قرآن، ج اول، ص 624
2. مقدمه نويسنده كتاب

پیوندها

مطالعه کتاب تمثیلات و تشبیهات قرآن کریم در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور