رساله مخ المعاني: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ی‌س' به 'ی‌س') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ن' به 'ی‌ن') |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
'''رساله مخ المعاني'''، اثر شیخ [[حسن دهلوی، حسن بن علی|امیرحسن علاء سجزی دهلوی]]، کتابی است یک جلدی، به زبان فارسی با موضوع عرفان اسلامی که به کوشش [[صفوي، آذرميدخت|آذرمیدخت صفوی]] چاپ شده است. نویسنده در این اثر به توضیح معنای عشق و هریک از حروف تشکیلدهنده آن می‌پردازد. | '''رساله مخ المعاني'''، اثر شیخ [[حسن دهلوی، حسن بن علی|امیرحسن علاء سجزی دهلوی]]، کتابی است یک جلدی، به زبان فارسی با موضوع عرفان اسلامی که به کوشش [[صفوي، آذرميدخت|آذرمیدخت صفوی]] چاپ شده است. نویسنده در این اثر به توضیح معنای عشق و هریک از حروف تشکیلدهنده آن می‌پردازد. | ||
«در [[فوائد الفؤاد|فواید الفؤاد]] [[حسن دهلوی، حسن بن علی|حسن دهلوی]] راجع به «مخ المعاني» هم نوشته است و بیان می‌کند چطور آن را در خدمت شیخ نظامالدین اولیا پیشکش نموده. تاریخ اتمام این رساله را هم از این تحریر وی میتوان دریافت؛ در مجلس سیوسوم | «در [[فوائد الفؤاد|فواید الفؤاد]] [[حسن دهلوی، حسن بن علی|حسن دهلوی]] راجع به «مخ المعاني» هم نوشته است و بیان می‌کند چطور آن را در خدمت شیخ نظامالدین اولیا پیشکش نموده. تاریخ اتمام این رساله را هم از این تحریر وی میتوان دریافت؛ در مجلس سیوسوم می‌نویسد: «چهارشنبه بیستوسوم ماه محرم سنه اثنی عشرین سبعمائه دولت پابوس حاصل شد. آن روز کاتب کتاب «مخ المعاني» را خدمت ایشان برده بود. بنابراین میتوان گفت در اوایل سنه 712، حسن این رساله را تمام کرده بود»<ref>مقدمه مصحح، ص16</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
«مراد نویسنده از دندانه‌های «ش» عشق هم زحمت و خستگی و مشکلهای عاشق باشد و هم مراحل و منازل گوناگون عشق»<ref>همان</ref>. | «مراد نویسنده از دندانه‌های «ش» عشق هم زحمت و خستگی و مشکلهای عاشق باشد و هم مراحل و منازل گوناگون عشق»<ref>همان</ref>. | ||
فصل سوم کتاب در توضیح معنای حرف آخر عشق، یعنی «قاف» است.<ref>ر.ک: همان، ص46</ref>. حسن درباره قاف | فصل سوم کتاب در توضیح معنای حرف آخر عشق، یعنی «قاف» است.<ref>ر.ک: همان، ص46</ref>. حسن درباره قاف می‌نویسد: «حرفی است که خدای تبارک و تعالی با '''ق و القرآن المجيد''' (ق: 1)، قسمش خورده. اجماع مفسرین بر آن است که سوگند قاف در قرآن یا قسم به قدرت باشد و یا قسم به کوه قاف که گرداگرد جهان را احاطه کرده، ضامن بقا و نفع عالم باشد»<ref>ر.ک: همان، ص47</ref>. حرف قاف در کلمه «عقل» هم وجود دارد، اما عرفا، از جمله [[حسن دهلوی، حسن بن علی|حسن دهلوی]] در جدال بین عقل و عشق، حکم را از آن عشق میدانند و آن را از جانب حق تعالی میشمارند<ref>ر.ک: همان، ص48-50</ref>. | ||
«در آخر رساله، [[حسن دهلوی، حسن بن علی|حسن دهلوی]] هر سه حروف عشق را جمع می‌کند و سپاهی از آن برای تاخت هوش و عقل عاشق می‌سازد»<ref>همان، ص51</ref>. | «در آخر رساله، [[حسن دهلوی، حسن بن علی|حسن دهلوی]] هر سه حروف عشق را جمع می‌کند و سپاهی از آن برای تاخت هوش و عقل عاشق می‌سازد»<ref>همان، ص51</ref>. | ||