موسوعة فضائل القرآن الحكيم و خواص سوره و آياته: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ی‌پ' به 'ی‌پ') |
جز (جایگزینی متن - 'ها' به 'ها') |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب، دارای اهدائیه، مقدمه و محتوای مطالب است. نویسنده در نگارش این اثر از 148 منبع عربی از منابع شیعه و سنی بهره برده که برخی از آنها عبارتند از: [[ينابيع المودة لذوي القربی|ينابيع المودة]] [[قندوزی، سلیمان بن ابراهیم|سلیمان بن ابراهیم قندوزی]]، [[الوافي|وافی]] [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فیض کاشانی]]، [[النوادر|نوادر]] [[راوندی کاشانی، فضل‌الله بن علی|راوندی]]، [[نزهة الناظر في الجمع بين الأشباه و النظائر]] [[ابن سعید، یحیی بن احمد|یحیی بن سعید حلی]]، [[منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (خویی)|منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة]] [[هاشمی خویی، حبیب‌الله|میرزا حبیب‌الله هاشمی خوئی]]، المنجد في اللغة و [[الأعلام]]، [[من لايحضره الفقيه| | کتاب، دارای اهدائیه، مقدمه و محتوای مطالب است. نویسنده در نگارش این اثر از 148 منبع عربی از منابع شیعه و سنی بهره برده که برخی از آنها عبارتند از: [[ينابيع المودة لذوي القربی|ينابيع المودة]] [[قندوزی، سلیمان بن ابراهیم|سلیمان بن ابراهیم قندوزی]]، [[الوافي|وافی]] [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فیض کاشانی]]، [[النوادر|نوادر]] [[راوندی کاشانی، فضل‌الله بن علی|راوندی]]، [[نزهة الناظر في الجمع بين الأشباه و النظائر]] [[ابن سعید، یحیی بن احمد|یحیی بن سعید حلی]]، [[منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (خویی)|منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة]] [[هاشمی خویی، حبیب‌الله|میرزا حبیب‌الله هاشمی خوئی]]، المنجد في اللغة و [[الأعلام]]، [[من لايحضره الفقيه|منلايحضرهالفقيه]] [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]]، [[المناقب|مناقب آل أبيطالب]] [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|محمد بن علی بن شهرآشوب سروی مازندرانی]] و...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25160/1/477 ر.ک: منابع کتاب، ج3، ص477-489]</ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
او درباره سبب تألیف این اثر اینگونه توضیح می‌دهد: احادیث فراوان و آثار زیادی از فریقین از اهل بیت وحی و علم، درباره فضیلت قرائت قرآن و عظمت آن و ثواب تلاوتش در زمانهای مختلف وارده شده است؛ همچنین روایاتی درباره خواص سورهها و آیات قرآن و منافع آن، مانند: استشفای به قرآن و جلب رزق و روزی و دوری جستن با قرآن از شرور و آفات و... نقل شده است و ازآنجاکه این روایات و احادیث در کتاب‌های تفسیر و حدیث و غیره پراکنده بودند و مراجعه و دسترسی به آنها سخت و دشوار مینمود، من علاقه داشتم این موارد را در کتاب مرتب و مجموعه واحدی گرد آورم تا مراجعه و دسترسی به آنها آسان گردد... در این راستا تمام توانم را در مراجعه به منابع و مصادری که دسترسی به آنها برایم ممکن بود، بهکار گرفتم تا احادیث و آثار را جمع کنم و نتیجه آن، بهصورت کتاب حاضر در آمد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25157/1/8 ر.ک: همان، ص8-9]</ref>. | او درباره سبب تألیف این اثر اینگونه توضیح می‌دهد: احادیث فراوان و آثار زیادی از فریقین از اهل بیت وحی و علم، درباره فضیلت قرائت قرآن و عظمت آن و ثواب تلاوتش در زمانهای مختلف وارده شده است؛ همچنین روایاتی درباره خواص سورهها و آیات قرآن و منافع آن، مانند: استشفای به قرآن و جلب رزق و روزی و دوری جستن با قرآن از شرور و آفات و... نقل شده است و ازآنجاکه این روایات و احادیث در کتاب‌های تفسیر و حدیث و غیره پراکنده بودند و مراجعه و دسترسی به آنها سخت و دشوار مینمود، من علاقه داشتم این موارد را در کتاب مرتب و مجموعه واحدی گرد آورم تا مراجعه و دسترسی به آنها آسان گردد... در این راستا تمام توانم را در مراجعه به منابع و مصادری که دسترسی به آنها برایم ممکن بود، بهکار گرفتم تا احادیث و آثار را جمع کنم و نتیجه آن، بهصورت کتاب حاضر در آمد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25157/1/8 ر.ک: همان، ص8-9]</ref>. | ||
از جمله منابع این اثر، کتاب «خواص القرآن العظيم و يُسمّی منافع القرآن العظيم» است که منسوب به [[امام جعفر صادق(ع)]] میباشد و ازآنجاکه این اثر، مانند سایر مصادر نیست که بهصورت مستقل وجود داشته باشد، نویسنده در استفاده از این منبع به چاپ مواردی از آن در «مجله علوم حدیث» دانشکده علوم حدیث تهران استناد کرده است و همچنین به مصادری مانند «[[جنة الأمان الواقیة و جنة الإیمان الباقیة المشتهر بالمصباح|جنة الأمان الواقية]]»، معروف به مصباح [[کفعمی، ابراهیم بن علی|کفعمی]] و «[[البرهان في تفسير القرآن]]» [[بحرانی، هاشم بن سلیمان|سید هاشم بحرانی]] که از «خواص القرآن العظيم» نقل حدیث | از جمله منابع این اثر، کتاب «خواص القرآن العظيم و يُسمّی منافع القرآن العظيم» است که منسوب به [[امام جعفر صادق(ع)]] میباشد و ازآنجاکه این اثر، مانند سایر مصادر نیست که بهصورت مستقل وجود داشته باشد، نویسنده در استفاده از این منبع به چاپ مواردی از آن در «مجله علوم حدیث» دانشکده علوم حدیث تهران استناد کرده است و همچنین به مصادری مانند «[[جنة الأمان الواقیة و جنة الإیمان الباقیة المشتهر بالمصباح|جنة الأمان الواقية]]»، معروف به مصباح [[کفعمی، ابراهیم بن علی|کفعمی]] و «[[البرهان في تفسير القرآن]]» [[بحرانی، هاشم بن سلیمان|سید هاشم بحرانی]] که از «خواص القرآن العظيم» نقل حدیث کرده‌اند، رجوع کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25157/1/9 ر.ک: همان، ص9]</ref>. | ||
از نکات لازم به ذکر این اثر این است که [[صالحی نجف‌آبادی، عبدالله|عبدالله صالحی نجف‌آبادی]] در آن احادیث صحیح و ضعیف را باهم نقل کرده است و تلاشی در راستای جداسازی روایات صحیح و حسن از ضعیف نکرده است. همچنین به اختلاف نسخه‌ها و متون نیز کاری نداشته و به آن توجه نکرده است، بلکه صرفا با ذکر منبع و مأخذ به ذکر روایت پرداخته و البته برخی اختلافات و موارد دشوار مهم را در حواشی آورده است و انتخاب در موارد اختلاف را هم برعهده خوانندگان اهل علم و فضل گذاشته است. وی در راستای توجیه این کار (جدا نکردن روایات صحیح و غیر صحیح در این باب) به احادیث «من بلغ» استناد کرده و هفت مورد از این روایات را ذکر مینماید<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25157/1/9 ر.ک: همان، ص9-11]</ref>. | از نکات لازم به ذکر این اثر این است که [[صالحی نجف‌آبادی، عبدالله|عبدالله صالحی نجف‌آبادی]] در آن احادیث صحیح و ضعیف را باهم نقل کرده است و تلاشی در راستای جداسازی روایات صحیح و حسن از ضعیف نکرده است. همچنین به اختلاف نسخه‌ها و متون نیز کاری نداشته و به آن توجه نکرده است، بلکه صرفا با ذکر منبع و مأخذ به ذکر روایت پرداخته و البته برخی اختلافات و موارد دشوار مهم را در حواشی آورده است و انتخاب در موارد اختلاف را هم برعهده خوانندگان اهل علم و فضل گذاشته است. وی در راستای توجیه این کار (جدا نکردن روایات صحیح و غیر صحیح در این باب) به احادیث «من بلغ» استناد کرده و هفت مورد از این روایات را ذکر مینماید<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25157/1/9 ر.ک: همان، ص9-11]</ref>. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
محتوای «اخبار من بلغ» این است که هر انسانی که چیزی از روایات برای او نقل شود که محتوای آن ثواب در ازای عمل کردن به کار خاصی است و به آن روایت عمل کند، اجر و ثوابی که به گوشش رسیده بوده، برایش در نظر گرفته میشود، هرچند که در واقع چنین چیزی نبوده باشد. نویسنده علاوه بر «اخبار من بلغ»، به روایات دیگری هم که بهلحاظ محتوایی مشابه آنها هستند، استناد کرده و دلیل دیگری نیز برای این کار میآورد که محتوای آن استناد به عادت شخص کریم و بخشنده است که بهخاطر اکرام پیامبر(ص) و خاندانش(ع) عمل بندگانش را که به قصد طاعت او انجام شده، ضایع نمینماید. البته دستیابی به این آثار را منوط به تحقق شرایطی، از جمله ایمان و اعتقاد شخص به آن امر، اخلاص وی در انجام عمل، رعایت شرایط و کیفیات زمانی و مکانی و... که برای عمل و تحقق اثر یا ثواب آن ذکر شده، طهارت شخص و... می‌داند و سپس پنج روایت را در شرایط استجابت دعا ذکر میکند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25157/1/11 ر.ک: همان، ص11-13]</ref>. | محتوای «اخبار من بلغ» این است که هر انسانی که چیزی از روایات برای او نقل شود که محتوای آن ثواب در ازای عمل کردن به کار خاصی است و به آن روایت عمل کند، اجر و ثوابی که به گوشش رسیده بوده، برایش در نظر گرفته میشود، هرچند که در واقع چنین چیزی نبوده باشد. نویسنده علاوه بر «اخبار من بلغ»، به روایات دیگری هم که بهلحاظ محتوایی مشابه آنها هستند، استناد کرده و دلیل دیگری نیز برای این کار میآورد که محتوای آن استناد به عادت شخص کریم و بخشنده است که بهخاطر اکرام پیامبر(ص) و خاندانش(ع) عمل بندگانش را که به قصد طاعت او انجام شده، ضایع نمینماید. البته دستیابی به این آثار را منوط به تحقق شرایطی، از جمله ایمان و اعتقاد شخص به آن امر، اخلاص وی در انجام عمل، رعایت شرایط و کیفیات زمانی و مکانی و... که برای عمل و تحقق اثر یا ثواب آن ذکر شده، طهارت شخص و... می‌داند و سپس پنج روایت را در شرایط استجابت دعا ذکر میکند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25157/1/11 ر.ک: همان، ص11-13]</ref>. | ||
محتوای مطالب این اثر برحسب روایات و عناوین در شش فصل که در دو باب اصلی قرار دارند، مطرح شده است: باب اول، حاوی روایات و احادیثی است که درباره فضیلت و عظمت، ثواب تلاوت، خواص سورهها و آیات قرآن وارد | محتوای مطالب این اثر برحسب روایات و عناوین در شش فصل که در دو باب اصلی قرار دارند، مطرح شده است: باب اول، حاوی روایات و احادیثی است که درباره فضیلت و عظمت، ثواب تلاوت، خواص سورهها و آیات قرآن وارد شده‌اند. این باب دو فصل دارد: | ||
فصل اول، حاوی مطالبی است که متعلق به فضائل قرآن و عظمت آن، ثواب تلاوتش، تعلیم و تعلمش، کیفیت قرائت و حفظش، استشفای به آن و غیره است که سرجمع دربردارنده 44 موضوع در ده عنوان است. | فصل اول، حاوی مطالبی است که متعلق به فضائل قرآن و عظمت آن، ثواب تلاوتش، تعلیم و تعلمش، کیفیت قرائت و حفظش، استشفای به آن و غیره است که سرجمع دربردارنده 44 موضوع در ده عنوان است. | ||
فصل دوم، به بیان فضیلت هر | فصل دوم، به بیان فضیلت هر سوره‌ای بهصورت خاص و جداگانه و ثواب قرائت آن می‌پردازد. در این فصل همچنین خواص هر سوره و خواص برخی آیاتش که بهصورت منحصر و مستقل در روایات آمده بیان میشود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25157/1/13 ر.ک: همان، ص13]</ref>. | ||
دومین باب، حاوی احادیث و روایاتی است که درباره خواص سورهها و آیات و منافعشان و دفع آفات و امراض و قضای حوایج در امور مختلف در زمانها و مکانهای خاص وارد شده که دارای چهار فصل است: فصل اول، احادیثی را در بر دارد که شامل فضایل و خواص برخی از سورهها باهم، یا یک سوره کامل از قرآن یا مجموعه برخی از آیات باهم هستند. دومین فصل، درباره روایاتی است که در فضیلت و خواص آیاتی از سورههای مختلف درباره استشفای به آن برای دفع مرض یا دفع مخاویف و آفات وارد | دومین باب، حاوی احادیث و روایاتی است که درباره خواص سورهها و آیات و منافعشان و دفع آفات و امراض و قضای حوایج در امور مختلف در زمانها و مکانهای خاص وارد شده که دارای چهار فصل است: فصل اول، احادیثی را در بر دارد که شامل فضایل و خواص برخی از سورهها باهم، یا یک سوره کامل از قرآن یا مجموعه برخی از آیات باهم هستند. دومین فصل، درباره روایاتی است که در فضیلت و خواص آیاتی از سورههای مختلف درباره استشفای به آن برای دفع مرض یا دفع مخاویف و آفات وارد شده‌اند. سومین فصل، روایاتی با مضمون خواص سورهها و آیات شفابخشی است که در ضمن حرزها و اوراد برای دور ماندن از هر امر مخوفی یا شفای مسحور یا مصروع و... وارد شده و فصل چهارم، در ذکر سورهها یا آیاتی است که ضمن نمازهای مستحبی وارده از اهلبیت(ع) بهعنوان سیره و عمل عبادی آنان یا بیان توسل به آن نماز در قضای حاجت و شفای مریض، البته در زمان و مکان خاص، وارد شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25157/1/13 ر.ک: همان، ص13-14]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||