التحديد في الإتقان و التجويد

التحدید فی الاتقان و التجوید

نام کتاب	التحدید فی الاتقان و التجوید
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	دانی، عثمان بن سعید (نويسنده) حمد، غانم قدوری (دراسة و تحقیق)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏78‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏د‎‏2‎‏ت‎‏3
موضوع	قرآن - تجوید
ناشر	دار عمار
مکان نشر	عمان -
سال نشر	1421 هـ.ق
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE2986AUTOMATIONCODE

معرفى كتاب

نام كتاب:التحديد فى الاتقان و التجويد

مؤلف:ابوعمرو عثمان بن سعيد الدانى

تحقيق:دكتر غانم قَدُّورى الحَمَد.

كتاب پيرامون علم تجويد نوشته شده است مؤلف كه از اولين

كسانى است كه در اين باره سخن گفته، مطالب را در يك مقدمه

و ده باب بيان نموده است كه خلاصۀ آنها به قرار زير است

مقدمه كتاب:در اين مقدمه مؤلف عواملى كه باعث شده است

كه چنين كتابى را تألیف نمايد توضيح داده است

باب اول:در اين باب پيرامون معناى كلمات:تجويد، ترتيل و

تحقيق سخن گفته است كه در اين زمينه ابتدا واژۀ‌هاى سه‌گانه

را معنا كرده و با ذكر تعدادى از آيات و روايات توضيحاتى

پيرامون هر كدام از آنها ارائه كرده است

باب دوم:در اين باب كسانى از قرّاء را كه به روش تحقيق

و تجويد قرائت نموده و سلسله قرائت آنها به يكى از صحابه

مى‌رسد،ذكر كرده است

باب سوم:اين باب مربوط است به رواياتى كه قرّاء هفتگانه‌دربارۀ چگونگى روش تحقيق و تجويد هنگام قرائت قرآن ذكر

كرده‌اند

باب چهارم:در اين باب ديدگاههاى علماء علم تجويد پيرامون

معناى دو واژۀ«تحقيق» و «تجويد» و شرائط هر كدام

مورد بررسى قرار گرفته است

باب پنجم:اين باب مربوط است به حقائق الفاظ و چگونگى

نُطق و سخن گفتن بواسطۀ حروف.

وى در ابتدا توضيح مى‌دهد كه تجويد ممكن نيست مگر به شناخت

حركات سه‌گانه و ساكن و ديگر حركات.كه با شناخت

اين موارد است كه مى‌توان حروف را به صورت صحيح ادا كرد.

آنگاه هر كدام از اصطلاحات:مُسكِّن، مُرام، مهموز،

ممدود، مقصور و...را توضيح مى‌دهد.

باب ششم:در اين باب مخارج حروف بيان شده است

باب هفتم:اين باب مربوط است به تقسيم‌بندى حروف و بيان

صفات هر كدام از آنها،كه در ابتدا آنها را به شانزده صنف

تقسيم‌بندى كرده،آنگاه صفات هر كدام را ذكر كرده است‌باب هشتم:در اين باب احوال نون ساكن و تنوين بيان

شده است كه در اين رابطه توضيح مى‌دهد كه نون ساكن

و تنوين داراى چهار حالت مى‌باشند كه يا هر دو ظاهر مى‌شوند و يا هر دو

ادغام مى‌شوند يا قلب به ميم مى‌شوند يا هر دو مخفى هستند.

كه هر كدام از اين چهار حالت را با مثالهايى از قرآن توضيح مى‌دهد

باب نهم:اين باب از مهمترين مباحث اين كتاب مى‌باشد كه در

آن پيرامون حروف بحث نموده است وى هر كدام از حروف

بيست و هشتگانه را يكى پس از ديگرى ذكر و دربارۀ ويژگى‌هاى

هر كدام از آنها،نحوۀ تلفظ آنها، با توجه به مجهور يا

مهموس بودن، توضيح داده است

باب دهم:اين باب اختصاص دارد به احوال حركات در هنگام وقف

ويژگى‌ها

1-از آنجا كه اين كتاب تقريباً از اولين تأليفات در بحث تجويد

مى‌باشد، ارائه مطالب به صورت دسته‌بندى و بيان

آنها در ابواب مختلف،نوعى ابتكار و روشى جديد به شمار مى‌رود.

2-مباحث كتاب به صورت ساده بيان شده به گونه‌ايى

كه براى عموم افراد قابل فهم مى‌باشد.

3-در هر بحث از آيات قرآن به عنوان مثال استفاده كرده است.

4-تقسيم‌بندى مطالب و ذكر فروع مختلف براى آنها، مانند

آنچه كه دربارۀ«احوال حركات» و يا«احوال نون ساكنه»آورده است

5-در ابتداى كتاب، روايات متعددى پيرامون اهميت علم تجويد

و قرائت قرآن آورده است.

ويژگى‌هاى نسخه تحقيق

1-ارائه شرح مختصرى از زندگى‌نامۀ مؤلف همراه با تأليفات

وى

2-بيان مقدمه‌اى كه در آن،كتاب مؤلف معرفى شده است

3-شرح مختصرى از واژه‌هاى مذكور در متن،در پاورقى

مانند آنچه كه در صفحۀ 71 دربارۀ كلمۀ«لَكْز»آورده است

4-در بعضى از موارد براى مطالب ارائه شده در متن، برخى

از روايات مربوطه را از كتابهاى روايى اهل سنت نقل كرده است

5-آدرس دهى به منابع ديگر جهت مطالعۀ بيشتر.

6-آدرس آيات و روايات موجود در متن،در پاورقى

7-اضافه نمودن فهرست اعلام و فهرست كتابهايى كه در تحقيق كتاب

از آنها استفاده شده است.

نسخه شناسى

كتاب يك جلد، متن آن عربى و داراى 201 صفحه

مى‌باشد كه مشخصات آن به قرار زير مى‌باشد:

1-نوع كاغذ:اعلاء

2-جلد:شوميز

3-نوبت چاپ:اول

4-تاريخ انتشار:سال 1421 هجرى قمرى

5-ناشر:انتشارات دار عمار للنشر و التوزيع-عمان

6-داراى فهرست:

الف:اعلام

ب:مصادر تحقيق

ج:موضوعات كتاب

7-مؤلف:ابوعمرو عثمان بن سعيد دانى

8-كتاب:التحديد فى الاتقان و التجويد

تذكر:اين كتاب توسط دكتر غانم قَدُّورى الحَمَد

تحقيق و به چاپ رسيده است.

پیوندها

مطالعه کتاب التحدید فی الاتقان و التجوید در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور