دیوان حکیم فرخی سیستانی: تفاوت میان نسخه‌ها

    جز (جایگزینی متن - 'ه‎ت' به 'ه‌ت')
    جز (جایگزینی متن - 'ه‎ج' به 'ه‌ج')
    خط ۴۱: خط ۴۱:
    غالب قصیده‎سرایان بعد از وی سبک او را تقلید و پیروی کرده‌اند و به نزدیک او نرسیده‌اند. بالجمله در مقام شاعری و طریقه تغزل و مدح در طبقه اول اهل این صناعت و در ردیف نخستین از شعرای دوره محمود سبکتگین است.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه ط</ref>.
    غالب قصیده‎سرایان بعد از وی سبک او را تقلید و پیروی کرده‌اند و به نزدیک او نرسیده‌اند. بالجمله در مقام شاعری و طریقه تغزل و مدح در طبقه اول اهل این صناعت و در ردیف نخستین از شعرای دوره محمود سبکتگین است.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه ط</ref>.


    مصحح همچنین پیشینه انتشار دیوان فرخی و شیوه تحقیق و تصحیح آن را این‎گونه توضیح می‎‎دهد: «دیوان فرخی در ایران تقریباً مشتمل بر شش هزار بیت ناقص و نادرست، مشحون از اغلاط و مطروس از تصحیف و تحریفات به طبع رسیده که حقیقةً قابل استفاده نیست. آن‌هم در این اوان نادر و کمیاب است. نگارنده نسخی چند خطی از آن به ‎دست آورد و این نسخه را تحریر و کراراً تطبیق و تصحیح کرد و آن نسخه که به‎ظاهر قدیم‎تر می‌نمود، اصل قرار داد و اختلافات دیگر نسخ را هرچند در بعضی از موارد انسب از اصل بود، در هامش ضبط کرد و اختیار آن را به حسن سلیقه و انتخاب صاحبان اذواق مستقیمه بازگذاشت... جمیع ابیات مفرده را که به نام فرخی در فرهنگ‎ها به استشهاد ایراد شده بود، التقاط کرده، به‎جای خود نگاشت و اگر بیتی بیرون از قصاید ماند ملاحظه ضبط را علی‎حده ثبت کرد تا اگر باقی آن وقتی به‎ دست آید شناخته گردد و با این مایه زحمت، مدعی تنزیه کامل این نسخه نیستم و هنوز بسیاری از ابیات است که معنی محصل ندارد و از لباس صحت عاری است و البته در این باب از تصرف بدون دلیلی قاطع و قرینه صریح و واضح که در شریعت تصحیح ممنوع و محظور است، قلم بازداشت و توضیح لغات و تبیین بعضی مطالب را ذیلاً تعرض کرد»<ref>ر.ک: همان، صفحات ی - ‎یا</ref>.
    مصحح همچنین پیشینه انتشار دیوان فرخی و شیوه تحقیق و تصحیح آن را این‎گونه توضیح می‎‎دهد: «دیوان فرخی در ایران تقریباً مشتمل بر شش هزار بیت ناقص و نادرست، مشحون از اغلاط و مطروس از تصحیف و تحریفات به طبع رسیده که حقیقةً قابل استفاده نیست. آن‌هم در این اوان نادر و کمیاب است. نگارنده نسخی چند خطی از آن به ‎دست آورد و این نسخه را تحریر و کراراً تطبیق و تصحیح کرد و آن نسخه که به‎ظاهر قدیم‎تر می‌نمود، اصل قرار داد و اختلافات دیگر نسخ را هرچند در بعضی از موارد انسب از اصل بود، در هامش ضبط کرد و اختیار آن را به حسن سلیقه و انتخاب صاحبان اذواق مستقیمه بازگذاشت... جمیع ابیات مفرده را که به نام فرخی در فرهنگ‎ها به استشهاد ایراد شده بود، التقاط کرده، به‌جای خود نگاشت و اگر بیتی بیرون از قصاید ماند ملاحظه ضبط را علی‎حده ثبت کرد تا اگر باقی آن وقتی به‎ دست آید شناخته گردد و با این مایه زحمت، مدعی تنزیه کامل این نسخه نیستم و هنوز بسیاری از ابیات است که معنی محصل ندارد و از لباس صحت عاری است و البته در این باب از تصرف بدون دلیلی قاطع و قرینه صریح و واضح که در شریعت تصحیح ممنوع و محظور است، قلم بازداشت و توضیح لغات و تبیین بعضی مطالب را ذیلاً تعرض کرد»<ref>ر.ک: همان، صفحات ی - ‎یا</ref>.


    مصحح همچنین در رابطه با معرفی و شرح الفاظ و لغات نامأنوس در پاورقی‎های کتاب، چنین می‌نویسد: «و چون محصلین مدارس را غالباً ً شائق و مایل به ادبیات و راغب به خواندن دواوین شعرا می‌دید، در ترجمه لغات حتی‌المقدور تسامح نکرد؛ تا هیچ مبتدی و متأدبی در هنگام خواندن آن محتاج به مراجعه به کتب لغت نگردد و از این جهت ملالت نیابد و این تعلیق از آن کردم تا طاعنی خرده نگیرد که در ترجمه لغات، توضیح واضحات کرده‌ام و رنج بیهوده برده‌ام»<ref>ر.ک: همان، صفحه یا</ref>.
    مصحح همچنین در رابطه با معرفی و شرح الفاظ و لغات نامأنوس در پاورقی‎های کتاب، چنین می‌نویسد: «و چون محصلین مدارس را غالباً ً شائق و مایل به ادبیات و راغب به خواندن دواوین شعرا می‌دید، در ترجمه لغات حتی‌المقدور تسامح نکرد؛ تا هیچ مبتدی و متأدبی در هنگام خواندن آن محتاج به مراجعه به کتب لغت نگردد و از این جهت ملالت نیابد و این تعلیق از آن کردم تا طاعنی خرده نگیرد که در ترجمه لغات، توضیح واضحات کرده‌ام و رنج بیهوده برده‌ام»<ref>ر.ک: همان، صفحه یا</ref>.