مهلبی، حسن بن احمد: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۱: خط ۳۱:
</div>
</div>


'''حسن بن احمد مهلّبی''' (380 ق)، متوفای مورخ، جغرافیدان، از دانشمندان و جهانگردان دورۀ خلفاى فاطمى مصر
'''حسن بن احمد مهلّبی''' (380 ق)، متوفای مورخ، جغرافیدان، از دانشمندان و جهانگردان دورۀ خلفاى فاطمى مصر، نویسنده کتاب [[الكتاب العزيزي أو المسالك و الممالك]]


متأسفانه كتب تراجم دربارۀ شرح حال وى سكوت كرده‌اند.از اين رو نه [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلّكان]] در «وفيات الاعيان» و نه ذهبي در «سير أعلام النبلاء» و نه [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] در «الوافي بالوفيات» و نه هم‌[[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]] در «الفهرست» نامى از وى نبرده‌اند.فقط حاجى خليفه در «كشف‌الظنون» اشاره‌اى به وى و كتاب او «المسالك و الممالك» نموده است البته‌حاجى خليفه از وى با نام حسين، به جاى حسن، نام مى‌برد كه احتمالا اين اشتباه ناشى از اعتماد وى بر نقل ابن ياقوت حموى است كه دربارۀ نام صحيح ابن مهلّبى بارها دچار خطا شده است ياقوت با نام‌هاى ذيل از وى ياد مى‌كند:محمد بن حسن مهلبى، ابوالحسن مهلبى، حسن بن محمد مهلبى، حسين بن محمد مهلبى و...اما كلاعى و [[ابوالفداء، اسماعیل بن علی|ابوالفداء]] و [[ابن عدیم، عمر بن احمد |ابن عديم]] همگى بر نام «حسن بن احمد مهلبى» اتفاق نظر دارند.[[ابن عدیم، عمر بن احمد |ابن عديم]] از او با عنوان «رجل فاضل» یاد مى‌كند و ياقوت در يك‌جا از او به «مصرى» یاد مى‌كند.ياقوت‌تنها كسى است كه از وى با عنوان «مصرى» یاد مى‌كند و اين مى‌تواند اشاره‌اى به محل رشد و نموابن مهلبى باشد هر چند شامى بودن وى نيز احتمال بعيدى نيست.از محتواى كتاب چنين برمى‌آيد كه ابن مهلّبى فردى جهانگرد بوده و به اقاليمى كه قبل از او كسى بدانجا سفر نكرده، پا گذارده است.از خلال حواشى ابن مهلبى بر برخى وقايع و حوادث تاريخى تمايل شيعى وى آشكار مى‌شود.
== زندگی‌نامه ==
متأسفانه كتب تراجم دربارۀ شرح حال وى سكوت كرده‌اند.از اين رو نه [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلّكان]] در «[[وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان|وفيات الاعيان]]» و نه [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبي]] در «[[سير أعلام النبلاء]]» و نه [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] در «[[الوافي بالوفيات]]» و نه هم‌ [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]] در «[[الفهرست (ابن نديم)|الفهرست]]» نامى از وى نبرده‌اند.  
 
فقط حاجى خليفه در «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف‌ الظنون]]» اشاره‌اى به وى و كتاب او «المسالك و الممالك» نموده است البته‌ [[حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله|حاجى خليفه]] از وى با نام حسين، به جاى حسن، نام مى‌برد كه احتمالا اين اشتباه ناشى از اعتماد وى بر نقل ابن [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]] است كه دربارۀ نام صحيح ابن مهلّبى بارها دچار خطا شده است ياقوت با نام‌هاى ذيل از وى ياد مى‌كند: محمد بن حسن مهلبى، ابوالحسن مهلبى، حسن بن محمد مهلبى، حسين بن محمد مهلبى و...اما كلاعى و [[ابوالفداء، اسماعیل بن علی|ابوالفداء]] و [[ابن عدیم، عمر بن احمد |ابن عديم]] همگى بر نام «حسن بن احمد مهلبى» اتفاق نظر دارند.[[ابن عدیم، عمر بن احمد |ابن عديم]] از او با عنوان «رجل فاضل» یاد مى‌كند و ياقوت در يك‌جا از او به «مصرى» یاد مى‌كند.ياقوت‌تنها كسى است كه از وى با عنوان «مصرى» یاد مى‌كند و اين مى‌تواند اشاره‌اى به محل رشد و نموابن مهلبى باشد هر چند شامى بودن وى نيز احتمال بعيدى نيست.
 
از محتواى كتاب چنين برمى‌آيد كه ابن مهلّبى فردى جهانگرد بوده و به اقاليمى كه قبل از او كسى بدانجا سفر نكرده، پا گذارده است. از خلال حواشى ابن مهلبى بر برخى وقايع و حوادث تاريخى تمايل شيعى وى آشكار مى‌شود.


== وفات ==
== وفات ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش