المستطرف في كل فن مستظرف: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
'''المستطرف في كل فن مستظرف'''، اثر شهاب الدين محمد بن احمد ابوالفتح ابشيهى، كتابى است در موضوعات مختلف و متنوع از جمله مبانى اسلام، زندگى معنوى، سياسى و اجتماعى انسان كه به زبان عربى و در نيمه اول قرن نهم هجرى نوشته شده است. | |||
== ساختار == | == ساختار == | ||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
شايد بتوان ابواب و مطالب كتاب را به ترتيب زير تقسيمبندى موضوعى كرد: | شايد بتوان ابواب و مطالب كتاب را به ترتيب زير تقسيمبندى موضوعى كرد: | ||
#اسلام: مبانى اسلام، قرآن، توكل بر خدا، توبه، ذكر دنيا و زهد، درود بر پيامبر(ص)؛ بهعنوان مثال، نويسنده مبانى اسلام را در پنج فصل خلاصه كرده و به توضيح آنها پرداخته است. اين فصول عبارتند از: اخلاص؛ نماز و فضيلت آن؛ زكات؛ روزه و حج <ref>متن كتاب، ص 11 - 18</ref>. | |||
#زندگى معنوى انسان: عقل و هوش، عشق، قضا و قدر، صبر و تسلّى، علم و ادب، فضيلت و علم، توكل بر خدا، عدل و انصاف، شفقت بر خلق و... | |||
#نويسنده در مورد عقل، معتقد است عقل، داراى دو قسم مىباشد: قسمى كه قبول نقصان و زيادت نمىكند كه عبارت است از عقل غريزى مشترك بين عقلا و قسمى كه قابل نقصان و زيادت است كه همان عقل تجربى و اكتسابى مىباشد <ref>همان، ص 20</ref>. | |||
#انسان و زندگى مادى او: خوراك و آداب آن؛ ظاهر انسان، قدّ، شمايل و جامه او؛ زيورآلات و عطريّات؛ جوانى، پيرى، تندرستى و بيمارى؛ اسم، كنيه و لقب؛ سفر؛ مالپرستى؛ فقر؛ آوازهخوانان؛ كنيزكان آوازهخوان؛ زن؛ باده؛ پزشكى و... | |||
نويسنده در مورد عقل، معتقد است عقل، داراى دو قسم مىباشد: قسمى كه قبول نقصان و زيادت نمىكند كه عبارت است از عقل غريزى مشترك بين عقلا و قسمى كه قابل نقصان و زيادت است كه همان عقل تجربى و اكتسابى مىباشد <ref>همان، ص 20</ref>. | #زندگى سياسى و اجتماعى: شاهان و سلاطين و اطاعت اولوالامر، آداب معاشرت با سلطان، وزيران و بزرگان دولت، قضاوت و قاضيان، شجاعت و اثرات آن در جنگ و... | ||
#اخلاق و آداب: پند و اندرز، رايزنى، وصايا و مواعظ، عدل و احسان و... | |||
#ادبيات و علم: فضيلت علم و ادب، آداب و حكم، امثال، بلاغت و فصاحت و... | |||
#فرهنگ عرب: اخبار عرب، كهانت و قيافه و زجر، خيل و جز آن. | |||
#پراكنده: حيوان، عجايب مخلوقات، پريان، درياها، نهرها، چاهها و... | |||
دو ويژگى در اثر حاضر وجود دارد كه ظاهرا همين دو خصلت موجب شهرت آن شده است: يكى آنكه نويسنده موفق شده بود از معانى دينى، اخلاقى و ادبى، تركيبى فراهم آورد كه با ذوق مسلمانان سدههاى 9 و 10ق، همسازى تمام داشته باشد و هر مسلمان فرهنگدوست،همه مفاهيم و معانى مورد نياز خود را در آن بازيابد. | دو ويژگى در اثر حاضر وجود دارد كه ظاهرا همين دو خصلت موجب شهرت آن شده است: يكى آنكه نويسنده موفق شده بود از معانى دينى، اخلاقى و ادبى، تركيبى فراهم آورد كه با ذوق مسلمانان سدههاى 9 و 10ق، همسازى تمام داشته باشد و هر مسلمان فرهنگدوست،همه مفاهيم و معانى مورد نياز خود را در آن بازيابد. |