أوثق الوسائل في شرح الرسائل (طبع قديم): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۴: خط ۳۴:


==ساختار==
==ساختار==
اين کتاب در سال 1295 قمرى به پایان رسيده و در سال 1313 قمرى چاپ شده است.<ref>الذريعة ج 2 صفحۀ 473</ref>
اين کتاب در سال 1295 قمرى به پایان رسيده و در سال 1313 قمرى چاپ شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22604/2/473 الذريعة ج 2 صفحۀ 473]</ref>


کتاب حاضر از چهار قسمت تشكيل شده است:
کتاب حاضر از چهار قسمت تشكيل شده است:
خط ۵۵: خط ۵۵:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
سبک طرح مباحث در أوثق الوسائل به گونه‌اى نيست كه نظير کتاب مطارح الأنظار، مؤلف صرفا به شرح عبارت‌هاى کتاب بسنده كند، بلكه اشكالات و مناقشاتى در نظريات شيخ اعظم به وسيلۀ مؤلف و يا استادش سيد‌‎حسين كوه‌كمرى ديده مى‌شود. بنابراین شرح کتاب همراه با نقد و مناقشه است.<ref>مانند ص15 سطر 21 و ص17 س 34 و ص20 س 12</ref>
سبک طرح مباحث در أوثق الوسائل به گونه‌اى نيست كه نظير کتاب مطارح الأنظار، مؤلف صرفا به شرح عبارت‌هاى کتاب بسنده كند، بلكه اشكالات و مناقشاتى در نظريات شيخ اعظم به وسيلۀ مؤلف و يا استادش سيد‌‎حسين كوه‌كمرى ديده مى‌شود. بنابراین شرح کتاب همراه با نقد و مناقشه است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/3791/1/15 مانند ص15 سطر 21] و [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/3791/1/17 ص17] س 34 و [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/3791/1/20 ص20 س 12]</ref>


مؤلف در بعضى مباحث حتى مناقشاتى را در نظريات استادش مطرح مى‌كند، مثلا: «و لكن الانصاف أن دعوى كون المرتب على ظن الضرر حكماً واقعياً لا تخلو عن نظر، بل منع، و إن مال إليه سيدنا الأستاذ - - في مجلس الدرس».<ref>ص 18 سطر 22</ref>
مؤلف در بعضى مباحث حتى مناقشاتى را در نظريات استادش مطرح مى‌كند، مثلا: «و لكن الانصاف أن دعوى كون المرتب على ظن الضرر حكماً واقعياً لا تخلو عن نظر، بل منع، و إن مال إليه سيدنا الأستاذ - - في مجلس الدرس».<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/3791/1/18 ص 18 سطر 22]</ref>


از نكات مثبت کتاب این كه مؤلف به واسطۀ استادش سيد‌‎حسين بن محمد كوه‌كمرى تبريزى معروف به سيد‌‎حسين ترك (متوفاى 1299 قمرى) كه شاگرد شيخ اعظم و صاحب فصول بوده، با نظريات واقعى شيخ اعظم آشنايى داشته و گاهى با عبارت: «و قد نقل بعض مشايخنا عن المصنف - قده - أنّه قال».<ref>ص 146 س 23</ref>مطلب را بيان مى‌فرمايد و با مراجعه به نسخه‌هاى مختلف رسائل نيز سعى در به دست آوردن نظريات اصلى شيخ اعظم داشته است؛ مانند: «و في بعض النسخ قد وقع الأمر بالتأمل بعد قوله...».
از نكات مثبت کتاب این كه مؤلف به واسطۀ استادش سيد‌‎حسين بن محمد كوه‌كمرى تبريزى معروف به سيد‌‎حسين ترك (متوفاى 1299 قمرى) كه شاگرد شيخ اعظم و صاحب فصول بوده، با نظريات واقعى شيخ اعظم آشنايى داشته و گاهى با عبارت: «و قد نقل بعض مشايخنا عن المصنف - قده - أنّه قال».<ref>ص 146 س 23</ref>مطلب را بيان مى‌فرمايد و با مراجعه به نسخه‌هاى مختلف رسائل نيز سعى در به دست آوردن نظريات اصلى شيخ اعظم داشته است؛ مانند: «و في بعض النسخ قد وقع الأمر بالتأمل بعد قوله...».
خط ۶۵: خط ۶۵:
(اگر توجه شود مؤلف به بسيارى از كتب اصولى و فقهى در این عبارت‌ها اشاره كرده است).
(اگر توجه شود مؤلف به بسيارى از كتب اصولى و فقهى در این عبارت‌ها اشاره كرده است).


کتاب أوثق الوسائل یکى از بهترين منابع برای به دست آوردن مآخذ و منابع نظريات شيخ اعظم در رسائل است و در واقع، در بسيارى از موارد أوثق الوسائل یک دورۀ کتاب شناسى و شناسايى منابع و مآخذ اقوال مختلف مى‌باشد.<ref>صفحۀ 22 سطر 18</ref>
کتاب أوثق الوسائل یکى از بهترين منابع برای به دست آوردن مآخذ و منابع نظريات شيخ اعظم در رسائل است و در واقع، در بسيارى از موارد أوثق الوسائل یک دورۀ کتاب شناسى و شناسايى منابع و مآخذ اقوال مختلف مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/3791/1/22 صفحۀ 22 سطر 18]</ref>


حتى اگر قسمتى از عبارتى حذف شده باشد، بيان مى‌كند؛ مثلاًدر نقل كلام محدث استرآبادى: «قوله من الأمور الواضحة عند الأذهان المستقيمة... و قد وقع هنا سقط من قلم المصنف. قال في کتاب الفوائد المدنية قد وقع بعد العبارة المذكورة و لأنّهم عارفون بالقواعد المنطقية.» يا این كه اگر عبارت به صورت خلاصه ذكر شده باشد، عين الفاظ را برای فهم بهتر مطالب ذكر مى‌كند.<ref>ص 177 سطر 31</ref>
حتى اگر قسمتى از عبارتى حذف شده باشد، بيان مى‌كند؛ مثلاًدر نقل كلام محدث استرآبادى: «قوله من الأمور الواضحة عند الأذهان المستقيمة... و قد وقع هنا سقط من قلم المصنف. قال في کتاب الفوائد المدنية قد وقع بعد العبارة المذكورة و لأنّهم عارفون بالقواعد المنطقية.» يا این كه اگر عبارت به صورت خلاصه ذكر شده باشد، عين الفاظ را برای فهم بهتر مطالب ذكر مى‌كند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/3791/1/177 ص 177 سطر 31]</ref>


خصوصيت ديگر مؤلف در کتاب شناسى، احاطه به نظريات افراد و کتاب‌هایى است كه در رسائل مطرح شده است. ايشان گاهى از کتاب‌هاى مذكور، آدرس را به شكل دقيق بيان مى‌كند؛ مثل: «وجدتها في أواخر باب الرهن في مسألة إقرار الراهن بعتق العبدالمرهون قبل الرهن» يا این كه: «قد ظهر من بعض المعاصرين الخ هو صاحب الفصول و ما نقله عنه في مبحث الاجتهاد و التقليد» و گاهى تناقض نظريات آن افراد را بيان مى‌كند؛ مثل: «و العجب من المحقق القمى، لأنه مع قوله باعتبار الظنون من باب دليل الانسداد ذهب إلى القول بالإجزاء. و أعجب منه قوله به في الأوامر العذريّة».
خصوصيت ديگر مؤلف در کتاب شناسى، احاطه به نظريات افراد و کتاب‌هایى است كه در رسائل مطرح شده است. ايشان گاهى از کتاب‌هاى مذكور، آدرس را به شكل دقيق بيان مى‌كند؛ مثل: «وجدتها في أواخر باب الرهن في مسألة إقرار الراهن بعتق العبدالمرهون قبل الرهن» يا این كه: «قد ظهر من بعض المعاصرين الخ هو صاحب الفصول و ما نقله عنه في مبحث الاجتهاد و التقليد» و گاهى تناقض نظريات آن افراد را بيان مى‌كند؛ مثل: «و العجب من المحقق القمى، لأنه مع قوله باعتبار الظنون من باب دليل الانسداد ذهب إلى القول بالإجزاء. و أعجب منه قوله به في الأوامر العذريّة».
خط ۸۷: خط ۸۷:
از نكات مثبت ديگر این كه مؤلف بدون اطلاع دقيق مطلبى را بيان نمى‌كند و در صورت شك، احتياط مى‌كند؛ مثلاً«و المسألة محتاجة إلى مزيد التأمل و هذا ما يخطر بالبال في العاجل لعلّ اللّه تعالى يوفقنا لما هو أدق و أتقن في الآجل». كه نشان از تقوا و ورع او در بيان مطالب دارد.
از نكات مثبت ديگر این كه مؤلف بدون اطلاع دقيق مطلبى را بيان نمى‌كند و در صورت شك، احتياط مى‌كند؛ مثلاً«و المسألة محتاجة إلى مزيد التأمل و هذا ما يخطر بالبال في العاجل لعلّ اللّه تعالى يوفقنا لما هو أدق و أتقن في الآجل». كه نشان از تقوا و ورع او در بيان مطالب دارد.


از خصوصيات مهم ديگر کتاب تنوع در طرح مطالب است، زيرا مؤلف علاوه بر توضيح مطالب عمیق و تعيين دقيق مآخذ مورد استفاده، به نكات جزئى نيز توجه دارد؛ مثلاًوزن كلمات يا حتى متعلق جار و مجرور را بيان مى‌كند و حتى مباحث رجالى را نيز تبيين نموده و مآخذ و صاحبان آنان را نيز معرفى مى‌كند.<ref>ص 227 س 34 و ص234 س 36 و ص159 س 3</ref>
از خصوصيات مهم ديگر کتاب تنوع در طرح مطالب است، زيرا مؤلف علاوه بر توضيح مطالب عمیق و تعيين دقيق مآخذ مورد استفاده، به نكات جزئى نيز توجه دارد؛ مثلاًوزن كلمات يا حتى متعلق جار و مجرور را بيان مى‌كند و حتى مباحث رجالى را نيز تبيين نموده و مآخذ و صاحبان آنان را نيز معرفى مى‌كند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/3791/1/227 ص 227 س 34] و [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/3791/1/234 ص234 س 36] و [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/3791/1/159 ص159 س 3]</ref>


==مطالب مستقل در کتاب==
==مطالب مستقل در کتاب==
خط ۱۶۶: خط ۱۶۶:
[[رده:اصول فقه (آثارکلی)]]
[[رده:اصول فقه (آثارکلی)]]
[[رده:اصول فقه شیعه]]
[[رده:اصول فقه شیعه]]
[[رده:25 دی الی 24 بهمن(97)]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش