وقعة صفين: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۷ نوامبر ۲۰۱۶
جز
جایگزینی متن - 'امام على(ع)' به 'امام على (ع)'
جز (جایگزینی متن - 'رسول جعفريان' به 'رسول جعفريان')
جز (جایگزینی متن - 'امام على(ع)' به 'امام على (ع)')
خط ۵۲: خط ۵۲:
بااين‌همه بايد گفت، به‌طور كلى كتاب وقعة صفين [[نصر بن مزاحم]] از دو اثر بزرگ در اين زمينه استفاده كرده است: نخست، كتاب صفين جابر بن يزيد جعفى و ديگرى، كتاب صفين عمر بن سعد اسدى كه وى هم به نوبه خود از كتاب صفين ابومخنف استفاده كامل برده است. نصر علاوه بر آنها از آثار ديگر هم استفاده كرده... <ref>[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/31975 همان]</ref>.
بااين‌همه بايد گفت، به‌طور كلى كتاب وقعة صفين [[نصر بن مزاحم]] از دو اثر بزرگ در اين زمينه استفاده كرده است: نخست، كتاب صفين جابر بن يزيد جعفى و ديگرى، كتاب صفين عمر بن سعد اسدى كه وى هم به نوبه خود از كتاب صفين ابومخنف استفاده كامل برده است. نصر علاوه بر آنها از آثار ديگر هم استفاده كرده... <ref>[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/31975 همان]</ref>.


وقعة صفين در يك جلد و مشتمل بر هشت جزء است. جزء اول، از ورود امام على(ع) به كوفه تا ارسال نمايندگانى نزد معاويه را گزارش مى‌كند. جزء دوم، تبادل سفرا و نامه‌ها تا تدارك و تجهيز دو سپاه عراق و شام را در بر مى‌گيرد. جزء سوم، به بسيج عمومى و حركت دو سپاه به صفين اختصاص يافته و ضمناً وقايع جنبى مرتبط به جنگ را هم ترسيم مى‌كند. جزء چهارم تا هفتم، به اصل نبرد صفين تا حيله عمرو عاص مى‌پردازد و بالاخره جزء هشتم، درباره حكميت و آثار و پيامدهاى آن، از جمله ظهور خوارج است.
وقعة صفين در يك جلد و مشتمل بر هشت جزء است. جزء اول، از ورود [[امام على (ع)]] به كوفه تا ارسال نمايندگانى نزد معاويه را گزارش مى‌كند. جزء دوم، تبادل سفرا و نامه‌ها تا تدارك و تجهيز دو سپاه عراق و شام را در بر مى‌گيرد. جزء سوم، به بسيج عمومى و حركت دو سپاه به صفين اختصاص يافته و ضمناً وقايع جنبى مرتبط به جنگ را هم ترسيم مى‌كند. جزء چهارم تا هفتم، به اصل نبرد صفين تا حيله عمرو عاص مى‌پردازد و بالاخره جزء هشتم، درباره حكميت و آثار و پيامدهاى آن، از جمله ظهور خوارج است.


[[نصر بن مزاحم]] در دو بخش از كتاب: يكى درباره معاويه و ديگرى عمار، كوشش كرده است تا چند حديث مسند را نقل كند؛ طبعا درباره معاويه احاديثى در مذمت و درباره عمار احاديثى در ستايش. اين دو بخش با ساير قسمت‌هاى كتاب متفاوت است و تك‌تك احاديث بسان ديگر كتاب‌هاى روايى با سند نقل شده است.
[[نصر بن مزاحم]] در دو بخش از كتاب: يكى درباره معاويه و ديگرى عمار، كوشش كرده است تا چند حديث مسند را نقل كند؛ طبعا درباره معاويه احاديثى در مذمت و درباره عمار احاديثى در ستايش. اين دو بخش با ساير قسمت‌هاى كتاب متفاوت است و تك‌تك احاديث بسان ديگر كتاب‌هاى روايى با سند نقل شده است.
خط ۶۲: خط ۶۲:
شيوه تأليف اين اثر، مانند ديگر آثار معمول در اين دوره، حديثى است و امتياز آن، روايت كردن با دو يا سه واسطه از كسانى است كه خود در جنگ صفين حضور داشته‌اند و از آنجا كه اين اثر در مكتب تاريخ‌نگارى عراق تدوين شده، سلسله اسناد بيشتر روايات آن به رجال و راويان شيعى مانند اصبغ بن نباته، حارث بن حصيره ازدى، صعصعة بن صوحان، جابر بن يزيد جُعفى منتهى مى‌شود.
شيوه تأليف اين اثر، مانند ديگر آثار معمول در اين دوره، حديثى است و امتياز آن، روايت كردن با دو يا سه واسطه از كسانى است كه خود در جنگ صفين حضور داشته‌اند و از آنجا كه اين اثر در مكتب تاريخ‌نگارى عراق تدوين شده، سلسله اسناد بيشتر روايات آن به رجال و راويان شيعى مانند اصبغ بن نباته، حارث بن حصيره ازدى، صعصعة بن صوحان، جابر بن يزيد جُعفى منتهى مى‌شود.


[[نصر بن مزاحم]] به دليل گرايش خاص خود به امام على(ع)، خطبه‌هايى از آن حضرت را نقل كرده و به بسيارى از امور اجتماعى و فرهنگى، به‌ويژه نظامى پرداخته است. او گاه چنان دقيق به گزارش تاكتيك‌هاى جنگى و روانى، شيوه آرايش سپاه، رجزها، هجوها و سوگوارى‌ها و تصويرپردازى از جامه‌ها، اسلحه‌ها، ابزار جنگى، وصف اسب‌ها و... مى‌پردازد كه مى‌توان به‌آسانى، رخدادها، حوادث و صحنه‌هاى اين پيكار را بازسازى كرد <ref>[http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa40641 پايگاه اسلام كوئست. نت]</ref>.
[[نصر بن مزاحم]] به دليل گرايش خاص خود به [[امام على (ع)]]، خطبه‌هايى از آن حضرت را نقل كرده و به بسيارى از امور اجتماعى و فرهنگى، به‌ويژه نظامى پرداخته است. او گاه چنان دقيق به گزارش تاكتيك‌هاى جنگى و روانى، شيوه آرايش سپاه، رجزها، هجوها و سوگوارى‌ها و تصويرپردازى از جامه‌ها، اسلحه‌ها، ابزار جنگى، وصف اسب‌ها و... مى‌پردازد كه مى‌توان به‌آسانى، رخدادها، حوادث و صحنه‌هاى اين پيكار را بازسازى كرد <ref>[http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa40641 پايگاه اسلام كوئست. نت]</ref>.


كتاب وقعة صفين فقط گزارش وقايع نيست، بلكه حاوى موجبات بروز تدريجى هر واقعه، گفتگوها، مكاتبات، پيام‌ها، مشورت‌ها، مذاكرات خصوصى، خطبه‌ها، برخوردها و بسيارى نكات ديگر است. به‌علاوه اسناد هر روايت نيز مذكور است و اين خصائص، كتاب را خواندنى و پرفايده كرده است. از آن جمله، گفتگوى جرير با معاويه و ابلاغ پيام حضرت اميرالمؤمنين و پاسخ معاويه، قرار و مدار معاويه و عمرو عاص بر سر حكومت مصر، نامه مهم اميرالمؤمنين به معاويه و اظهار نظر در مورد خلافت، رايزنى اميرالمؤمنين با مهاجران و انصار پيش از لشكركشى به شام، مختار گذاشتن اميرالمؤمنين اشخاص را در راهى كه مى‌خواستند اختيار كنند، نظر اميرالمؤمنين درباره پرداخت خون‌بهاى اربد فزارى كه زير دست و پاى تعقيب‌كنندگان مرد از بيت المال، بازداشتن اميرالمؤمنين حجر بن عدى و عمرو بن حمق را از دشنام‌گويى به شاميان، رفتار اميرالمؤمنين با دهقانان انبار، نمازگزاردن اميرالمؤمنين بر راهب مقتول در پيكار صفين و طلب آمرزش براى او كه از اميرالمؤمنين جدا نشد تا شهادت نصيبش شد، نامه اميرالمؤمنين به دو تن از سردارانش زياد بن نضر و شريح بن هانى در چگونگى تعبيه لشكر و مراقبت‌هاى لازم.
كتاب وقعة صفين فقط گزارش وقايع نيست، بلكه حاوى موجبات بروز تدريجى هر واقعه، گفتگوها، مكاتبات، پيام‌ها، مشورت‌ها، مذاكرات خصوصى، خطبه‌ها، برخوردها و بسيارى نكات ديگر است. به‌علاوه اسناد هر روايت نيز مذكور است و اين خصائص، كتاب را خواندنى و پرفايده كرده است. از آن جمله، گفتگوى جرير با معاويه و ابلاغ پيام حضرت اميرالمؤمنين و پاسخ معاويه، قرار و مدار معاويه و عمرو عاص بر سر حكومت مصر، نامه مهم اميرالمؤمنين به معاويه و اظهار نظر در مورد خلافت، رايزنى اميرالمؤمنين با مهاجران و انصار پيش از لشكركشى به شام، مختار گذاشتن اميرالمؤمنين اشخاص را در راهى كه مى‌خواستند اختيار كنند، نظر اميرالمؤمنين درباره پرداخت خون‌بهاى اربد فزارى كه زير دست و پاى تعقيب‌كنندگان مرد از بيت المال، بازداشتن اميرالمؤمنين حجر بن عدى و عمرو بن حمق را از دشنام‌گويى به شاميان، رفتار اميرالمؤمنين با دهقانان انبار، نمازگزاردن اميرالمؤمنين بر راهب مقتول در پيكار صفين و طلب آمرزش براى او كه از اميرالمؤمنين جدا نشد تا شهادت نصيبش شد، نامه اميرالمؤمنين به دو تن از سردارانش زياد بن نضر و شريح بن هانى در چگونگى تعبيه لشكر و مراقبت‌هاى لازم.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش