ناسخ التواریخ حضرت رسول(صلی‌الله‌علیه‌وآله): تفاوت میان نسخه‌ها

    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۲۴: خط ۲۴:
    | پیش از =  
    | پیش از =  
    }}
    }}
    '''ناسخ التواریخ حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌وآله''' بخشی از کتاب «نواسخ التاریخ» (دفتر دوم) تألیف محمدتقی لسان‌الملک سپهر (1216-1297ق) است که در موضوع زندگی‌نامه پیامبر(ص) نوشته شده است.
    '''ناسخ التواريخ حضرت رسول(ص)'''، بخشی از کتاب «ناسخ التواريخ» (دفتر دوم) تألیف محمدتقی لسان‌الملک سپهر (1216-1297ق) است که در موضوع زندگی‌نامه پیامبر(ص) نوشته شده است.
       
       
    این کتاب که می‌توان به اعتباری آن را در زمره تواریخ عمومی به‌شمار آورد، با دستور محمد شاه قاجار به میرزا محمدتقی خان سپهر‌ و حمایت‌های حاج میرزا آقاسی تالیف یافت.
    این کتاب که می‌توان به‌اعتباری آن را در زمره تواریخ عمومی بشمار آورد، با دستور محمد شاه قاجار به میرزا محمدتقی خان سپهر‌ و حمایت‌های حاج میرزا آقاسی تألیف یافت.
    مولف که از حمایت‌ها، نواخت‌ها و دریافت‌های دربار بهره‌مند بوده است، در ابتدا می‌خواسته تا یک دوره تاریخی عمومی از هبوط آدم تا روزگار قاجاران بنگارد‌، لذا‌ با این نیت و انگیزه به تالیف ناسخ التواریخ در دو کتاب (دو دفتر)، به شرح ذیل پرداخت<ref>ناظمیان‌فرد، علی، ص252</ref>.
    مؤلف که از حمایت‌ها، نواخت‌ها و دریافت‌های دربار بهره‌مند بوده است، در ابتدا می‌خواسته تا یک دوره تاریخی عمومی از هبوط آدم تا روزگار قاجاران بنگارد؛ لذا‌ با این نیت و انگیزه به تألیف «ناسخ التواريخ» در دو کتاب (دو دفتر)، به شرح ذیل پرداخت:


    کتاب اول (دفتر اول)، در دو مجلد، مشتمل است بر داستان هبوط آدم تا روزگار عیسی(ع) و از ظهور مسیح تا سرآغاز هجرت پیامبر(ص) و کتاب دوم از‌ آغاز هجرت پیامبر(ص) تا روزگار خود مؤلف. این دفتر که سیر‌ زمانی‌ کتاب‌ اول را می‌پیماید، مشتمل بر مجلدات ششگانه‌ای شد که تاریخ‌ و سیره حضرت رسول(ص) از آغاز هجرت تا رحلت آن حضرت با ذکر اوصاف و متعلقات ایشان را در مجلد‌ اول‌؛ تاریخ‌ خلفای سه‌گانه و شرح حال صحابه و ایام مشهور و امثله عرب را در‌ مجلد‌ دوم؛ شرح حال علی ابن ابیطالب(ع) را در مجلد سوم؛ شرح حال حضرت‌ زهرا‌(س) را‌ در مجلد چهارم؛ شرح حال امام حسن بن علی(ع) را در مجلد‌ پنجم‌ و شرح‌ حال امام حسین(ع) را در مجلد ششم جای داده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
    کتاب اول (دفتر اول)، در دو مجلد، مشتمل است بر داستان هبوط آدم تا روزگار عیسی(ع) و از ظهور مسیح تا سرآغاز هجرت پیامبر(ص) و کتاب دوم از‌ آغاز هجرت پیامبر(ص) تا روزگار خود مؤلف. این دفتر که سیر‌ زمانی‌ کتاب‌ اول را می‌پیماید، مشتمل بر مجلدات شش‌گانه‌ای شد که تاریخ‌ و سیره حضرت رسول(ص) از آغاز هجرت تا رحلت آن حضرت با ذکر اوصاف و متعلقات ایشان را در مجلد‌ اول‌، تاریخ‌ خلفای سه‌گانه و شرح حال صحابه و ایام مشهور و امثله عرب را در‌ مجلد‌ دوم، شرح حال علی بن ابی‌طالب(ع) را در مجلد سوم، شرح حال حضرت‌ زهرا‌(س) را‌ در مجلد چهارم، شرح حال امام حسن بن علی(ع) را در مجلد‌ پنجم‌ و شرح‌ حال امام حسین(ع) را در مجلد ششم جای داده است<ref>ر.ک: ناظمیان‌فرد، علی، ص252</ref>.


    میرزا محمد تقی خان‌ سپهر‌ که‌ نتوانست مراد خود را در پی‌گیری این تالیف تا روزگار قاجاران محقق سازد، ناچار‌ آن‌ سیر پیشین را در پایان حیات امام حسین(ع) رها کرد و کتاب سوم (دفتر‌ سوم‌) خود‌ را بی‌هیچ ربط و نسبتی با دو کتاب پیشین، به تاریخ سلسله قاجاریه اختصاص‌ داد‌<ref>همان</ref>.
    میرزا محمدتقی خان‌ سپهر‌ که‌ نتوانست مراد خود را در پیگیری این تألیف تا روزگار قاجاران محقق سازد، ناچار‌ آن‌ سیر پیشین را در پایان حیات امام حسین(ع) رها کرد و کتاب سوم (دفتر‌ سوم‌) خود‌ را بی‌هیچ ربط و نسبتی با دو کتاب پیشین، به تاریخ سلسله قاجاریه اختصاص‌ داد‌<ref>ر.ک: همان</ref>.


    مؤلف که مورخی شیعی بود، در نگارش تاریخ‌ پیامبر‌(ص)، آراء و عقاید علمای فریقین را مورد ملاحظه‌ قرار‌ داده و در تالیف کتاب خود، آرایی که در باب آنها اتفاق نظر وجود داشت‌ را بی‌کم‌وکاست‌ نقل کرده است و آنهایی که‌ محل‌ اختلاف بوده‌، ابتدا‌ نظرات‌ علمای اهل سنت و سپس آرای علمای‌ شیعی‌ را ذکر کرده و در نهایت به بیان اختلاف آراء و عقاید پرداخته است‌<ref>ر.ک: همان</ref>.
    مؤلف که مورخی شیعی بود، در نگارش تاریخ‌ پیامبر‌(ص)، آراء و عقاید علمای فریقین را مورد ملاحظه‌ قرار‌ داده و در تألیف کتاب خود، آرایی که در باب آنها اتفاق نظر وجود داشت‌ را بی‌کم‌وکاست‌ نقل کرده است و آنهایی که‌ محل‌ اختلاف بوده‌، ابتدا‌ نظرات‌ علمای اهل سنت و سپس آرای علمای‌ شیعی‌ را ذکر کرده و در نهایت به بیان اختلاف آراء و عقاید پرداخته است‌<ref>ر.ک: همان</ref>.


    سپهر‌ بر خلاف مورخان دیگر که شرح‌ حال و حوادث ایام ائمه‌ اطهار(ع)‌ را ذیل حوادث ایام خلفای‌ اموی‌ و عباسی نگاشته‌اند، حوادث روزگار خلفای اموی و عباسی را ذیل شرح احوال ائمه(ع) آورده‌ است و در تالیف کتاب اول‌ و دوم‌ خود‌، اکثر قریب به‌ اتفاق‌ کتاب‌های اهل سنت و شیعه‌ را‌ ملاحظه و بررسی نموده و در ضبط اسامی اشخاص و مکان‌ها دقت کافی مبذول داشته است<ref>ر.ک: همان</ref>.
    سپهر‌ برخلاف مورخان دیگر که شرح‌ حال و حوادث ایام ائمه‌ اطهار(ع)‌ را ذیل حوادث ایام خلفای‌ اموی‌ و عباسی نگاشته‌اند، حوادث روزگار خلفای اموی و عباسی را ذیل شرح احوال ائمه(ع) آورده‌ است و در تألیف کتاب اول‌ و دوم‌ خود‌، اکثر قریب به‌ اتفاق‌ کتاب‌های اهل سنت و شیعه‌ را‌ ملاحظه و بررسی نموده و در ضبط اسامی اشخاص و مکان‌ها دقت کافی مبذول داشته است<ref>ر.ک: همان</ref>.


    نثر‌ او‌ در نگارش ناسخ التواریخ گرچه نسبت‌ به‌ همگنان عصر‌ خود‌ ساده‌تر و بی‌تکلف‌تر است، با این حال مملو از کلمات و تعبیرات و اصطلاحات عربی و تا اندازه‌ای منشیانه‌ و ترسلی‌ است<ref>همان</ref>.
    نثر‌ او‌ در نگارش «ناسخ التواريخ» گرچه نسبت‌ به‌ همگنان عصر‌ خود‌ ساده‌تر و بی‌تکلف‌تر است، بااین‌حال مملو از کلمات و تعبیرات و اصطلاحات عربی و تا اندازه‌ای منشیانه‌ و ترسلی‌ است<ref>ر.ک: همان، ص252-253</ref>.


    ==پانویس ==
    ==پانویس==
    <references />
    <references/>


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    مقدمه و متن کتاب.
    ناظمیان‌فرد، علی، «ناسخ التواريخ (زندگانی پیامبر اسلام)، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، آبان و آذر 1381، شماره 61 و 62 (7 صفحه – از 252 تا 253)، به آدرس:
    https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/65933/%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85
     


    ==وابسته‌ها==
    ==وابسته‌ها==
    خط ۴۹: خط ۵۱:
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:مقالات شهریور 01 مکرمی]]
    [[رده:مقالات شهریور 01 مکرمی]]
    [[رده:مقالات بازبینی نشده1]]  
    [[رده:مقالات بازبینی شده مهر 01]]  
    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]