۶۱٬۱۸۹
ویرایش
مؤسسة آل البيت عليهم‌السلام لاحياء التراث (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۵ اکتبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۷:۳۸
، ۱۵ اکتبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'ـ' به ''
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'ـ' به '') |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
== اهداف == | == اهداف == | ||
آغاز شکل‌گیری مؤسسه با محقق ساختن این اهداف آغاز گردید: | آغاز شکل‌گیری مؤسسه با محقق ساختن این اهداف آغاز گردید: | ||
# احیای | # احیای متون و منابع مهم و ارزشمندی که عالمان و محققان اسلامی در ابعاد گوناگون و در رشته‌های مختلف علوم و فنون اسلامی در طی اعصار و قرون مختلف پدید آورده‌اند؛ازآن‌رو که جامعهء اسلامی از یک سو و شیعیان از سویی دیگر و حوزه‌های علمیه و عالمان و محققان و طلاب علوم دینی از طرفی دیگر،سخت نیازمند استفاده از این منابع و متون هستند،بر این اساس تحقیق و احیای شایسته و عرضهء بهینهء این متون،از ضرورتهای انکارناپذیر است که مؤسسه برای محقق ساختن آن می‌کوشد. | ||
# روزآمد کردن تمامی منابعی که پیش از این غیر محققانه و بدون تصحیح درست و غیراستاندارد و غیراصولی و تجلیدی | # روزآمد کردن تمامی منابعی که پیش از این غیر محققانه و بدون تصحیح درست و غیراستاندارد و غیراصولی و تجلیدی نازیبا و غیرجذّاب چاپ و منتشر شده است. | ||
# به دلیل تعداد زیاد و فراوانی متون خطی و چاپی در این زمینه،نیاز مبرمی به گزینشهای مختلف منابع و متون وجود دارد تا آنچه را ضرورت روز تعیین می‌کند،در اولویت قرار | # به دلیل تعداد زیاد و فراوانی متون خطی و چاپی در این زمینه،نیاز مبرمی به گزینشهای مختلف منابع و متون وجود دارد تا آنچه را ضرورت روز تعیین می‌کند،در اولویت قرار بگیرد،سپس با تحقیق،تصحیح و پیرایش و چاپ و نشری خوب و امروزین به عرصهء علم و فرهنگ تقدیم گردد. | ||
# آگاه ساختن عالمان،فرهیختگان، طلاب،دانشجویان و سایر علاقه‌مندان و پیروان اسلام و تشیع،به میراث بزرگ و | # آگاه ساختن عالمان،فرهیختگان، طلاب،دانشجویان و سایر علاقه‌مندان و پیروان اسلام و تشیع،به میراث بزرگ و گنجینهء نفیس و آثار و تألیفات و میراث گرانقدری که دانشمندان بزرگ اسلام،به ویژه شیعه از خویش به یادگار گذاشته‌اند. | ||
# مرتبط ساختن امت اسلامی به گذشتهء درخشانش در عرصهء علم،فرهنگ و تمدن شکوهمند اسلامی و | # مرتبط ساختن امت اسلامی به گذشتهء درخشانش در عرصهء علم،فرهنگ و تمدن شکوهمند اسلامی و میراث پرارج و بی‌نظیر ائمهء طاهرین(ع) و اهل بیت پیامبر(ص) و سود جستن و بهره‌ور ساختن این ارتباط با گذشته، جهت آگاهی بیشتر در مسیر تکامل فردی و اجتماعی مسلمانان و شیعیان. | ||
# از همه مهمتر تبیین و توضیح تفکر و اندیشه | # از همه مهمتر تبیین و توضیح تفکر و اندیشه نورانی و شیوهء حسنهء آل البیت(ع) در بیان اسلام، قرآن،احکام و شریعت پاک محمدی(ص)<ref>همان، ص114</ref> | ||
==بخش‌ها== | ==بخش‌ها== | ||
مؤسسه آل البیت به جهت پیشبرد فعالیتهای خویش دارای گروه‌هایی با شرح وظایف خاص بوده که بخشی از آنها بدین شرح است: | مؤسسه آل البیت به جهت پیشبرد فعالیتهای خویش دارای گروه‌هایی با شرح وظایف خاص بوده که بخشی از آنها بدین شرح است: | ||
# گروه گزینش: اولویت بندی منابع و تحقیقات بر اساس نیازهای جامعه علمی و فرهنگی، از طرف دیگر آثار و منابعی که موجب انحراف و انحطاط جامعه | # گروه گزینش: اولویت بندی منابع و تحقیقات بر اساس نیازهای جامعه علمی و فرهنگی، از طرف دیگر آثار و منابعی که موجب انحراف و انحطاط جامعه اسلامی است،از دائرهء تحقیق و پژوهش و از میان متون و تراث اسلامی خارج سازند. بنابراین کتاب گزینش شده،باید برای امت اسلامی مفید باشد و به استحکام و استواری عقاید جامعه کمک کند. | ||
# گروه ارزیاب و گردآورندهء نسخه‌ها: پس از | # گروه ارزیاب و گردآورندهء نسخه‌ها: پس از انتخاب کتاب موردنظر، گروه ارزیاب مؤسسه، جستجوی گستردهء خویش را جهت یافتن نسخه‌های آن کتاب در فهارس نسخه‌های خطی کتابخانه‌ها آغاز می‌کند و تعداد شمارهء نسخه‌های یافته شده در فهارس را در لیستهای مخصوص ثبت می‌کند، سپس برای ارزیابی آن نسخ موجود وارد عمل می‌شود و نسخهء گزینش و ارزیابی شده را که از همه بهتر است انتخاب می‌نماید.برای این کار ضوابط و موازین و ملاکهایی وجود دارد که خبرگان گروه ارزیاب و متخصصان فن آنها را به کار می‌گیرند و از مهمترین این ملاکها این است که نسخه به خط خود مؤلف باشد و یا نزد مؤلف قرائت شده و یا در زمان خود وی استنساخ و مورد تأیید وی قرار گرفته باشد و یا اینکه با نسخهء اصل مقابله و یا نزد علما استماع شده و یا از طرف مؤلف صحت آن تأیید گردیده و همچنین تاریخ نسخه و هویت استنساخ‌کننده شناسایی و یا واقف آن در ترجیح و ارزیابی تأثیر فراوان دارد. | ||
# گروه بازخوانی و تقطیع نص: بعد از انتخاب نسخه‌ها و عکس نسخه‌های | # گروه بازخوانی و تقطیع نص: بعد از انتخاب نسخه‌ها و عکس نسخه‌های بهتر، نسخهء موردنظر نزد یکی از فاضل‌ترین و آگاه‌ترین شخص به لغت عربی، قرائت می‌شود و گروه با بهره‌برداری از علائم نگارشی مانند:فاصله، نقطه گذاری، علامت تعجب،استفهام،استنکار و جمله‌های معترضه و اشاره به آیات و روایات،به تقطیع متن و ویراستاری صوری آن،نسخه را برای مقابله،تصحیح و گزینش متنی استوار آماده می‌سازد. | ||
# گروه استنساخ: پس از اینکه تقطیع نص و توزیع فقرات آن تمام | # گروه استنساخ: پس از اینکه تقطیع نص و توزیع فقرات آن تمام شد،نسخه مورد نظر به حروفچین داده می‌شود تا با دستگاههای مجهز حروفچینی،نسخه‌ای جدید و حروفچینی شده را استنساخ نماید و برای دقت در این کار،نسخهء حروفچینی شده با اصل نسخه،مطابقت داده شده و مقابله می‌گردد تا خطا و اغلاط آن اصلاح شود و نسخه‌ای سالم و دور از اشتباه و خطا در اختیار محقق قرار گیرد. | ||
# گروه مقابله نسخه‌ها: در این مرحله، گروه مقابله،نسخهء حروفچینی و تصحیح شده را با دیگر نسخه‌های خطی مقابله می‌کنند و موارد اختلافی بین نسخه‌ها در برگه‌ای جداگانه | # گروه مقابله نسخه‌ها: در این مرحله، گروه مقابله،نسخهء حروفچینی و تصحیح شده را با دیگر نسخه‌های خطی مقابله می‌کنند و موارد اختلافی بین نسخه‌ها در برگه‌ای جداگانه که همراه نسخهء حروفچینی شده است،ثبت می‌گردد و برای هریک از نسخه‌ها،به تناسب نسخهء گرفته شده از مراکز و کتابخانه‌ها رمزی تعیین می‌شود مثلاًبرای نسخه‌ای که از کتابخانهء مجلس شورای اسلامی،گرفته شده،رمز«م»و برای کتابخانهء آستان قدس رضوی،رمز«ق» انتخاب می‌شود و همچنین سایر نسخه‌ها. | ||
# گروه استخراج آیات و احادیث: این | # گروه استخراج آیات و احادیث: این گروه خود دارای بخشهایی جداگانه بدین شرح است: | ||
#:الف.بخش استخراج آیات:این بخش کوشش | #:الف.بخش استخراج آیات:این بخش کوشش می‌کند با دقت،تمامی آیاتی که در متن و نصّ مورد تحقیق به صراحت و یا به اشاره آمده است،بازیابی و شناسایی گردد و با نشانی کامل و دقیق ثبت شود. | ||
#:ب.بخش استخراج احادیث در مصادر شیعی:که روایات ذکر شده در متن | #:ب.بخش استخراج احادیث در مصادر شیعی:که روایات ذکر شده در متن اثر مورد تحقیق که به صراحت،یا به اشاره و یا به مفاد آن استدلال شده در منابع و مصادر شیعی مورد جستجو قرار می‌گیرد و با نشانی و آدرس کامل آنها ارجاع و ثبت می‌گردد. | ||
#:ج.بخش استخراج احادیث در | #:ج.بخش استخراج احادیث در مصادر اهل سنت:در این بخش نیز روایاتی که در متن اثر به صراحت،یا به اشاره و یا به مفاد آنها استدلال شده است،در منابع و مصادر اهل سنت و عامه مورد کاوش قرار گرفته و با دقت به آن مصادر ارجاع و ثبت می‌شود. | ||
# گروه استخراج اقوال فقهی: که خود به دو بخش تقسیم می‌گردد: | # گروه استخراج اقوال فقهی: که خود به دو بخش تقسیم می‌گردد: | ||
#:الف.بخش استخراج اقوال فقهی عالمان شیعی:در این بخش اقدام به استخراج اقوال نقل | #:الف.بخش استخراج اقوال فقهی عالمان شیعی:در این بخش اقدام به استخراج اقوال نقل شده در مصادر و منابع فقهی و جز آن‌که به عالمان امامیه تعلق دارد،می‌شود،خواه نقل قول مستقیم باشد و یا از آنان نقل شده باشد که دارای بابی بزرگ و گسترده است و شامل مسائلی چون: شهرت،اجماع،مسائل اختلافی و غیر آنها می‌گردد.همچنین اقوالی که به صورت: ذهب الیه بعض، قال به جماعة،احتمله آخرون،تردّد او توقف او تأمّل فیه طائفة و مانند اینها آمده است،نیز شناسایی و استخراج می‌شود. | ||
#:ب. | #:ب.بخش استخراج اقوال فقهی عالمان اهل سنت:در این بخش،همهء مراحلی که در بخش پیشین ذکر شد،اجرا می‌شود،با این تفاوت که در منابع اهل سنت جستجو صورت می‌گیرد،البته با مراعات و دقت کامل در ارجاع اقوال استخراج شده به منابع و مصادر اصلی و به حسب مذاهب عالمانی که اقوالشان استخراج می‌گردد،مثلاًاز فقه شافعی:به کتاب الأمّ شافعی؛ مختصر مزنی؛ مهذب فیروز آبادی؛و فتح العزیز رافعی و...و از فقه حنفی به:مشکل الآثار طحاوی؛احکام القرآن جصّاص؛ مبسوط سرخسی؛هدایه و شرح هدایهء مرغینانی و جامع الصغیر شیبانی و از فقه مالکی:به الموطأ مالک؛احکام القرآن قرطبی و ابن عربی؛الفتاوی و بدایة المجتهد ابن رشد و از فقه حنبلی:به احکام النساء احمد بن حنبل؛المغنی ابن قدامه،الاحکام السلطانیه ابویعلی،الفتاوی الکبری ابن تیمیه و از فقه ظاهری:به المحلی ابن حزم و جز اینها ارجاع می‌گردد. | ||
#:اضافه بر این دو مورد،در این دو بخش، اشعار،امثال،لغت و | #:اضافه بر این دو مورد،در این دو بخش، اشعار،امثال،لغت و غیر آن نیز استخراج و ارجاع داده می‌شود. | ||
# | # گروه رجال‌شناسی و ضبط اسناد: یکی از مهمترین مسائل کتابها و متون حدیثی، طولانی بودن اسناد آنهاست.با در نظر گرفتن عامل زمان،تعدّد نسّاخ،تفاوت مالکان نسخه‌ها در حفاظت از آنها و مسائلی از این قبیل،معلوم می‌شود که امکان تصحیف،تحریف،تبدیل اسامی،کنیه‌ها، القاب و انساب راویان فراوان است که نیازی به اشاره به آنها نیست ولی از آنجا که موضوع ضبط دقیق رجال و اسناد،از وظایف بزرگ و مهم تحقیق به شمار می‌رود،مؤسسه اقدام به تشکیل گروهی ویژه از متخصّصان و اهل فن و خبره در علم رجال نموده که کار اساسی آنها،ملاحظهء اختلافات رجالی است که در مرحلهء مقابله،به دست آمده است.این گروه به ویژه پس از بررسی دقیق تراجم و اسناد،اقدام به ضبط صحیح اسم، کنیه،لقب و نسب راویان،با ذکر دلایل قوی، می‌نماید. | ||
#گروه استوارسازی متون: در این بخش اسناد و مصادری | #گروه استوارسازی متون: در این بخش اسناد و مصادری که در گروههای فرعی شناسایی شده از تثبیت اختلافات،استخراج و ضبط سند را،مورد بررسی دقیق قرار داده و با تطبیق و قرائت دقیق نصّ به استوارسازی و ضبط دقیق آن می‌پردازند. | ||
#گروه نگارش پاورقیها | #گروه نگارش پاورقیها | ||
# | #گروه بازنگری نهایی | ||
#گروه حروفچینی و فنی | #گروه حروفچینی و فنی | ||
#گروه مقابلهء نهایی | #گروه مقابلهء نهایی | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
== فعالیتها و ارتباطات == | == فعالیتها و ارتباطات == | ||
غیر از | غیر از برنامه‌ها و کارهای یاد شده، مؤسسهء آل البیت(ع) ارتباطهای گسترده‌ای با سایر مؤسسات مشابه خود در ایران و فعالیتهای پی‌گیر و مشارکت‌های مستمری در کنگره‌ها،کنفرانسها،و نمایشگاههای مختلف بین المللی کتاب دارد که برخی از آن فعالیتها از این قرار است: | ||
# ارتباط با سایر مؤسّسات مشابه | # ارتباط با سایر مؤسّسات مشابه | ||
# | # شرکت در کنگره‌ها و کنفرانسها | ||
# شرکت در نمایشگاههای بین المللی | # شرکت در نمایشگاههای بین المللی | ||
# انتشار مجلهء تراثنا<ref>همان،ص 119،118</ref> | # انتشار مجلهء تراثنا<ref>همان،ص 119،118</ref> | ||