رسائل ابوالحسن عامری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'عامري، محمد بن يوسف' به 'عامری، محمد بن یوسف') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''رسائل ابوالحسن عامری''' تألیف ابوالحسن عامری (متوفی 381ق)، مشتمل بر چهار رساله فلسفی است. عمده مباحثی که در این رسائل طرح شده مسئله جبر و اختیار است و این خود حاکی از آن است که این مسئله بغرنج، مسئله روز دوران مؤلف بوده است. این اثر با مقدمه و تصحیح سبحان خلیفات منتشر شده است. | '''رسائل ابوالحسن عامری''' تألیف [[عامری، محمد بن یوسف|ابوالحسن عامری]] (متوفی 381ق)، مشتمل بر چهار رساله فلسفی است. عمده مباحثی که در این رسائل طرح شده مسئله جبر و اختیار است و این خود حاکی از آن است که این مسئله بغرنج، مسئله روز دوران مؤلف بوده است. این اثر با مقدمه و تصحیح [[خليفات، سحبان|سبحان خلیفات]] منتشر شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب مشتمل بر مقدمه سبحان خلیفات و ترجمه آن به قلم [[تدین، مهدی|مهدی تدین]] و متن چهار رساله است که به ترتیب عبارتند از: | کتاب مشتمل بر مقدمه [[خليفات، سحبان|سبحان خلیفات]] و ترجمه آن به قلم [[تدین، مهدی|مهدی تدین]] و متن چهار رساله است که به ترتیب عبارتند از: | ||
#إنقاذ البشر من الجبر و القدر (شامل یک مقدمه و سیزده فصل)؛ | #إنقاذ البشر من الجبر و القدر (شامل یک مقدمه و سیزده فصل)؛ | ||
# التقرير لأوجه التقدير (شامل پنج فصل)؛ | # التقرير لأوجه التقدير (شامل پنج فصل)؛ | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
===التقرير لأوجه التقدير=== | ===التقرير لأوجه التقدير=== | ||
این رساله در واقع حاوی مباحثی مقدماتی جهت طرح دیدگاه مؤلف درباره قضا و قدر الهی است. درهرحال، این رساله پيرامون سه مسئله اصلى دور میزند. اول اثبات واجب و ممكن و ممتنع و بيان پيوند ميان اين مبحث منطقى و موضوع آزادى اراده انسانى. از اينجا عامرى به توضيح ويژگی‌هاى واجب و تمييز آن از ممكن و بيان وجوه مقدرات وجوبى و غايات آن میپردازد و بدین ترتیب به تحليل افعال طبيعى و عقلى می‌رسد و آنچه را در تحت دو مقوله واجب و ممكن قرار میگيرد، برمیشمرد. دوم، اقسام ممكن كه عبارتاند از: ممكن طبيعى، ممكن تقلبى، ممكن نادر. سوم، تعريف ممتنع و بيان اقسام آن، ممتنع يا مطلق است يا مقيد و ممتنع. مقيد خود دو نوع است، مقيد به قدرت و مقيد به حكمت و عنايت. در اينجا عامرى به‌نقد و تحليل مذهب طبيعى مادى میپردازد و وجود غايت را در افعال اثبات میكند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص240</ref>. | این رساله در واقع حاوی مباحثی مقدماتی جهت طرح دیدگاه مؤلف درباره قضا و قدر الهی است. درهرحال، این رساله پيرامون سه مسئله اصلى دور میزند. اول اثبات واجب و ممكن و ممتنع و بيان پيوند ميان اين مبحث منطقى و موضوع آزادى اراده انسانى. از اينجا [[عامری، محمد بن یوسف|عامرى]] به توضيح ويژگی‌هاى واجب و تمييز آن از ممكن و بيان وجوه مقدرات وجوبى و غايات آن میپردازد و بدین ترتیب به تحليل افعال طبيعى و عقلى می‌رسد و آنچه را در تحت دو مقوله واجب و ممكن قرار میگيرد، برمیشمرد. دوم، اقسام ممكن كه عبارتاند از: ممكن طبيعى، ممكن تقلبى، ممكن نادر. سوم، تعريف ممتنع و بيان اقسام آن، ممتنع يا مطلق است يا مقيد و ممتنع. مقيد خود دو نوع است، مقيد به قدرت و مقيد به حكمت و عنايت. در اينجا [[عامری، محمد بن یوسف|عامرى]] به‌نقد و تحليل مذهب طبيعى مادى میپردازد و وجود غايت را در افعال اثبات میكند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص240</ref>. | ||
===الفصول في المعالم الإلهية=== | ===الفصول في المعالم الإلهية=== | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
===القول في الأبصار و المبصر=== | ===القول في الأبصار و المبصر=== | ||
این رساله همان‌گونه که از نامش پیداست نوشته کوتاهی است درباره حقیقت بینایی و گونه‌های مبصرات و دیدنی‌ها. نکته جالب اینکه عامری بینایی و دیدن را به چهار قسم: دیدن مادی، دیدن عقلانی، دیدن روحانی و دیدن وهمانی تقسیم می‌کند<ref>ر.ک: اوجبی، علی، ص173</ref>. اهميت ابوالحسن عامرى در علم بصريات بيشتر به اين مسئله مربوط مىشود كه بحث او در كتاب القول في الأبصار و المبصر معلومات ارزندهاى درباره آنچه از نظريات يونانى درباره بصريات به مسلمانان انتقال يافته است و وضع اين علم در قرن چهارم هجرى، در اختيار ما میگذارد، اعم از آنچه بين فلاسفه متداول بوده است و يا در ميان علماى نجوم و رياضى؛ و چون ابوالحسن عامرى با ابن هيثم معاصر بوده است رساله او در تحديد حجم و چگونگى آراء جديد ابن هيثم در اين علم بسيار سودمند واقع شده است، گذشته از اينكه براى شناخت آراء شخص عامرى و وقوف بر فلسفه او و تحليل آن براى پژوهندگان ارزش فراوانى دربر دارد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص330</ref>. | این رساله همان‌گونه که از نامش پیداست نوشته کوتاهی است درباره حقیقت بینایی و گونه‌های مبصرات و دیدنی‌ها. نکته جالب اینکه عامری بینایی و دیدن را به چهار قسم: دیدن مادی، دیدن عقلانی، دیدن روحانی و دیدن وهمانی تقسیم می‌کند<ref>ر.ک: اوجبی، علی، ص173</ref>. اهميت [[عامری، محمد بن یوسف|ابوالحسن عامرى]] در علم بصريات بيشتر به اين مسئله مربوط مىشود كه بحث او در كتاب القول في الأبصار و المبصر معلومات ارزندهاى درباره آنچه از نظريات يونانى درباره بصريات به مسلمانان انتقال يافته است و وضع اين علم در قرن چهارم هجرى، در اختيار ما میگذارد، اعم از آنچه بين فلاسفه متداول بوده است و يا در ميان علماى نجوم و رياضى؛ و چون [[عامری، محمد بن یوسف|ابوالحسن عامرى]] با ابن هيثم معاصر بوده است رساله او در تحديد حجم و چگونگى آراء جديد ابن هيثم در اين علم بسيار سودمند واقع شده است، گذشته از اينكه براى شناخت آراء شخص [[عامری، محمد بن یوسف|عامرى]] و وقوف بر فلسفه او و تحليل آن براى پژوهندگان ارزش فراوانى دربر دارد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص330</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
[[دو رساله فلسفی]] | [[دو رساله فلسفی]] | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||