شرح مشکلات الفتوحات المکیة: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۲:

}}

'''شرح مشکلات الفتوحات المکیة''' نوشته نویسنده صوفی قرن هشتم و نهم [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|عبدالکریم جیلی]] یا جیلانی (متوفی 826ق)، شرح عبارات دشوار اثر ارزشمند [[ابن عربی، محمد بن علی|محیی‌الدین بن عربی]] (متوفی 638ق) در باب پانصد و پنجاه‌ونه فتوحات مکیه است. این اثر با مقدمه و تحقیق عاطف جوده نصر در یک جلد منتشر شده است.

'''شرح مشکلات الفتوحات المکیة''' نوشته نویسنده صوفی قرن هشتم و نهم [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|عبدالکریم جیلی]] یا جیلانی (متوفی 826ق)، شرح عبارات دشوار اثر ارزشمند [[ابن عربی، محمد بن علی|محیی‌الدین بن عربی]] (متوفی 638ق) در باب پانصد و پنجاه‌ونه فتوحات مکیه است. این اثر با مقدمه و تحقیق [[نصر، عاطف جوده|عاطف جوده نصر]] در یک جلد منتشر شده است.

کتاب مشتمل بر دو بخش است:

خط ۵۰:

از جمله عباراتی که این دیدگاه که [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|جیلی]] شرح مشکلات را در باب دهم ابواب فتوحات به انتها رسانده، تقویت می‌کند، قول [[بغدادی، اسماعیل|اسماعیل بغدادی]] در استدراکش بر کشف الظنون است: شرح مشکلات فتوحات مکیه و گشودن ابواب مغلق از علوم لدنی [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|جیلی]]، یک جلد است.<ref>ر.ک: همان، ص11-10</ref>‏

محقق در فصل اول مقدمه، شرح‌حال ابن عربی و [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|جیلی]] و آثار ایشان را ارائه داده است. در کتبی که شرح‌حال صوفیه قرن هشتم و نهم را ذکر کرده‌اند مطالب زیادی درباره زندگی [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|جیلی]] نیامده است. البته در ادامه این فصل آثار [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|جیلی]] و به‌ویژه انسان کامل او معرفی شده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص27-18</ref>‏

محقق در فصل اول مقدمه، شرح‌حال [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]] و [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|جیلی]] و آثار ایشان را ارائه داده است. در کتبی که شرح‌حال صوفیه قرن هشتم و نهم را ذکر کرده‌اند مطالب زیادی درباره زندگی [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|جیلی]] نیامده است. البته در ادامه این فصل آثار [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|جیلی]] و به‌ویژه انسان کامل او معرفی شده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص27-18</ref>‏

در فصل دوم نیز، با عنوان «بین نص و شرح» ابواب ده‌گانه کتاب که در این شرح آمده به ترتیب معرفی شده است.<ref>ر.ک: ص34-33</ref>‏

مَثَل [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|جیلی]] مثل شارحانی است که از ابن عربی تأثیر پذیرفته و تعدادی از کتب و مقالات را از او اقتباس کرده و فراوان است مواردی که به هنگام اختصار در تعلیق و شرح، از آنها یاد کرده و به آنها اشاره می‌کند؛ تا خواننده اگر مشتاق به ایضاح و تفصیل مطلب بود به آنها رجوع کند. از جمله این کتبی که [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|جیلی]] در شرح مشکلات الفتوحات به آنها ارجاع داده، الکمالات الالهیة و انسان عین الوجود است که عنوانی است که از فصوص الحکم اقتباس شده است؛ همچنین: الکهف و الرقیم، الناموس الاعظم، قطب الغرائب و کشف الستور عن مخدرات النور.<ref>ر.ک: همان، ص42</ref>

مَثَل [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|جیلی]] مثل شارحانی است که از [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]] تأثیر پذیرفته و تعدادی از کتب و مقالات را از او اقتباس کرده و فراوان است مواردی که به هنگام اختصار در تعلیق و شرح، از آنها یاد کرده و به آنها اشاره می‌کند؛ تا خواننده اگر مشتاق به ایضاح و تفصیل مطلب بود به آنها رجوع کند. از جمله این کتبی که [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|جیلی]] در شرح مشکلات الفتوحات به آنها ارجاع داده، الکمالات الالهیة و انسان عین الوجود است که عنوانی است که از فصوص الحکم اقتباس شده است؛ همچنین: الکهف و الرقیم، الناموس الاعظم، قطب الغرائب و کشف الستور عن مخدرات النور.<ref>ر.ک: همان، ص42</ref>

این کتاب شرح مشکلات باب پانصد و پنجاه‌ونه فتوحات مکیه است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص10</ref>

خط ۶۰:

متن اثر از صفحه 99 تا 193 ارائه شده است.

در تعلیقات و شرح باب دوم شواهدی هست که دلالت بر آن دارد که از دیدگاه [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|جیلی]] مقصود از انسان کامل عیسی بن مریم (ع) است؛ چراکه آثار عیسی(ع)، شفا دادن نابینا، زنده کردن مردگان و خبردادن از مردم به نام و کارهایشان و آنچه می‌خورند و آنچه ذخیره می‌کنند تا روز قیامت، قابل مشاهده با چشم است. چه‌بسا [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|جیلی]] سخن بسیاری از صوفیه در حق مسیح را تقریر کرده و او را ختم ولایت عامه دانسته است؛ همان‌گونه که حکیم ترمذی در ختم الاولیاء نوشته و ابن عربی مسیح را جامع بین ولایت و نبوت دانسته است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص51</ref>

در تعلیقات و شرح باب دوم شواهدی هست که دلالت بر آن دارد که از دیدگاه [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|جیلی]] مقصود از انسان کامل عیسی بن مریم (ع) است؛ چراکه آثار عیسی(ع)، شفا دادن نابینا، زنده کردن مردگان و خبردادن از مردم به نام و کارهایشان و آنچه می‌خورند و آنچه ذخیره می‌کنند تا روز قیامت، قابل مشاهده با چشم است. چه‌بسا [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|جیلی]] سخن بسیاری از صوفیه در حق مسیح را تقریر کرده و او را ختم ولایت عامه دانسته است؛ همان‌گونه که حکیم ترمذی در ختم الاولیاء نوشته و [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]] مسیح را جامع بین ولایت و نبوت دانسته است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص51</ref>

در صفحه 195 کتاب تحت عنوان ملاحق، توضیحاتی فهرست آیات و توضیح پیرامون برخی احادیث، اعلام و اقوال ذکر شده است. سپس الحاقیه دیگری در تعریف دو اصطلاح «اعیان ثابته» و «جمع و فرق» به کتاب افزوده شده است.