غنی، قاسم

غنی، قاسم

نام	غنی، قاسم
نام های دیگر	غنی سبزواری، قاسم
نام پدر
متولد	1277 هـ.ش
محل تولد
رحلت	1331 هـ.ش
اساتید
برخی آثار	بحث در آثار و افکار و احوال حافظ دیوان خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی (زوار) ‏یادداشتهای دکتر قاسم غنی
کد مولف	AUTHORCODE933AUTHORCODE

ولادت

«قاسم غنى»، پزشك و اديب و نويسنده ايرانى، در سال 1272ش، در سبزوار متولد شد.

پدرش، ميرزا عبدالغنى از ملاكان بزرگ منطقه بود.

تحصیلات

قاسم غنى، تحصيلات ابتدايى و مقدماتى را در مكتب‌خانه طى كرد و در سن 12 سالگى بعد از فوت پدرش، توسط دايى خود به مدرسه دارالفنون فرستاده شد. اخذ ديپلم از اين مدرسه، پنج سال به طول انجاميد. قاسم غنى، براى ادامه تحصيل رهسپار لبنان شد و در مدرسه سن ژوزف بيروت، علاوه بر آموختن زبان انگليسى و عربى، مقدمات طب را نيز طى كرد و وارد كالج آمريكايى شد و در سال 1299ش، دوره دانشكده پزشكى را به پايان رساند.

وى در سن 27 سالگى به ايران بازگشت و به امر طبابت پرداخت. سال 1302ش، براى گذراندن دوره تخصصى به فرانسه رفت و سال 1307ش، مجدداً به كشور مراجعت كرد. او در 1309ش، در سبزوار ميزبان رضاخان بود و على‌رغم مخالفت مردم با كانديداتورى‌اش به دليل بهايى بودن مادرش، با حمايت پهلوى اول، در سال 1312ش، به مجلس راه يافت و چهار دوره پياپى، عنوان نماينده مشهد را حفظ نمود. غنى در تهران به‌گونه‌اى اطمينان رضاخان را جلب كرد كه سمت معلمى وليعهد را از آن خود ساخت و همين نزديكى، او را قادر كرد تا در فراهم كردن مقدمات ازدواج محمدرضا مشاركت جويد؛ بر همين اساس، دو سفر در سال‌هاى 1317 و 1318ش، به مصر داشت. غنى در آذر 1322ش، در ترميم كابينه على سهيلى به جاى امان الله اردلان، به وزارت بهدارى تعيين گرديد. فروردين 1323ش كه محمد ساعد، نخست‌وزيرى را عهده‌دار بود، وى در وزارت بهدارى ابقا شد. به دليل مخالفت مجلس با اين كابينه، غنى مجدداً به‌عنوان وزير فرهنگ معرفى شد.

مهرماه 1326ش، وى با سمت سفير كبير به مصر رفت و مأموريت يافت تا به هر طريق ممكن، زمينه بازگشت فوزيه را كه از ايران فرار كرده بود، فراهم آورد، اما در اين مأموريت شكست خورد و در بهمن 1327ش، به‌عنوان سفير كبير ايران در تركيه منصوب گرديد. بعد از يك سال، هم‌زمان با اوج‌گيرى نهضت ملى شدن صنعت نفت، غنى به بهانه بيمارى به آمريكا رفت و از بازگشت به محل مأموريت خود سر باز زد و البته مايل بود به‌عنوان سفير ايران در واشنگتن تعيين شود. بعد از پذيرفته نشدن خواسته غنى از سوى محمدرضا پهلوى، وى از سمت‌هاى خود استعفا داد و در آمريكا ماند تا آنكه در سال 1331ش، در همان كشور فوت كرد.

تأليفات

از دكتر غنى، آثارى به‌صورت ترجمه و تأليف بر جاى مانده كه «يادداشت‌هاى دكتر قاسم غنى» و به‌ويژه گزارش‌هاى مشاهده‌اى او از تحولات سياسى، اجتماعى و فرهنگى ايران از انقلاب مشروطيت تا نهضت ملى كردن صنعت نفت، از مهم‌ترين آثار وى به حساب مى‌آيد و تاكنون دوازده مجلد آن انتشار يافته است.

ديگر آثار وى:

1. بحث در آثار و افكار حافظ؛
2. معرفة النفس؛
3. تاريخ تصوف در ايران؛
4. تاريخ عصر حافظ؛
5. بحثى در تصوف؛
6. من تاريخ الطب الاسلامى؛
7. بريان‌پزى ملكه سبا (ترجمه از اثر آناتول فرانس)؛
8. عصيان فرشتگان (ترجمه از اثر آناتول فرانس)؛
9. تائيس (ترجمه از اثر آناتول فرانس).

وفات

وی در سال 1331ش، در كشور آمريكا فوت كرد.

منابع مقاله

1. امين، سيد حسن، زندگى و آثار دكتر قاسم غنى، اطلاعات سياسى اقتصادى، ش 245 و 246، ص 165 - 156.

2. همو، دكتر قاسم غنى چهره آشناى فرهنگ و سياست، مجله يغما، دى 1350، ش 280، ص 599 - 606.

وابسته‌ها

بحث در آثار و افکار و احوال حافظ

دیوان خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی (زوار)

دیوان حافظ شیرازی (جمهوری)

من تاریخ الطب الإسلامي

بحث در آثار و افکار و احوال حافظ

دیوان خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی همراه با زندگینامه خواجه

دیوان حافظ خوش کلام مولانا خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی بر اساس نسخه قزوینی - غنی

ديوان خواجه شمس الدين محمد حافظ شيرازي

خاطرات دکتر قاسم غني

یادداشتهای دکتر قاسم غنی