نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین عامه و خاصه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'امام صادق(ع)' به 'امام صادق (ع)') |
جز (جایگزینی متن - ' عبد ' به ' عبد') |
||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
در نقل شأن نزول در مواردى قابل توجه، به اقوال مختلف اشاره دارد، امّا كمتر به نقد اقوال ديگر مى‌پردازد و فقط، اقوال را نقل مى‌نمايد، مانند آيه 108 سوره‌ى بقره صفحه‌ى 27 درباره‌ى سبب نزول آيه اقوال مختلف ذكر شده است. كه پنج قول را ذكر مى‌نمايد. در موارد كمى نيز به ترجيح قولى از اقوال مى‌پردازد.مؤلف كتاب گاهى اوقات شأن نزولى را كه مرحوم شيخ نقل مى‌نمايد، به نقد مى‌كشد،مانند صفحه‌ى 16، آيه 83 سوره‌ى بقره و آيه 85 بقره،صفحه‌ى 17. در ذيل آيه 83 شيخ مى‌فرمايد:«از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] نقل نمايند كه اين قسمت از آيه'''و قولوا للناس حسنا'''درباره‌ى اهل ذمه نازل گرديده بود، سپس به آيه‌ى'''و قاتلوا الذين لا يؤمنون بالله و اليوم الآخر''' نسخ گرديده است».مؤلف در پاورقى مى‌گويد:«چنانكه مى‌دانيم، نسخ در قرآن، اگر وجود داشته باشد، اختصاص به احكام دارد، نه اخلاقيات و مواعظ، بنابراين به روايت نسخ مذكور در آيه نمى‌توان اطمينان حاصل كرد.» | در نقل شأن نزول در مواردى قابل توجه، به اقوال مختلف اشاره دارد، امّا كمتر به نقد اقوال ديگر مى‌پردازد و فقط، اقوال را نقل مى‌نمايد، مانند آيه 108 سوره‌ى بقره صفحه‌ى 27 درباره‌ى سبب نزول آيه اقوال مختلف ذكر شده است. كه پنج قول را ذكر مى‌نمايد. در موارد كمى نيز به ترجيح قولى از اقوال مى‌پردازد.مؤلف كتاب گاهى اوقات شأن نزولى را كه مرحوم شيخ نقل مى‌نمايد، به نقد مى‌كشد،مانند صفحه‌ى 16، آيه 83 سوره‌ى بقره و آيه 85 بقره،صفحه‌ى 17. در ذيل آيه 83 شيخ مى‌فرمايد:«از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] نقل نمايند كه اين قسمت از آيه'''و قولوا للناس حسنا'''درباره‌ى اهل ذمه نازل گرديده بود، سپس به آيه‌ى'''و قاتلوا الذين لا يؤمنون بالله و اليوم الآخر''' نسخ گرديده است».مؤلف در پاورقى مى‌گويد:«چنانكه مى‌دانيم، نسخ در قرآن، اگر وجود داشته باشد، اختصاص به احكام دارد، نه اخلاقيات و مواعظ، بنابراين به روايت نسخ مذكور در آيه نمى‌توان اطمينان حاصل كرد.» | ||
از جمله موارد نقل،نقد مؤلف به مطالب موهونى است كه خود در متن از ديگران نقل مى‌كند. مانند:آيه‌ى 119 سوره‌ى بقره صفحه‌ى 34:'''إنّا ارسلناك بالحق بشيرا و نذيرا و لا تسئل عن اصحاب الجحيم'''از محمد بن كعب القراظى و نيز از طريق ابن جريج از داود بن ابى عاصم نقل نمايند كه وى چنين روايت كرده كه:رسول خدا(ص) فرمود كجايند پدر و مادرم؟ سپس در قبال گفتار پيامبر اين آيه نازل گرديد.» در پاورقى اين روايت مرسل را كه طبرى و | از جمله موارد نقل،نقد مؤلف به مطالب موهونى است كه خود در متن از ديگران نقل مى‌كند. مانند:آيه‌ى 119 سوره‌ى بقره صفحه‌ى 34:'''إنّا ارسلناك بالحق بشيرا و نذيرا و لا تسئل عن اصحاب الجحيم'''از محمد بن كعب القراظى و نيز از طريق ابن جريج از داود بن ابى عاصم نقل نمايند كه وى چنين روايت كرده كه:رسول خدا(ص) فرمود كجايند پدر و مادرم؟ سپس در قبال گفتار پيامبر اين آيه نازل گرديد.» در پاورقى اين روايت مرسل را كه طبرى و عبدالرزاق نقل كرده‌اند،قبول نمى‌كند و مى‌فرمايد: بايد دانست كه پدر و مادر و بلكه آباء و اجداد رسول خدا(ص) بر دين حق زمان خود بوده و از عقايد شرك و پليدى آن مبرّا و دور بوده‌اند و آنان يا بر دين مسيح بودند و يا بر سنّت ابراهيم خليل كه خود رسول خدا قبل از بعثت به آن اعتقاد داشته، معتقد بودند؛ بنابراين اخبار وارده، در تفسير عبدالرزاق و تفسير طبرى چندان داراى پايه و اساس درستى نيست و... | ||
تعداد آياتى كه شأن نزول آنها ذكر شده است: | تعداد آياتى كه شأن نزول آنها ذكر شده است: | ||
| خط ۹۴: | خط ۹۴: | ||
9-تفسير گازر (جلاء الاذهان و جلاء الاحزان) | 9-تفسير گازر (جلاء الاذهان و جلاء الاحزان) | ||
10-تفسير | 10-تفسير عبدالرزاق، | ||
11-تفسير ابن مردويه | 11-تفسير ابن مردويه | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۴: | ||
14-تفسير ثعالبى | 14-تفسير ثعالبى | ||
15-تفسير قاضى | 15-تفسير قاضى عبدالجبار معتزلى | ||
16-تفسير البرهان | 16-تفسير البرهان | ||
| خط ۱۴۶: | خط ۱۴۶: | ||
35-العظمة از ابو الشيخ | 35-العظمة از ابو الشيخ | ||
36-المصنف از | 36-المصنف از عبدالرزاق | ||
37-تفسير اسحق بن راهوية | 37-تفسير اسحق بن راهوية | ||
| خط ۱۵۶: | خط ۱۵۶: | ||
40-[[رجال كشى]] | 40-[[رجال كشى]] | ||
41-تفسير | 41-تفسير عبدالغنى بن سعيد ثقفى | ||
42-امالى [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] | 42-امالى [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] | ||