۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)'
جز (جایگزینی متن - ' (ص)' به '(ص)') |
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
قسمت اعظم مطالب، حاوى اطلاعاتى درباره تاريخ ايران، بالاخص از جنگ قادسيه به اين سو است. | قسمت اعظم مطالب، حاوى اطلاعاتى درباره تاريخ ايران، بالاخص از جنگ قادسيه به اين سو است. | ||
نويسنده درباره برخى از رويدادهاى مربوط به تاريخ شيعه، نظير جنگ‌هاى [[امام على (ع)]]، واقعه كربلا، قيام مختار و جنبش عباسيان و قيام ابومسلم با تفصيلى بيشتر سخن گفته و گزارش‌هاى او درباره رويدادهاى پس از ظهور اسلام، غالبا معتبر و دست اول است. | نويسنده درباره برخى از رويدادهاى مربوط به تاريخ شيعه، نظير جنگ‌هاى [[امام على(ع)]]، واقعه كربلا، قيام مختار و جنبش عباسيان و قيام ابومسلم با تفصيلى بيشتر سخن گفته و گزارش‌هاى او درباره رويدادهاى پس از ظهور اسلام، غالبا معتبر و دست اول است. | ||
وى تنها به نقل روايت اكتفا نمى‌كند، بلكه در برخى موارد به تحليل رويدادها نيز پرداخته، مى‌كوشد علل و موجبات واقعه‌اى را كه گزارش مى‌كند، پيدا كند. | وى تنها به نقل روايت اكتفا نمى‌كند، بلكه در برخى موارد به تحليل رويدادها نيز پرداخته، مى‌كوشد علل و موجبات واقعه‌اى را كه گزارش مى‌كند، پيدا كند. | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
بخش اول، ابتدا به بيان تاريخ خلقت پرداخته و دربردارنده مطالبى در مورد آدم و فرزندان نخستين او و پيامبرانى؛ همچون ادريس(ع)، نوح(ع)، هود(ع)، ابراهيم(ع)، اسماعيل(ع) و پادشاهى داوود(ع) و سليمان (ع) تا ظهور عيسى (ع) است. | بخش اول، ابتدا به بيان تاريخ خلقت پرداخته و دربردارنده مطالبى در مورد آدم و فرزندان نخستين او و پيامبرانى؛ همچون ادريس(ع)، نوح(ع)، هود(ع)، ابراهيم(ع)، اسماعيل(ع) و پادشاهى داوود(ع) و سليمان(ع) تا ظهور عيسى(ع) است. | ||
مطالب اين بخش، نه از لحاظ زمانى و نه از لحاظ مكانى پيوسته نيست و از شرح حال پيامبرانى بزرگ؛ چون موسى (ع)، هارون (ع) و يوسف(ع) در آن گفتگو نشده است؛ اما ظهور زردشت و آيين او و نجات بنى‌اسرائيل به وسيله پادشاهان ايران در آن بحث شده و شايد از كهن‌ترين منابعى باشد كه اين موضوعات در آن آمده است و چون آغاز تنظيم کتاب‌هاى تاريخ، قومى بوده است، نبايد انتظار داشت كه قابل مقايسه با [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاريخ طبرى]] يا مروج‌الذهب مسعودى و امثال آن باشد. | مطالب اين بخش، نه از لحاظ زمانى و نه از لحاظ مكانى پيوسته نيست و از شرح حال پيامبرانى بزرگ؛ چون موسى(ع)، هارون(ع) و يوسف(ع) در آن گفتگو نشده است؛ اما ظهور زردشت و آيين او و نجات بنى‌اسرائيل به وسيله پادشاهان ايران در آن بحث شده و شايد از كهن‌ترين منابعى باشد كه اين موضوعات در آن آمده است و چون آغاز تنظيم کتاب‌هاى تاريخ، قومى بوده است، نبايد انتظار داشت كه قابل مقايسه با [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاريخ طبرى]] يا مروج‌الذهب مسعودى و امثال آن باشد. | ||
دوم، كه مطالب آن آميخته با بخش اول بوده و جداگانه تنظيم نشده، شرح حال و سرگذشت پادشاهان ايران، رم و يمن است و از جمشيد و پيروزى ضحاك (بيوراسب) بر او و منوچهر، كيقباد، گشتاسب، بهمن، دارا و اسكندر، ملوك الطوايف و سپس ساسانيان تا انقراض ايشان سخن گفته و برخى از وقايع جنبى؛ چون خروج بهرام چوبين را هم بررسى كرده است. | دوم، كه مطالب آن آميخته با بخش اول بوده و جداگانه تنظيم نشده، شرح حال و سرگذشت پادشاهان ايران، رم و يمن است و از جمشيد و پيروزى ضحاك (بيوراسب) بر او و منوچهر، كيقباد، گشتاسب، بهمن، دارا و اسكندر، ملوك الطوايف و سپس ساسانيان تا انقراض ايشان سخن گفته و برخى از وقايع جنبى؛ چون خروج بهرام چوبين را هم بررسى كرده است. | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
سوم، مختص به تاريخ اسلام بوده و با پيكارهاى اعراب و ايرانيان در دوره دوم خلافت خليفه دوم شروع و به پايان خلافت معتصم؛ يعنى سال 227ق ختم مى‌شود؛ با اين حال، در مورد سيره و مغازى رسول خدا(ص) مطلقا سخنى به ميان نيامده است. | سوم، مختص به تاريخ اسلام بوده و با پيكارهاى اعراب و ايرانيان در دوره دوم خلافت خليفه دوم شروع و به پايان خلافت معتصم؛ يعنى سال 227ق ختم مى‌شود؛ با اين حال، در مورد سيره و مغازى رسول خدا(ص) مطلقا سخنى به ميان نيامده است. | ||
نويسنده در اين بخش، درباره گرفتارى‌هاى [[امام على (ع)]] با معاويه و جنگ‌هاى جمل، صفين و نهروان، به تفصيل سخن گفته و دوران حكمرانى معاويه و يزيد را مورد بررسى قرار داده است؛ واقعه كربلا و شهادت امام حسين (ع) نيز نسبتاً به طور تفصيلى بيان شده است. | نويسنده در اين بخش، درباره گرفتارى‌هاى [[امام على(ع)]] با معاويه و جنگ‌هاى جمل، صفين و نهروان، به تفصيل سخن گفته و دوران حكمرانى معاويه و يزيد را مورد بررسى قرار داده است؛ واقعه كربلا و شهادت امام حسين(ع) نيز نسبتاً به طور تفصيلى بيان شده است. | ||
وى داستان مختار و حكومت فرزندان زبير را هم به تفصيل آوره و بعد از تشريح انقراض بنى‌مروان، درباره قيام مردم ايران، به خصوص خراسان و ابومسلم، كم و بيش اظهار نظر داشته است؛ ولى در ديگر موارد، سخن را مختصر كرده است؛ چنان كه نه تنها از داستان برمكيان چشم پوشيده، بلكه در مورد رفتار مأمون با حضرت امام رضا (ع) و خاندان سرخسى هم سخنى به ميان نياورده است. | وى داستان مختار و حكومت فرزندان زبير را هم به تفصيل آوره و بعد از تشريح انقراض بنى‌مروان، درباره قيام مردم ايران، به خصوص خراسان و ابومسلم، كم و بيش اظهار نظر داشته است؛ ولى در ديگر موارد، سخن را مختصر كرده است؛ چنان كه نه تنها از داستان برمكيان چشم پوشيده، بلكه در مورد رفتار مأمون با حضرت امام رضا(ع) و خاندان سرخسى هم سخنى به ميان نياورده است. | ||
آخرين مبحث او هم درباره چگونگى كشته شدن بابك و افشين است و با آن كه در سال 283ق؛ يعنى 55 سال پس از مرگ معتصم، زنده بوده، تاريخ خود را به حكومت وى ختم كرده است. | آخرين مبحث او هم درباره چگونگى كشته شدن بابك و افشين است و با آن كه در سال 283ق؛ يعنى 55 سال پس از مرگ معتصم، زنده بوده، تاريخ خود را به حكومت وى ختم كرده است. | ||