جستارهای فلسفی (مجموعه مقالات): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ی‌خ' به 'ی‌خ') |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ه' به 'ه‌ه') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
کتاب دارای یک مقدمه و شش بخش است. | کتاب دارای یک مقدمه و شش بخش است. | ||
این شش بخش به ترتیب در موضوع مقالات (فلسفی)، مکاتبات منطقی و فلسفی، مکاتباتی در اندیشه سیاسی، گفتگوها (فلسفه و فقه)، | این شش بخش به ترتیب در موضوع مقالات (فلسفی)، مکاتبات منطقی و فلسفی، مکاتباتی در اندیشه سیاسی، گفتگوها (فلسفه و فقه)، اندیشه‌های گوناگون و در نهایت مقالات انگلیسی آمده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
سپس می‌گوید برای این پرسشها دو جواب اجمالی و تفصیلی می‌توان ارائه کرد. جواب اجمالی ناظر به توحید است. از این نظر توحید را بهگونهای استوار کرده‌اند که تمام مشکلات را حل کند. توحید نهتنها به این معناست که خدا یکی است و دو نیست، بلکه حاکی از این نیز هست که تمام جهان هستی یکی است؛ اصلاً «هستی» چیزی جز یکتایی، یکتانگری و یک حقیقت نیست. اختلافاتی که به نظر می‌رسد اختلافاتی در «نمود» و «ظهور» است؛ و به برکت فلسفه الهی اسلام، نهتنها دین و فلسفه یکی است، بلکه دین، فلسفه، سیاست جامعه و فرد همه اینها یکی هستند و معنای سیستم توحیدی همین است.<ref>ر.ک: همان، ص38</ref>. | سپس می‌گوید برای این پرسشها دو جواب اجمالی و تفصیلی می‌توان ارائه کرد. جواب اجمالی ناظر به توحید است. از این نظر توحید را بهگونهای استوار کرده‌اند که تمام مشکلات را حل کند. توحید نهتنها به این معناست که خدا یکی است و دو نیست، بلکه حاکی از این نیز هست که تمام جهان هستی یکی است؛ اصلاً «هستی» چیزی جز یکتایی، یکتانگری و یک حقیقت نیست. اختلافاتی که به نظر می‌رسد اختلافاتی در «نمود» و «ظهور» است؛ و به برکت فلسفه الهی اسلام، نهتنها دین و فلسفه یکی است، بلکه دین، فلسفه، سیاست جامعه و فرد همه اینها یکی هستند و معنای سیستم توحیدی همین است.<ref>ر.ک: همان، ص38</ref>. | ||
مقاله سوم پیرامون وجود شناسی توحیدی است، این مسئله یکی از بزرگترین امتیازات فلسفه اسلامی است، وجود شناسی یعنی حقیقتشناسی و بحث در طبیعت وجود از لحاظ وجود و ازآنجهت که وجود است. تمام مسائل اسلامی بر مبنای آن استوار شده و همه مشکلات بر روی همین اصل حلوفصل می‌شود و این از شاهکارهای فلسفه اسلامی است. وجود شناسی اسلامی نوعی وجود شناسی توحیدی است، یعنی ما جهان را با خدای جهان و با آنچه در جهان هستی هست با | مقاله سوم پیرامون وجود شناسی توحیدی است، این مسئله یکی از بزرگترین امتیازات فلسفه اسلامی است، وجود شناسی یعنی حقیقتشناسی و بحث در طبیعت وجود از لحاظ وجود و ازآنجهت که وجود است. تمام مسائل اسلامی بر مبنای آن استوار شده و همه مشکلات بر روی همین اصل حلوفصل می‌شود و این از شاهکارهای فلسفه اسلامی است. وجود شناسی اسلامی نوعی وجود شناسی توحیدی است، یعنی ما جهان را با خدای جهان و با آنچه در جهان هستی هست با پدیده‌ها و نا پدیده‌ها، جملگی بهنوعی از انواع واحد در وجود شناسایی کنیم و در نتیجه تمام عالم هستی را یک واحد هستی بشناسیم<ref>ر.ک: همان، ص51-60</ref>. | ||
مقاله بعدی در موضوع برهان صدیقین است. نخستین و قاطعترین دلیلی که فلسفه اسلامی برای اثبات مبدأ وجود آورده، برهان معروف به برهان صدیقین است که نهتنها اصل واجبالوجود بالذات را در سرسلسله جهان هستی مدلل می‌سازد، بلکه رابطه اتحادی وجودی خدای جهان را با هستی جهان و هستی انسان بهصورت یکتایی که همان معنی صرف الوجود است شناسایی می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص61-85</ref>. | مقاله بعدی در موضوع برهان صدیقین است. نخستین و قاطعترین دلیلی که فلسفه اسلامی برای اثبات مبدأ وجود آورده، برهان معروف به برهان صدیقین است که نهتنها اصل واجبالوجود بالذات را در سرسلسله جهان هستی مدلل می‌سازد، بلکه رابطه اتحادی وجودی خدای جهان را با هستی جهان و هستی انسان بهصورت یکتایی که همان معنی صرف الوجود است شناسایی می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص61-85</ref>. | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
بخش چهارم کتاب مشتمل بر گفتگوهایی است که در موضوعات مختلف فلسفه، منطق، فقه و غیره مطرح شده است. از جمله آنها گفتگویی است پیرامون حکمت احکام فقهی که به بررسی کمال علم فقه می‌پردازد، کمال فقه مانند هر پدیده‌ای تقسیم می‌شود به کمال اول که اصل هستی و موجودیت بسیطه شیء است و کمال ثانوی که از افزودگیهای شیء است. کمال ثانوی یا اکتسابی است یا اختیاری و طبیعی<ref>ر.ک: همان، ص383-487</ref>. | بخش چهارم کتاب مشتمل بر گفتگوهایی است که در موضوعات مختلف فلسفه، منطق، فقه و غیره مطرح شده است. از جمله آنها گفتگویی است پیرامون حکمت احکام فقهی که به بررسی کمال علم فقه می‌پردازد، کمال فقه مانند هر پدیده‌ای تقسیم می‌شود به کمال اول که اصل هستی و موجودیت بسیطه شیء است و کمال ثانوی که از افزودگیهای شیء است. کمال ثانوی یا اکتسابی است یا اختیاری و طبیعی<ref>ر.ک: همان، ص383-487</ref>. | ||
بخش پنجم و آخرین بخش فارسی کتاب، مشتمل بر | بخش پنجم و آخرین بخش فارسی کتاب، مشتمل بر اندیشه‌های گوناگون [[حائری یزدی، مهدی|استاد حائری]] است. از جمله مباحث مطرح شده در این بخش بحث، اسلام و اعلامیه حقوق بشر است که بحث آزادی فکر و عقیده از جمله مطالب چالشبرانگیز آن محسوب می‌شود. با توجه به مدلول آیه شریفه «'''لاٰ إِكْرٰاهَ فِي اَلدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ اَلرُّشْدُ مِنَ اَلْغَيِّ ''' (البقرة، 256) در دین، هیچ اکراه و اجباری نیست، مسلماً راه هدایت از گمراهی روشن و آشکار شده است». مدلول ظاهری آیه قانونگذاری قرآن کریم است در باب آزادگی فکر و عقیده انسان که همواره قرآن کریم انسان را به استفاده از این حق طبیعی و خلقتی خود تشویق کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص489-491</ref>. | ||
در بخش نهایی کتاب یک مقاله به زبان انگلیسی در موضوع فلسفه با نام humes theory of liberty and necessity (تئوری آزادی و ضرورت هیوم) آمده است. | در بخش نهایی کتاب یک مقاله به زبان انگلیسی در موضوع فلسفه با نام humes theory of liberty and necessity (تئوری آزادی و ضرورت هیوم) آمده است. | ||