صفوة شروح نهج‌البلاغة

صفوة شروح نهج البلاغة

نام کتاب	صفوة شروح نهج البلاغة
نام های دیگر کتاب	شرح نهج البلاغه. برگزیده نهج البلاغه. شرح شرح ابن ابی الحدید المعتزلی، محمد عبده، تعلیقات صبحی الصالح
پدیدآورندگان	عبده، محمد (نويسنده) ابن ابی الحدید، عبد الحمید بن هبه الله (نويسنده) صالح، صبحی (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏38‎‏/‎‏023‎‏ ‎‏/‎‏ت‎‏8‎‏ص‎‏7
موضوع	علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‎ها علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - نامه‎ها علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج البلاغه - نقد و تفسیر
ناشر	الاعتصام
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1429 هـ.ق
کد اتوماسیون	14617

«صفوة شروح نهج‌البلاغة»، اثر اركان التميمى، مجموعه‌اى از سه شرح برگزيده نهج‌البلاغه: «شرح نهج‌البلاغه ابن ابي الحديد»، «شرح نهج‌البلاغه شيخ محمد عبده» و «تعليقات صبحى صالح» است. كتاب حاضر به زبان عربى در يك جلد منتشر شده است.

نويسنده انگيزه‌اش از نگارش اثر را پاسخگويى به نياز خوانندگان به جمع بودن شروح مختلف نهج‌البلاغه در يك كتاب دانسته است (مقدمه نويسنده، ص7).

كتاب با مقدمه نويسنده درباره كتاب آغاز شده است. پس از آن زندگى شريف رضى(ره) و آثار به اجمال بررسى شده است. مقدمه سيد رضى بر كتاب شريف نهج‌البلاغه نيز بخشى از مطالب كتاب را به خود اختصاص داده است.

نويسنده سپس توجه داده است كه از سه نوع خط در چاپ كتاب استفاده شده تا خواننده به راحتى بتواند سه شرح مذكور را از يكديگر تشخيص دهد (متن كتاب، ص20).

شيوه ارائه شروح بدين‌ترتيب است كه متن نهج‌البلاغه در بالاى صفحه ذكر شده و در ذيل صفحه با ذكر شماره، مطالب شروح برگزيده بدون آنكه اشاره شود كه از كدام شرح است و تنها با اختلاف در قلم ارائه شده است.

نويسنده در مقدمه به اين نكته اشاره كرده كه اگرچه تحقيق اختلاف نسخه‌ها از حوصله اين اثر خارج است اما سعى شده كه به مهم‌ترين موارد اختلاف كه تأثير واضحى در معنا داشته اشاره شود (مقدمه نويسنده، ص8).

نويسنده تأكيد كرده كه عبارات شارحان -جز در موارد اندكى- بدون تعليقه خود او ارائه شده است؛ كه در آن موارد اندك نيز به جهت رعايت در امانت به صورت حاشيه‌اى مستقل آورده شده است (همان).

از اشكالاتى كه برخى بر سيد رضى(ره) گرفته‌اند عدم ذكر مصادر و سندهاى نهج‌البلاغه است كه نويسنده به جهت رفع بخشى از اين ايراد، در بخشى مابين متن و ذيل به مصادر خطبه‌ها و نامه‌ها اشاره كرده است. در رابطه با حكمت‌ها مصدر هر حكمت در خود متن داخل كروشه ذكر شده است.

نويسنده استفاده از رموز را به سختى انداختن خواننده مى‌داند؛ لذا از ذكر رموز در اين اثر خوددارى كرده است. وى همچنين تلاش كرده كه با استفاده از سه شرح، شرح واحد و منسجمى به‌دست دهد و گاه از حروف ربط «و» يا «أو» استفاده كرده است؛ البته به اعتراف خود او گاه موفق نبوده چرا كه اسلوب و شيوه شرّاح مختلف بوده و نويسنده هم بناى بر بازى با عبارات آنها را نداشته است (همان، ص7).

وضعيت كتاب

در اين اثر سعى شده كه اشكالات چاپى كتاب به حداقل برسد (مقدمه نويسنده، ص8). از جمله فعاليت‌هاى مفيدى كه در اين كتاب صورت گرفته اين است كه فهرست‌هاى فنى در انتهاى كتاب، قيد شده كه عبارتند از: فهرست‌هاى آيات قرآن كريم، ابيات اشعار، حيوانات، اماكن، و فهرست تفصيلى مطالب.

عدد خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌ها در سه شرح منتخب نويسنده اختلافاتى با هم دارد كه نويسنده اين اختلافات را در ضمن فهارس آخر كتاب در جدولى ارائه كرده است.

منبع مقاله

مقدمه و متن كتاب.