القرآن و فضائل اهل‌البيت عليهم‌السلام

القرآن و فضائل اهل البيت عليهم السلام

نام کتاب	القرآن و فضائل اهل البيت عليهم السلام
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	صالحی اندیمشکی، محمد (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏104‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏9‎‏ص‎‏2‎‏
موضوع	ائمه اثناعشر - جنبه‏‌های قرآنی ائمه اثناعشر - فضایل - جنبه‏‌های قرآنی خاندان نبوت در قرآن
ناشر	ذوی القربی
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1425 هـ.ق
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE2049AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى

القرآن و فضائل اهل البيت(ع) تأليف محمد صالحى انديمشكى به زبان عربى، تفسير آياتى است كه در حق ائمه(ع) ذكر شده و لذا روش آن كاملا روايى است. مؤلف در كنار آن به نقل معانى برخى لغات قرآنى نيز مى‌پردازد. بنابراين شامل شرح و توضيح بيش از 3000 كلمه‌ى قرآنى و در بردارنده‌ى بيش از 1000 حديث از فضائل اهل بيت(ع) مى‌باشد كه مرتبط با حدود 700 آيه مى‌باشند.

ساختار و گزارش محتوا

مؤلف در مقدمه‌اى كتاب مطالبى در باب تفسير، تمسك به ثقلين، مقام اهل بيت(ع) و مودت آنها، انگيزه تألیف كتاب و شيوه تحقيق ارائه داده است.

در بيان شيوه تحقيق خود مى‌نويسد:

1. ابتدا، مجامع روايى اماميه و اهل سنت در تفسير قرآن را كه حاوى فضائل اهل بيت(ع) بوده است، استقصاء نمودم.
2. روايات را در هر صفحه‌اى كه حاوى آيه‌اى باشد، درج كردم.
3. سعى نمودم از منبع اصلى، روايت را ذكر نمايم، اگر ميسر نمى‌شد، از منابع دسته بعدى استفاده كرده‌ام.
4. جهت ايجاز و با اعتماد به ذكر منبع روايات در پاورقى صفحه، اقدام به حذف بعضى اساتيد نمودم.
5. از تكرار روايات اجتناب نموده، به بقيه آنها در پاورقى اشاره نمودم.
6. در روايات طولانى، اكتفا به فرازى شد كه مربوط به آيه مى‌باشد و از ذكر بقيه روايات خوددارى كردم.
7. در صورتى كه در رابطه با آيه‌هاى صفحه قرآن، روايتى موجود نبود، آيات صفحه يا صفحات قبل يا بعد از آن را مورد بحث قرار دادم و روايات آن را ذكر نمودم.8-علاوه بر ذكر منبع اصلى، در پاورقى به منابع ديگرى كه روايات در آن وجود داشت، اشاره نمودم.
8. در توضيح لغات و معناى آنها ملاك را تفسير مجمع البيان قرار دادم.
9. ارائه دو فهرست شامل آيات قرآنى كه ذيل آنها روايت آمده است به ترتيب سوره‌هاى قرآن و فهرست مصادر و مراجعى كه از آنها استفاده نموده‌ام كه در مجموع 91 منبع ذكر شده است.
10. در بيان احاديث نقد سندى نداشته‌ام.

روش كلى مؤلف در تفسير به اين شكل است كه ابتدا لغاتى را كه مربوط به آيات بوده مورد توجه قرار داده به معناى آنها مى‌پردازد، سپس معناى آيات را از تفسير مجمع البيان اتخاذ كرده، بيان مى‌كند.

پس از آن، آيه يا آياتى كه در فضائل اهل بيت(ع) نازل شده را مشخص مى‌نمايد، و سپس روايات مربوط به آن آيه كه به نحوى به اهل بيت(ع) مرتبط است را بيان مى‌دارد. ايشان سعى نموده در هر صفحه‌ى كتاب، حداقل يك آيه را مورد بحث قرار دهد، و در صورتى‌كه در رابطه يك آيه روايتى موجود نبوده، آيات صفحه قبل يا بعد از آن را مورد بررسى قرار مى‌دهد.

رواياتى را كه مؤلف ذيل آيات مورد بحث ذكر مى‌كند، مى‌توان به چند دسته تقسيم نمود (البته مؤلف خود، اين تقسيم را بيان نداشته است):

1. رواياتى كه شأن نزول آيه را به اهل بيت(ع) اختصاص مى‌دهد، مانند: ص 285 ذيل آيه 28 سوره اسراء.
2. رواياتى كه ائمه(ع) را به عنوان مصداق آيه ذكر مى‌كند، مانند: ص 286 ذيل آيه 41 سوره اسراء.
3. رواياتى كه، آيه را به ائمه(ع) تفسير كرده است، مانند: ص 444 ذيل آيه 24 سوره سجده.
4. رواياتى كه، آيه را بر اهل بيت(ع)، تطبيق داده است، مانند: ص 468 ذيل آيه 10 سوره غافر.
5. رواياتى كه، آيه را تأويل به اهل بيت(ع) نموده است، مانند: ص 523 ذيل آيه 1 تا 3 سوره طور.
6. رواياتى كه، آيه را در معناى باطنى به ائمه(ع) ربط مى‌دهد، مانند ص 372 ذيل آيه 55 سوره فرقان.
7. رواياتى كه به كمترين مناسبتى آيه را به اهل بيت(ع) ربط داده است، مانند: ص 603، ذيل آيه اول سوره نصر.
8. رواياتى كه در مقايسه مقام اهل بيت(ع) با ديگر برگزيدگان، از آن آيات استفاده كرده باشند، مانند: ص 55، آيه 43 سوره آل عمران.

البته بايد متذكر شد كه در بسيارى موارد در روايات، منظور از نزلت فى كذا يا نزلت هكذا و... بيان شأن نزول آيه نيست، بلكه مراد معنا و تفسير آيه يا ذكر مصداقى از مصاديق آن است.

وضعيت كتاب

فهرست آيات و منابع و مراجع در انتهاى اثر آمده است. در پاورقى كتاب، منابع اصلى و منابع ديگر روايات را و نيز آدرس روايات ديگرى كه بنا به كمبود فضا، در متن اصلى تفسير نيامده، ذكر شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب

پیوندها

مطالعه کتاب القرآن و فضائل اهل البيت عليهم السلام در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور