تفسير القمي: تفاوت میان نسخه‌ها

۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۱ مارس ۲۰۱۷
جز
جایگزینی متن - 'ن«' به 'ن «'
جز (جایگزینی متن - 'ز(' به 'ز (')
جز (جایگزینی متن - 'ن«' به 'ن «')
خط ۶۵: خط ۶۵:
روش تفسير قرآن به قرآن، با ديدگاهى تأويلى، در مواضع بسيارى از تفسير ديده مى‌شود(ج 1، ص 35، 157، 231، 388 و ج 2، ص 176).
روش تفسير قرآن به قرآن، با ديدگاهى تأويلى، در مواضع بسيارى از تفسير ديده مى‌شود(ج 1، ص 35، 157، 231، 388 و ج 2، ص 176).


واژه‌هاى فارسى يا معرب كناديج(جمع كندو)، انابير(جمع انبار)، فولاذ و ماديانة(ج 2، ص 122) مى‌تواند نشانه غير عرب بودن مؤلف كتاب باشد. هم‌چنين به كار بردن صيغه فعل جمع در جايى كه فاعل اسم ظاهر باشد(همچون«قلن ازواجه») بر طبق گويش غير معروف عربى در مواردى از كتاب ديده مى‌شود(براى نمونه: ج 1، ص 291، 297 و ج 2، ص 50، 202 و 291).
واژه‌هاى فارسى يا معرب كناديج(جمع كندو)، انابير(جمع انبار)، فولاذ و ماديانة(ج 2، ص 122) مى‌تواند نشانه غير عرب بودن مؤلف كتاب باشد. هم‌چنين به كار بردن صيغه فعل جمع در جايى كه فاعل اسم ظاهر باشد(همچون «قلن ازواجه») بر طبق گويش غير معروف عربى در مواردى از كتاب ديده مى‌شود(براى نمونه: ج 1، ص 291، 297 و ج 2، ص 50، 202 و 291).


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
خط ۱۰۱: خط ۱۰۱:
ديدگاهى رجالى در باره اسناد تفسير على بن ابراهيم وجود دارد كه با تكيه بر عبارت«و نحن ذاكرون و مخبرون بما ينتهى الينا و رواه مشايخنا و ثقاتنا عن الذين فرض الله طاعتهم...»، در مقدمه آن (ج 1، مقدمه، ص 4)، بر وثاقت تمامى افراد اسناد اين تفسير به شرط اتصال روايت به معصومان (ع) تأكيد مى‌كند و اين تفسير را از مصادر مهم رجالى مى‌داند(حرّ عاملى، ج 30، ص 202 و خويى، ج 1، ص 49 و 50). اگر عبارت مذكور، افاده حصر كند و گوينده آن على بن ابراهيم باشد، تنها ناظر به مواردى است كه از على بن ابراهيم نقل شده و علاوه بر وثاقت، بر پايه مبانى علم رجال و روايت حديث، بر شيعه بودن راويان نيز دلالت دارد، ولى گوينده عبارات فوق معلوم نيست و به علاوه، روشن نيست كه اين گواهى، ناظر به تمام افراد سلسله اسناد كتاب باشد؛ به نظر مى‌رسد اين عبارت، تنها به مشايخ مستقيم يا مؤلفان كتب مأخذ تفسير اشاره دارد، زيرا در اسناد موجود، حتى در مواردى كه از على بن ابراهيم نقل شده، روايات مسلّم الضعف فراوان ديده مى‌شود. روايات مرسل نيز در كتاب، بسيار است(براى نمونه: ج 1، ص 20، 30، 94، 114 و ج 2، ص 406، 410، 426، 428، 434). از سوى ديگر، با توجه به اينكه على بن حاتم با وجود وثاقت، با تعبير«يروى عن الضعفاء» وصف شده(نجاشى، ص 263)، پذيرش توثيقات وى دشوار است.
ديدگاهى رجالى در باره اسناد تفسير على بن ابراهيم وجود دارد كه با تكيه بر عبارت«و نحن ذاكرون و مخبرون بما ينتهى الينا و رواه مشايخنا و ثقاتنا عن الذين فرض الله طاعتهم...»، در مقدمه آن (ج 1، مقدمه، ص 4)، بر وثاقت تمامى افراد اسناد اين تفسير به شرط اتصال روايت به معصومان (ع) تأكيد مى‌كند و اين تفسير را از مصادر مهم رجالى مى‌داند(حرّ عاملى، ج 30، ص 202 و خويى، ج 1، ص 49 و 50). اگر عبارت مذكور، افاده حصر كند و گوينده آن على بن ابراهيم باشد، تنها ناظر به مواردى است كه از على بن ابراهيم نقل شده و علاوه بر وثاقت، بر پايه مبانى علم رجال و روايت حديث، بر شيعه بودن راويان نيز دلالت دارد، ولى گوينده عبارات فوق معلوم نيست و به علاوه، روشن نيست كه اين گواهى، ناظر به تمام افراد سلسله اسناد كتاب باشد؛ به نظر مى‌رسد اين عبارت، تنها به مشايخ مستقيم يا مؤلفان كتب مأخذ تفسير اشاره دارد، زيرا در اسناد موجود، حتى در مواردى كه از على بن ابراهيم نقل شده، روايات مسلّم الضعف فراوان ديده مى‌شود. روايات مرسل نيز در كتاب، بسيار است(براى نمونه: ج 1، ص 20، 30، 94، 114 و ج 2، ص 406، 410، 426، 428، 434). از سوى ديگر، با توجه به اينكه على بن حاتم با وجود وثاقت، با تعبير«يروى عن الضعفاء» وصف شده(نجاشى، ص 263)، پذيرش توثيقات وى دشوار است.


در تفسير موجود، به جز تفسير على بن ابراهيم، احاديث بسيارى از تفسير ابوالجارود با عنوان«و فى رواية ابى الجارود» نقل شده كه گاه سند كامل هم همراه نام وى ذكر شده است(براى نمونه: ج 1، ص 102، 198، 224، 271). مآخذ ديگر اين تفسير چندان روشن نيست، ولى با دقت در تسلسل اسناد كتاب و مقايسه آنها با يك‌ديگر و با كتب رجال، مآخذ احتمالى كتاب را مى‌توان به دست آورد؛ مراجع معتبرى، چون:
در تفسير موجود، به جز تفسير على بن ابراهيم، احاديث بسيارى از تفسير ابوالجارود با عنوان «و فى رواية ابى الجارود» نقل شده كه گاه سند كامل هم همراه نام وى ذكر شده است(براى نمونه: ج 1، ص 102، 198، 224، 271). مآخذ ديگر اين تفسير چندان روشن نيست، ولى با دقت در تسلسل اسناد كتاب و مقايسه آنها با يك‌ديگر و با كتب رجال، مآخذ احتمالى كتاب را مى‌توان به دست آورد؛ مراجع معتبرى، چون:


1. نوادر احمد بن محمد بن عيسى؛
1. نوادر احمد بن محمد بن عيسى؛
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش