۶۱٬۱۸۹
ویرایش
روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۷ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۳۴
، ۲۷ ژوئن ۲۰۱۹جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>'
جز (جایگزینی متن - 'فتح اللّه' به 'فتح‌اللّه') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| تعداد جلد =20 | | تعداد جلد =20 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12063 | | کتابخانۀ دیجیتال نور =12063 | ||
| کتابخوان همراه نور =01931 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۰: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در متن كتاب به نام تفسير اشاره‌اى نشده است، اما بنابر اجماع دستنويسها و منابع هم روزگار مؤلف، از جمله فهرست منتجب‌الدين رازى<ref>ص 45</ref>كه شاگرد شيخ بوده، همه جا نام كتاب روض الجنان و روح الجنان آمده است. تنها در معالم العلماى [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]] <ref>ص 141</ref> «روح الجنان و روح الجنان» ثبت شده كه قطعاً كلمه «روح» در آغاز آن محرّف «روض» است، چرا كه خود [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]] در كتاب ديگرش، مناقب<ref>ج 1، ص 12</ref>، گفته است: «ابوالفتوح روايت روض الجنان و روح الجنان فى تفسير القرآن را به من اجازه داده است». | در متن كتاب به نام تفسير اشاره‌اى نشده است، اما بنابر اجماع دستنويسها و منابع هم روزگار مؤلف، از جمله فهرست منتجب‌الدين رازى<ref>ص 45</ref>كه شاگرد شيخ بوده، همه جا نام كتاب روض الجنان و روح الجنان آمده است. تنها در معالم العلماى [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]<ref>ص 141</ref> «روح الجنان و روح الجنان» ثبت شده كه قطعاً كلمه «روح» در آغاز آن محرّف «روض» است، چرا كه خود [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]] در كتاب ديگرش، مناقب<ref>ج 1، ص 12</ref>، گفته است: «ابوالفتوح روايت روض الجنان و روح الجنان فى تفسير القرآن را به من اجازه داده است». | ||
شيوه تنظيم تفسير [[ابوالفتوح رازی، حسین بن علی|ابوالفتوح رازى]] اصولا كلامى-روايى است، اما از آنجا كه بر جنبه‌هاى ادبى واژه‌هاى قرآنى مانند مباحث لغوى و زبانى و استشهاد به اشعار عربى براى روشن شدن معانى كلمات و جنبه‌هاى صرف و نحوى نيز تأكيد دارد، خصوصيت ادبى را هم مى‌توان بر آن افزود. | شيوه تنظيم تفسير [[ابوالفتوح رازی، حسین بن علی|ابوالفتوح رازى]] اصولا كلامى-روايى است، اما از آنجا كه بر جنبه‌هاى ادبى واژه‌هاى قرآنى مانند مباحث لغوى و زبانى و استشهاد به اشعار عربى براى روشن شدن معانى كلمات و جنبه‌هاى صرف و نحوى نيز تأكيد دارد، خصوصيت ادبى را هم مى‌توان بر آن افزود. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۶: | ||
تفسير [[ابوالفتوح رازی، حسین بن علی|ابوالفتوح رازى]] بر تفسيرهاى عربى و فارسى بعد از خود اثر نهاده است. [[شوشتری، نورالله بن شریف‌الدین|قاضى نوراللّه شوشترى]]<ref>ج 1، ص 490</ref> ضمن ستايش از اين تفسير، اظهار نظر كرده كه فخرالدين رازى اساس تفسير كبير خود را از اين كتاب گرفته و براى دفع انتحال، بعضى از تشكيكات خود را بر آن افزوده است. از ميان تفسيرهاى فارسى كه از ابوالفتوح متأثر بوده و به وضوح و گاه به عين عبارت از آن نقل قول كرده‌اند، مى‌توان به دو تفسير پر آوازه شيعه، جلاء الاذهان و جلاء الاحزان معروف به تفسير گازر تأليف ابوالمحاسن حسين بن حسن جرجانى و [[منهج الصادقين في إلزام المخالفين|منهج الصادقين]] [[کاشانی، فتحالله بن شکرالله|ملا فتح‌اللّه كاشانى]] اشاره كرد. متن اين دو كتاب، به‌ويژه تفسير گازر، با روض الجنان اغلب يكسان و سزاوار سنجشهاى دقيق است.<ref>جرجانى، ج 1، مقدمه حسينى ارموى، ص ى-يا، لز-لح</ref> | تفسير [[ابوالفتوح رازی، حسین بن علی|ابوالفتوح رازى]] بر تفسيرهاى عربى و فارسى بعد از خود اثر نهاده است. [[شوشتری، نورالله بن شریف‌الدین|قاضى نوراللّه شوشترى]]<ref>ج 1، ص 490</ref> ضمن ستايش از اين تفسير، اظهار نظر كرده كه فخرالدين رازى اساس تفسير كبير خود را از اين كتاب گرفته و براى دفع انتحال، بعضى از تشكيكات خود را بر آن افزوده است. از ميان تفسيرهاى فارسى كه از ابوالفتوح متأثر بوده و به وضوح و گاه به عين عبارت از آن نقل قول كرده‌اند، مى‌توان به دو تفسير پر آوازه شيعه، جلاء الاذهان و جلاء الاحزان معروف به تفسير گازر تأليف ابوالمحاسن حسين بن حسن جرجانى و [[منهج الصادقين في إلزام المخالفين|منهج الصادقين]] [[کاشانی، فتحالله بن شکرالله|ملا فتح‌اللّه كاشانى]] اشاره كرد. متن اين دو كتاب، به‌ويژه تفسير گازر، با روض الجنان اغلب يكسان و سزاوار سنجشهاى دقيق است.<ref>جرجانى، ج 1، مقدمه حسينى ارموى، ص ى-يا، لز-لح</ref> | ||
تفسير ابوالفتوح تقريباً از زمان حيات مؤلف مورد توجه بوده و مرتب استنساخ و رونويسى شده است. تاكنون 53 نسخه ناقص و كامل از اين تفسير در كتابخانه‌هاى ايران و ديگر كشورها شناسايى شده<ref>ابوالفتوح رازى، ج 1، مقدمه ياحقى و ناصح، ص هفتاد و شش-هشتاد و يك</ref> كه كهن‌ترين آنها دست‌نويس شماره 1336ش آستان قدس رضوى مورخ ربيع‌الاول 556 است كه تنها مجلدات 16 و 17 تفسير را شامل مى‌شود. نسخه‌اى از اين كتاب متعلق به كتابخانه شخصى جلال‌الدين [[محدث، جلال‌الدین|محدث ارموى]]، مورخ دوم صفر 579، صريحاً نشان مى‌دهد كه از روى نسخه‌اى به تاريخ 533 كتابت شده است.<ref>براى آگاهى بيشتر بينش، ص 44-51؛ یاحقى، 1362 ش، ص 160-188</ref> از ميان 53 دست‌نويس شناخته شده‌ى اين اثر، تنها چهار نسخه است كه دو دوره‌ى كامل تفسير (هر دوره در دو نسخه) را تشكيل مى‌دهد و مابقى تنها بخشى از اين تفسير است. تفسير روض الجنان بر اساس تقسيم‌بندى خود مؤلف و تصريح برخى از هم روزگاران او مانند منتجب‌الدين رازى و [[قزوینی رازی، عبدالجلیل|عبدالجليل قزوينى]] <ref>ص 212</ref> و اتفاق همه‌ى دستنويسها بيست جلد بوده كه فراهم‌آورندگان سه چاپ اول كتاب تقسيم‌بندى را مراعات نكرده‌اند. | تفسير ابوالفتوح تقريباً از زمان حيات مؤلف مورد توجه بوده و مرتب استنساخ و رونويسى شده است. تاكنون 53 نسخه ناقص و كامل از اين تفسير در كتابخانه‌هاى ايران و ديگر كشورها شناسايى شده<ref>ابوالفتوح رازى، ج 1، مقدمه ياحقى و ناصح، ص هفتاد و شش-هشتاد و يك</ref> كه كهن‌ترين آنها دست‌نويس شماره 1336ش آستان قدس رضوى مورخ ربيع‌الاول 556 است كه تنها مجلدات 16 و 17 تفسير را شامل مى‌شود. نسخه‌اى از اين كتاب متعلق به كتابخانه شخصى جلال‌الدين [[محدث، جلال‌الدین|محدث ارموى]]، مورخ دوم صفر 579، صريحاً نشان مى‌دهد كه از روى نسخه‌اى به تاريخ 533 كتابت شده است.<ref>براى آگاهى بيشتر بينش، ص 44-51؛ یاحقى، 1362 ش، ص 160-188</ref> از ميان 53 دست‌نويس شناخته شده‌ى اين اثر، تنها چهار نسخه است كه دو دوره‌ى كامل تفسير (هر دوره در دو نسخه) را تشكيل مى‌دهد و مابقى تنها بخشى از اين تفسير است. تفسير روض الجنان بر اساس تقسيم‌بندى خود مؤلف و تصريح برخى از هم روزگاران او مانند منتجب‌الدين رازى و [[قزوینی رازی، عبدالجلیل|عبدالجليل قزوينى]]<ref>ص 212</ref> و اتفاق همه‌ى دستنويسها بيست جلد بوده كه فراهم‌آورندگان سه چاپ اول كتاب تقسيم‌بندى را مراعات نكرده‌اند. | ||
==وضعيت كتاب== | ==وضعيت كتاب== | ||