رسالة قواعد العقائد

رسالة قواعد العقائد

نام کتاب	رسالة قواعد العقائد
نام های دیگر کتاب	رسالة في قواعد العقاید
پدیدآورندگان	خازم، علی حسن (محقق) نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏210‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏6‎‏ر‎‏5
موضوع	شیعه - عقاید کلام شیعه امامیه - متون قدیمی تا قرن 14
ناشر	دار الغربة
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1413 هـ.ق یا 1992 م
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE1276AUTOMATIONCODE

معرفى كتاب

قواعد العقائد از جمله بهترين آثار كلامى خواجه نصيرالدين طوسى،فيلسوف و متكلم شيعى است كه درباره عقائد فرق اسلامى به ويژه شيعه اماميه نگاشته شده است.نگارش اين كتاب و آثارى چون تجريد الاعتقاد،فصول و امامت كه به سود شيعيان اثناعشرى نگاشته شده باعث شد كه در ميان ديدگاه هاى گوناگون درباره مذهب خواجه كه آيا شيعه اسماعيلى است يا شيعه اثناعشرى، كسانى چون علامه حلى،شيخ بهايى،علامه مجلسى وى را شيعه اثناعشرى دانسته و از وى تجليل كنند.

اين كتاب على رغم حجم كمى كه دارد،در واقع عصاره و چكيده مهم ترين ديدگاه هاى فرقه هاى اسلامى و فلاسفه متكلمين مسلمان در باب مسائل كلامى است چرا كه مشاهده مى كنيم كه خواجه طوسى با عبارتى كوتاه به مساله اى كه در آن بين ارباب فرق و فلاسفه و متكلمين اسلامى اختلاف ديدگاه عميق وجود دارد اشاره كرده يا نظريه اى را به مذهب خاصى نسبت مى دهد.

ساختار كتاب

قواعد العقائد مشتمل بر هفت اصل و پنج باب به شرح ذيل مى باشد:

الأصل الأول: الوجود و العدم

الأصل الثاني: الواجب و الممتنع و المحالا

لأصل الثالث: الذات و الصفة

الأصل الرابع: المحدث و القديم

الأصل الخامس: الجوهر و العرض

الأصل السادس: التماثل و التضاد و التخالف

الأصل السابع: الدور و التسلسل

الباب الأول في إثبات موجد العالم

الباب الثاني في ذكر صفات الصانع

الباب الثالث في ذكر ما ينسب إليه تعالى من الأفعال

الباب الرابع في النبوة و ما يتبعها من الامامة و غيرها

الباب الخامس في الوعد و الوعيد و ما يتبعهما

شروح كتاب

به جهت اهميتى كه اين رساله داشته و نيز به جهت اختصار مطالب آن برخى به نگارش شرح بر آن پرداخته‌اند كه مى توان از بين آنها به شروح ذيل اشاره كرد:

1- شرح القواعد تأليف سيد ركنالدين أبي محمد حسن بن شرفشاه درگذشته به سال717 ق. كه بنا به درخواست يكى از فرزندان خواجه نگاشته شده است.

2- كشف الفوائد شرح قواعد العقائد علامة حلي كه بنا به درخواست فرزند علامه فخر المحققين نگاشته شده است.

3- كشف المعاقد في شرح قواعد العقائد تأليف محمود بن علي بن علي بن محمود الحمصي الرازي.

4- تحرير القواعد الكلامية في شرح الرسالة الإعتقادية، تألیف عبدالرزاق بن ملامير كيلاني رانكوئي.

و برخى شروح ديگر كه مرحوم محمد تقى مدرس رضوى در كتابى كه در شرح حال خواجه و معرفى آثار وى نگاشته از آنها نام برده است.

نسخه شناسى

1- نسخه كتابخانه مركزى دانشگاه تهران، به شماره 1328 كه به سال 1050 ق.استنساخ شده است.

2- نسخه كتابخانه آستان قدس رضوى، مشهد، كه در سال 687 ق.نگاشته شده است. همچنين دو نسخه ديگر در همين كتابخانه از اين اثر موجود است.

3- نسخه كتابخانه مدرسه عالى شهيد مطهرى(سپهسالار)تهران

4- نسخه كتابخانه سلطان محمد فاتح، تركيه

5- نسخه كتابخانه سراي همايون إسلامبول، تركيه.

نسخه حاضر در برنامه به تحقيق آقاى على حسن خازم در قطع وزيرى با جلد شوميز در 125 صفحه براى بار ا.ول در سال 1413ق 1992 م. توسط انتشارات دارالغربه لبنان، منتشر شده است.

منابع

1- مقدمه محقق(على حسن خازم).

2- متن كتاب

3- ملك مكان، حميد، اسماعيليه، مجموعه مقالات،ص 523.

4- نعمه، عبدالله،فلاسفه شيعه، ترجمه سيد جعفر غضبان،ص303.

پیوندها

مطالعه کتاب رسالة قواعد العقائد در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور