۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'مقدمهنويس' به 'مقدمهنويس') |
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.') |
||
خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
زبدة التواريخ در 223 صفحه و 41 فصل سامان يافته كه سى فصل از آن (تا پايان فرمانروايى سلطان سنجر در 1157م)، كمابيش در نيمى از اين كتاب آمده و جز دو فصل پايانىاش، نُه فصل ديگر (رويدادهاى پيش آمده براى خود نويسنده) در نيمه دوم آن گنجانده شده است. نثر مورخ را در اين نوشتار از ديد فن بيان و بديع، سنتى مىتوان خواند؛ زيرا تكرار سجع، استعاره، غلو و مبالغه و كنايات و تشبيهات فراوانى در آن ديده مىشود. درونمايهاش اندك و جملههايش كوتاه است و گاهى به شعر نيز استشهاد مىكند. وى بر پايه دنباله روى (تسلسل) زمانى، از رويدادها گزارش مىدهد، اما به رغم مكتب كهن تاريخ نويسى عربى، فصلها را نه بر پايه سالها، كه با توجه به موضوع آنها (خليفه، شاه، وزير، كارگزار و. ..) دسته بندى مىكند. كانون گزارشهاى اين كتاب، شخصيتهايند و از اين رو، بسيارى از مباحث باز گفته شده است يا به آمدن آنها در فصلهاى آينده وعده داده مىشود. | زبدة التواريخ در 223 صفحه و 41 فصل سامان يافته كه سى فصل از آن (تا پايان فرمانروايى سلطان سنجر در 1157م)، كمابيش در نيمى از اين كتاب آمده و جز دو فصل پايانىاش، نُه فصل ديگر (رويدادهاى پيش آمده براى خود نويسنده) در نيمه دوم آن گنجانده شده است. نثر مورخ را در اين نوشتار از ديد فن بيان و بديع، سنتى مىتوان خواند؛ زيرا تكرار سجع، استعاره، غلو و مبالغه و كنايات و تشبيهات فراوانى در آن ديده مىشود. درونمايهاش اندك و جملههايش كوتاه است و گاهى به شعر نيز استشهاد مىكند. وى بر پايه دنباله روى (تسلسل) زمانى، از رويدادها گزارش مىدهد، اما به رغم مكتب كهن تاريخ نويسى عربى، فصلها را نه بر پايه سالها، كه با توجه به موضوع آنها (خليفه، شاه، وزير، كارگزار و...) دسته بندى مىكند. كانون گزارشهاى اين كتاب، شخصيتهايند و از اين رو، بسيارى از مباحث باز گفته شده است يا به آمدن آنها در فصلهاى آينده وعده داده مىشود. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
نام اين كتاب و نويسندهاش در فهرست نسخههاى خطى عربى، نوشته ريو و تاريخ ادبيات عرب، نوشته بروكلمان وجود دارد و يگانه نسخهاش در موزه بريتانياست. نخست م.رايت، شرق شناس مقيم كمبريج، اين كتاب را به هوتسما (از ديگر خاور شناسان) شناساند و موجب شد كه وى در ديباچهاش بر مجموعه متون مربوط به تاريخ سلجوقيان (1886م) بدان اشاره كند. م.آمد روز، از ديگر شرق شناسان نيز كه به نشر تاريخ ابويعلى (ذيل تاريخ دمشق) پرداخت، در حاشيههاى خود از زبدة التواريخ حسينى نام برد و كارل زوسهايم، شرق شناس آلمانى در 1911 ميلادى به پژوهش دراز دامنى در باره آن دست گشاد. ديباچه محمد اقبال بر چاپ نخست اين نسخه به عربى (1933م)، به پشتوانه اين پژوهش نوشته شده، اما به گفته خودش، از تصحيح متن به تحقيق آن پرداخته و حتى قلم تصحيحش در بسيارى از جاها لغزيده است. نجاتى غولى، در 1943 ميلادى بر پايه تصحيح اقبال به ترجمه تركى اين كتاب پرداخت، اما شعرهايش را ترجمه نكرد و در نام كسان و جاىها به خطاهاى گرانى دچار شد، اما ضياء الدين بونياتوف، شرق شناس روسى آن را به روسى ترجمه كرد و همراه با تصوير كامل نسخه خطى آن در مسكو چاپش كرد (1980م). ترجمه روسى اين اثر نمونه و نيكوست و اطلاعات تازه و مهمى از منابع گرجى، ارمنى و. .. كه در كتابخانههاى عربى نيست، بر آن افزود. | نام اين كتاب و نويسندهاش در فهرست نسخههاى خطى عربى، نوشته ريو و تاريخ ادبيات عرب، نوشته بروكلمان وجود دارد و يگانه نسخهاش در موزه بريتانياست. نخست م.رايت، شرق شناس مقيم كمبريج، اين كتاب را به هوتسما (از ديگر خاور شناسان) شناساند و موجب شد كه وى در ديباچهاش بر مجموعه متون مربوط به تاريخ سلجوقيان (1886م) بدان اشاره كند. م.آمد روز، از ديگر شرق شناسان نيز كه به نشر تاريخ ابويعلى (ذيل تاريخ دمشق) پرداخت، در حاشيههاى خود از زبدة التواريخ حسينى نام برد و كارل زوسهايم، شرق شناس آلمانى در 1911 ميلادى به پژوهش دراز دامنى در باره آن دست گشاد. ديباچه محمد اقبال بر چاپ نخست اين نسخه به عربى (1933م)، به پشتوانه اين پژوهش نوشته شده، اما به گفته خودش، از تصحيح متن به تحقيق آن پرداخته و حتى قلم تصحيحش در بسيارى از جاها لغزيده است. نجاتى غولى، در 1943 ميلادى بر پايه تصحيح اقبال به ترجمه تركى اين كتاب پرداخت، اما شعرهايش را ترجمه نكرد و در نام كسان و جاىها به خطاهاى گرانى دچار شد، اما ضياء الدين بونياتوف، شرق شناس روسى آن را به روسى ترجمه كرد و همراه با تصوير كامل نسخه خطى آن در مسكو چاپش كرد (1980م). ترجمه روسى اين اثر نمونه و نيكوست و اطلاعات تازه و مهمى از منابع گرجى، ارمنى و... كه در كتابخانههاى عربى نيست، بر آن افزود. | ||
ناشر اين كتاب، جدول زمان نگارى رويدادها را بر پايه نوشته صدر الدين حسينى به پايانش افزوده و منابعى انگليسى، عربى، فارسى، فرانسوى، آلمانى، تركى و روسى كه در تصحيح متن به كار آمده، پيش از نمايه جاىها و كسان (اعلام) و اصطلاحها گنجانده شده و تصوير دو صفحه از نسخه اصلى، در آغاز كتاب و توضيحات مصحح در باره افراد، مكانها و زمانها و. ..، در پانوشت هر صفحه جاى گرفته است. | ناشر اين كتاب، جدول زمان نگارى رويدادها را بر پايه نوشته صدر الدين حسينى به پايانش افزوده و منابعى انگليسى، عربى، فارسى، فرانسوى، آلمانى، تركى و روسى كه در تصحيح متن به كار آمده، پيش از نمايه جاىها و كسان (اعلام) و اصطلاحها گنجانده شده و تصوير دو صفحه از نسخه اصلى، در آغاز كتاب و توضيحات مصحح در باره افراد، مكانها و زمانها و...، در پانوشت هر صفحه جاى گرفته است. | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== |
ویرایش